سرویس آذربایجان/خبرگزاری آران
(داود نصیریان فر – کارشناس ارشد مسائل قفقاز)
چکیده
سفر پرز به باكو تقریبا در اواخر ژوئن و اوایل جولای (اواسط تیر ماه 88) در چارچوب دیدار وی از كشورهای مسلمان جامعه مشترك‌المنافع انجام خواهد شد. چشم‌انداز توسعه مناسبات دوجانبه در زمینه‌های كشاورزی، پزشكی و فناوریهای پیشرفته در ردیف موضوعاتی هستند كه در جریان این سفر مورد مذاكره قرار خواهند گرفت.
به گزارش منابع دیپلماتیك، آذربایجان نسبت به سفرآتی رییس جمهوری اسراییل به باكو اهمیت فراوانی قایل است.
این گزارش می‌افزاید ، درپی سفر رییس جمهوری اسراییل به باكو، سفارت آذربایجان در اسراییل گشایش خواهد یافت.
کلمات کلیدی
جمهوری آذربایجان ، اسرائیل ، باکو ، شیمون پرز ، الهام علی اف ، ایران ، مسلمان
سفر پرز به باكو تقریبا در اواخر ژوئن و اوایل جولای (اواسط تیر ماه 88) در چارچوب دیدار وی از كشورهای مسلمان جامعه مشترك‌المنافع انجام خواهد شد. چشم‌انداز توسعه مناسبات دوجانبه در زمینه‌های كشاورزی، پزشكی و فناوریهای پیشرفته در ردیف موضوعاتی هستند كه در جریان این سفر مورد مذاكره قرار خواهند گرفت.
گفتنی است كه الهام علی‌اف در جریان دیدارش با آویگدور لیبرمن وزیر خارجه اسراییل در اوایل ماه مه (اواسط اردیبهشت ماه) در پراگ، پرز را به انجام دیدار رسمی از باكو دعوت كرده بود.
آذربایجان یكی از صادركنندگان اصلی نفت به اسراییل می‌باشد كه تقریباً 20 درصد نیاز نفتی اسراییل را تامین می‌كند و میزان نفت خریداری شده از سوی اسراییل از آذربایجان در سال میلادی گذشته 5/3 میلیارد دلار بوده است. اسراییل به دلیل اهمیت آذربایجان ، به سومین شریك اقتصاد خارجی این كشورتبدیل شده و 4/6 درصد كل مبادلات تجاری آذربایجان با اسراییل انجام می‌شود.
گفتنی است كه تاكنون فقط بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل آن هم در جریان یكی از سفرهای خارجی خود در سال 1999، توقف بین راهی در باكو داشته و با حیدر علی‌اف رییس جمهور وقت آذربایجان ملاقات كرده بود. اسراییل یكی از اولین كشورهایی است كه استقلال آذربایجان را برسمیت شناخته و سفارت خود در باكو را افتتاح كرده است. ولی آذربایجان سالهاست كه با نگهداشتن جانب احتیاط از ایران و برخی كشورهای عربی كه با اسراییل خصومت دارند، از افتتاح سفارت خود دراین كشور یهودی خودداری می‌كند. علاوه بر این، برغم دعوت‌های به عمل آمده، هیچیك از مقامات یا دیپلماتهای عالیرتبه آذربایجانی به اسراییل سفر نكرده‌اند.
به گزارش منابع دیپلماتیك، آذربایجان نسبت به سفرآتی رییس جمهوری اسراییل به باكو اهمیت فراوانی قایل است.
این گزارش می‌افزاید ، درپی سفر رییس جمهوری اسراییل به باكو، سفارت آذربایجان در اسراییل گشایش خواهد یافت.
اقدامات امنیتی فوق‌العاده‌ای در رابطه با سفر شیمون پرز رییس جمهور اسراییل به آذربایجان ، انجام می‌گیرد. بنا به گزارش واصله از منابع بسیار موثق، موساد سازمان جاسوسی اسراییل گروهی از ماموران بلندپایه و بسیار حرفه‌ای خود را به منظور اتخاذ تدابیر امنیتی در رابطه با سفر مورد نظر پرز ، به باكو اعزام كرده است.
گروه اعزامی به باكو گروه بسیار بزرگی است كه مجهز به تجهیزات فنی پیشرفته مختلفی نیز می‌باشد. این برنامه با همسایگی آذربایجان با ایران ، محاكمه متهمین اقدام تروریستی ادعایی سرویس امنیتی جمهوری آذربایجان علیه سفارت اسرائیل در باکو همزمان با سفر پرز به باكو و واكنش شدید تهران در قبال این سفر در ارتباط است. ماموران اعزامی موساد بسیار محرمانه فعالیت می‌كنند و حتی مسوولان وزارت كشور آذربایجان نیز مجاز به كسب اطلاع از ماهیت فعالیت آنها نیستند.این گروه وظیفه دارد كه با همكاری ماموران تعیین شده از سوی وزارت امنیت ملی آذربایجان ، با وضعیت عملیاتی باكو در آستانه سفر پرز آشنا شده و از پیش در مورد خطرات احتمالی در جریان این سفر كسب اطلاع نموده و اقدامات پیشگرانه را به اجرا درآورد. علاوه بر این، بخشی از این گروه در جریان سفر پرز مستقیما مامور حفاظت از وی خواهند بود. بنا به این گزارش ، همه اطلاعات در رابطه با سفر پرز مخفی نگه داشته می شود و یك روز پیش از شروع سفر اعلام خواهد شد.
آذربایجان و اسراییل در بسیاری از زمینه ها از جمله فنی ـ نظامی و امنیتی مناسبات بسیار پیشرفته ای دارند. طبق معلومات موجود، موساد با وزارت امنیت آذربایجان همكاری نزدیكی دارد و در عملیاتهای جاسوسی علیه ایران از كمك باكو بهره می‌گیرد.
روابط متقابل آذربایجان و اسراییل رفته رفته نزدیك‌تر می‌شود. در این رابطه تركیه نقش مهمی ایفا می‌كند. در آستانه سفر شیمون پرز رییس جمهوری اسراییل ، تمامی كارتهای مربوط به بازیهای ژئوپلتیك منطقه در باكو مورد استفاده قرار گرفت.
در ایـده ایجاد محـور تل‌آویو ـ آنكارا ـ تفلیس ـ باكـو، به روشنی سایه عمـوم سام دیده می‌شود؛ فقط چنین اتحادی است كه برای امریكا امكان حراست از منافع ملی واشنگتن و مقابله با منافع روسیه ، ایران و چین در قفقاز جنوبی و آسیای میانه را فراهم می‌كند. آذربایجان مدتها است كه در برنامه امریكا در منطقه جایگاه ویژه‌یی دارد. اكنون دیگر معلوم شده است كه امریكا قصد دارد با پیش بینی آینده، با حضور نظامی ، اقتصادی و سیاسی خود در حوزه خزر و از آن جمله در آذربایجان و با كمك اسراییل ، به رغم نارضایتی سایر ابرقدرتها منطقه را كاملاً تحت نفوذ خود درآورد. ولی تلاش باكو برای ایجاد اتحادی تنگاتنگ با اسراییل كه ناتو و امریكا در ورای آن قرار دارد، می‌تواند به تشدید اختلافات قدیمی و بروز منازعات جدید منتهی شود.
اكنون مقامات باكو امیدوارند به كمك اسراییل حمایت غرب را بخود جلب كنند. اما نباید فراموش كرد كه دخالت اسراییل در امور قفقاز بیش از همه با منافع شخصی اسراییل در ارتباط است. این كشور خواهان دریافت بی وقفه نفت، از آن جمله ادامه فعالیت بی وقفه خط لوله باكو ـ تفلیس ـ جیحان برای انتقال نفت به اسراییل است. اما در اینجا سیاست اسراییل فقط به بخش نفت محدود نمی‌شود. توجه اسراییل به منطقه هم بدان جهت است كه آن را به مناسبت‌ترین شكل داخل مدار خود كند.
اما سوال اینجا است كه چرا باید آذربایجان پای یك بازیگر دیگر را به قفقاز بكشد؟ زیرا بدون آن هم قفقاز محل رویارویی ژئوپلتیك قدرتها است. این نیز علاوه بر اینكه وعده ثبات اوضاع را نمی‌دهد، بلكه تشدید سریع بحران را به همراه خواهد داشت. به غیر از آن به سختی می‌توان گفت كه علاوه بر مسایل فعلی، باكو با چه مشكلات دیگری مواجه خواهد شد.
لازم به یادآوری است روابط اسراییل با كشورهای اسلامی پس از عملیاتهای اخیر غزه تیره‌تر شده است. این حادثه حتی موجب سردی در روابط آن با تركیه كه تنها‌ترین و نزدیك‌ترین متحد نظامی تل آویو در جهان اسلام به شمار می‌رود، شده است. به نظر می‌رسد، اسراییل اكنون در جستجوی متحد جدیدی در جهان اسلام برای خود است و سفر پرس هم با همین هدف در نظر گرفته شده است.
سفر شیمون پرزرییس جمهوری اسراییل به آذربایجان در حالی که باكو به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی در سال 2009 انتخاب شده است ،غیر قابل قبول می باشد.
جای بسی تأسف است ، کشوری که پایتخت آن به عنوان پایتخت جهان اسلام در سال 2009 انتخاب شده است به بهانه های مختلف دست به تخریب مساجد مسلمانان در این کشور و حتی پایتخت آن می زند و محدودیت های بسیاری را به انحاء مختلف برای مردم مسلمان و مومن و تشکل های دینی این کشور شیعی به وجود می آورد. این اقدامات و تحرکات بی نتیجه و مذبوحانه از اسلام هراسی دولت حاکمه همسایه شمالی خبر می دهد و در این راستاست که همکاری آن با رژیم منحوس اسرائیل قابل توجیه می باشد.
همچنین ، عملیات نظامی اسراییل در ماه ژانویه سال جاری میلادی در نوار غزه عملیاتی تروریستی بود و تل آویو سیاست توسعه‌طلبانه‌ای علیه فلسطین در پیش گرفته است. تنها در جریان این عملیات بالغ بر 300 كودك به قتل رسیده‌اند. شخصی كه این عملیات تروریستی تحت سرپرستی او انجام پذیرفته است اكنون قصد سفر به باكو را دارد كه رسوایی بزرگی برای دولت باکو می باشد.
با توجه به اشغال فلسطین توسط اسراییل، اقدام باكو به دعوت نمودن از شیمون پرز رییس جمهوری اسراییل برای انجام سفر به باكو بی‌احترامی به كشورهای مسلمان همسایه است و مردم مسلمان و مومن آذربایجان نیز با این سفر مخالف هستند و لذا قصد دارند با برگزاری تظاهرات مراتب اعتراض خود را نسبت به این سفر به نمایش بگذارند.
جمهوری آذربایجان باید اثرات منفی سفر پرزبه باكو را از پیش تشخیص داده و از آن جلوگیری کند.
دعوت پرز به باكو بی مهری نسبت به مسلمانان است و به مناسبات باكو و تهران لطمه می‌زند. این در حالی است که سفارت اسراییل در باكو مامن جاسوسانی است كه در تدارك سوء قصد علیه كشور و نظام مقدس ج.ا.ا. هستند.