سرویس آذربایجان/خبرگزاری آران
لابد خبر را نه تنها شنیده که دیده اید و من در اینجا نیازی به تکرار آنچه در داووس گذشت نمی بینم. اما بد نیست پیش از آغاز سخن ،این جملات را که بی گمان پیش ترنیز شنیده اید بار دیگر مرور کنیم.
"جناب پرز! شما از من مسن‌تر هستی، صدایت هم خیلی بالا می‌رود. معتقدم که این طور بالا رفتن صدای شما ریشه در یک احساس روانی گناه دارد اما مطمئن باش که صدای من این طور بالا نخواهد رفت. پای کشتار که وسط بیاید، شما خوب بلدید بکشید. من خوب می‌دانم که شما در سواحل چطور بچه‌ها را هدف می‌گیرید و می‌کشید. در سرزمین‌شما دو نخست وزیر پیشین بودند که حرف‌هایی زده‌اند که برای من مهم است. شما نخست وزیرانی داشتید که می‌گفتند وقتی بر روی تانک وارد سرزمین‌های فلسطین می‌شود، در خود احساس لذت می‌کنند! شما با من با ارقام صحبت کردید، من هم حاضرم نام این افراد را ببرم، شاید در میان شما کسی کنجکاو باشد که بداند. من کسانی را هم که برای چنین ظلمی کف می‌زنند تقبیح می‌کنم، زیرا فکر می‌کنم، تشویق این قاتلین کودکان، و این قاتلین انسان‌ها، خود نوعی جنایت علیه بشریت است. توجه کنید. در این جا نمی‌توانیم از یک حقیقت صرف نظر کنیم. من در یادداشت‌‌هایم [از سخنان آقای پرز] خیلی نکته برداری کردم اما در این جا فرصت پاسخ‌گویی به همه آن موارد را ندارم در این جا من فقط دو مطلب را به شما عرض خواهم کرد... اول این که [در ده فرمان ] تورات در بند ششم آمده است که "نباید دست به قتل بزنید". اما در اینجا [فلسطین] کشتار می‌شود. اما دوم؛ توجه کنید که این هم خیلی شنیدنی است. «گیلعاد آتزمون» می‌گوید: «بربریت و توحش اسرائیل، بسیار فراتر از هرگونه ظلمی است»، در کنار این مطلب، «آوی شالوم» پرفسور «روابط بین‌الملل» از دانشگاه آکسفورد در روزنامه انگلیسی «گاردین» گفته است: «اسرائیل به یک دولت راهزن تبدیل شده است."
اینها سخنان رجب طیب اردوغان در اجلاس داووس بود که با ترک اجلاس توسط او به یکی از خبرسازترین رویدادهای این روز ها تبدیل شد. سخنان اردوغان و حرکت شایسته او، هم نیاز به تحلیل دارد و هم تجلیل که بی گمان استقبال شایسته مردم ترکیه از او سرآغاز این تجلیل ها بود و من در این مقال و مجال نه در پی تحلیل سخنان اردوغان و نه در صدد تجلیل از او هستم . اما به عنوان یک نویسنده و روزنامه نگار مسلمان ایرانی که دست بر قضا آذری بوده به زبان ترکی نیز تکلم می کنم نکاتی در حاشیه این رویداد که هم مرتبط با این ماجربوده و هم در جایی دیگر روی داده است بیان و تقدیری در حد توان اندک خود از این سیاستمدار ترک مسلمان به عمل خواهم آورد.
بیایید از پایتخت کشوری که اردوغان نخست وزیر آنجاست و مردم آن سرزمین این سیاستمدار را" باش باکان" خطاب می کنند کمی به شرق بیاییم و به کشوری برسیم که در همسایگی شمالی ما نیز هست.
در پی حوادث غزه که تجمعات اعتراض آمیزی را در نقاط مختلف جهان در پی داشت، تجمعاتی هم در شهر مذهبی نارداران جمهوری آذربایجان برگزار شد که دولت حاکم بر آذربایجان عده ای از تظاهر کنندگان را دستگیر کرد.
آنچه بیشتر باعث نگارش این وجیزه شد اتفاقاتی است که پس از این تجمع و دستگیری روی داده است. روز شنبه(5 بهمن) دفتر حزب سلامی آذربایجان واقع در بخش نریمان اف مورد یورش عده ای ای از نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان قرار می گیرد و چهار نفر از اعضای حزب اسلامی نارداران؛ حاج علی حسین اف، ناطق کریم اف ، فیاض وعرفان نبی زاده بازداشت می شوند. عصر همان روز سه نفر از بازداشت شدگان آزاد ولی حاج علی حسین‌اف از سوی اداره کل مبارزه با تروریست جمهوری آذربایجان آزاد نمی شود و در نهایت وی به دو ماه حبس محکوم می شود. پیشینه این دستگیری و محکومیت به موضعگیری حاج علی حسین اف در قبال سخنان صابر رستمخانلی نماینده پارلمان آذربایجان و رئیس کنگره آذربایجانی های جهان برمی گردد که اینگونه تجمعات را تقبیح و مراجع تقلید شیعه را مورد اهانت قرار داده بود.در پی این رویدادها و بنا به نوشته مطبوعات باکو رستمخانلی طی نامه ای به سفیر اسراییل در باکو خواستار حمایت سفیر از وی در نزد مقامات باکو شده، این نکته را یادآور می شود که وی به دلیل حمایت از دولت اسراییل مورد تهدید قرار گرفته است. سخن اینجاست که چنین تجمعاتی در نقاط مختلف جهان و نیز در کشورهای غیر اسلامی برگزار گردیده بود و چنین برخوردهایی را که در دومین کشور شیعه جهان - از نظر غلبه آماری ساکنان آن- صورت می گیرد شاهد نبوده ایم. ذکر دو نکته در این باب ضروری است:
اول این که توهین به مقدسات دینی در آذربایجان در سایه سیاست های رژیم باکو به امری متداول در این کشور کوچک تبدیل شده است و پیش از این نیز افرادی مثل صفرلی و رافیق تقی به این امر دست زده اند که موجب رنجش خاطر مردم دیندار این جمهوری نیز شده اند. و دوم این که تاسیس گنگره آذربایجانی های یهودی با همکاری دولتین اسرائیل و آذربایجان در کشور مسلمان نشین آذربایجان و صدور بیانیه توسط "گنگره آذربایجانی های اسرائیل" مبنی بر این که " باید تمامی سرزمین هایی که فلسطینی ها و اعراب در آن سکونت دارند تحت حاکمیت دولت یهود باشد" شایسته دقت و تامل است. بر کسی پوشیده نیست که ریشه اصلی تمامی این تحرکات در ترس حاکمان باکو از تعمیق علقه های فرهنگی و دینی ملت آذربایجان با ایران است که در کنار حرکات یاد شده ، تلاش برای تخریب و امحاء نشانه های فرهنگی و تاریخی مربوط به تمدن ایرانی در آذربایجان و نیز جعل آشکار تاریخ در کتب درسی این جمهوری را سبب می شود.
و اما برگردیم به داووس و شاید هم آنکارا . در خبرها بود که چند روز پیش اردوغان بخشی از وسایل شخصی اش را به حراج گذاشت تا درآمد حاصل از آن را صرف کمک به مردم غزه کند. باز یادمان هست که اردوغان در ماه محرم سال گذشته و در جمع شیعیان عزادار حسینی ترکیه گفت " عزای امام حسین مخصوص شیعه نیست ، بلکه این عزا عزای تمام بشریت است و حسین نیز کشته راه بشریت ". حال سخن اینجاست که چرا رییس جمهور کشوری که برمسند حاکمیت کشوری مسلمان و شیعه تکیه زده است و چپ و راست از دنیای ترک و آذربایجان بزرگ دم می زند، به این حرکت افتخارآمیز نخست وزیر ترکیه تاسی نمی کند؟ و تاسف آورتر این که چرا رییس جمهور آذربایجان در ماه رمضان به افتتاح کارخانه مشروب سازی می رود و در افتتاح دیگری در نیمروز ماه رمضان آشکارا و در مقابل دوربین های تلویزیونی روزه می خورد؟ سخن در باب چنین فضایل این رییس جمهور رییس جمهوزاده بسیار و مجالی دیگر را بایسته است که در اینجا از آن می گذرم.
و اما خاتمه این نوشته کوتاه، تقدیری است از اردوغان و حرکت شایسته او به زبان ترکی و از زبان یک روزنامه نگار ایرانی ترک مسلمان:
دینله دیم مقدس هارایینی
سنین قیسا چیخیشین؛
مظلوم کؤرپه لرین بئشیکلرده بوغولان سیزیلتی سینی ،
تاریخین صحیفه لرینه کؤچوردو!
سن اوستونو آچدین؛
قودورغانلارین بیرلشمیش اللری ایله اوز وئره ن
سازش بایراغی آلتدا دالدالانان ،
غیرتسیز باشچیلارین
سونا چاتمایان سکوتو گؤلگه سینده باسدیریلان،
سون هولوکاستین!
دینله دیم سنین مقدس هارایینی ؛
و سن کیمی داهی سیاستچی
ارن باش باکانین دوداقلاریندان
دونیایا ایتحاف اولونان
قیزیل زیتون چلنگینی ،
غزّه غمیندن ساری باغریما باسدیم!
آی منیم غیرتلی قارداشیم
بوگون
غزه نین قوللاری ؛
یالنیز پیغمبرلری حاقسیزجاسینا اؤلدوره ن
اسرائیل اوغوللاری نین اللری ایله یوخ
بلکه قارداشلاری قوردا تاپیشیران باشچی لارین
دینمه مزلیک قامچیسی نین زهرلی فیشقاسیندان
گؤم گؤی اولوب!
دینله دیم مقدس هارایینی
سنین ایگیتلیگین قارشی سیندا باش اه یدیم!
من ده
چیخارسیز سکوتا دالانلارین اوزونه توپوروب
سنین نامینه
بیر مکتوب
بیر مئساژ یازدیم
و غزه ده قانادلاری قانا بویانان
دیمدیگینده زیتون گؤتوره ن
صلح گؤورچینیندن
سنه گؤنده ردیم:
یاشاسین اردوغان!
مهدی نعلبندی- تبریز
12 بهمن 1387