سرویس آذربایجان/خبرگزاری آران
خبرگزاری آران / سرویس آذربایجان : اخبار مربوط به مساله بازگردانی بخش‌های اطراف قره باغ از سوی ارمنستان به آذربایجان مجددا توجه رسانه‌ها و مطبوعات را بسوی خود جلب كرده و مطرح شدن طرح‌هایی در رابطه با آوارگان و جنگزدگان نیز حكایت از نزدیك شدن تحقق این روند دارد.
از سوی دیگر، مساله قره‌باغ در مذاكرات انجام شده بین تركیه و ارمنستان بطور مداوم مطرح شده است. تركیه تاكید می‌كند كه منافع آذربایجان را در این مذاكرات مورد توجه قرار خواهد داد. رییس جمهور، نخست وزیر و وزیر خارجه تركیه به كرات اعلام كرده‌اند كه گشایش مرزهای تركیه با ارمنستان تنها مساله‌ای نیست كه در این مذاكرات حل و فصل خواهد شد.
قفابیل حسینلی معاون حزب مساوات و كارشناس مسایل سیاسی در مصاحبه با روزنامه « ینی مساوات» در ارتباط با تحقق یا عدم تحقق بازگردانی بخش‌های اطراف قره‌باغ به آذربایجان، گفته است:
اخبار در رابطه با مذاكرات برای بازگردانی بخش كلبجر نیز به مطبوعات درز كرده است. در حال حاضر هم آذربایجان و هم ارمنستان تحت فشار قرار دارند. روسیه نیز هر چند تمایل كاملی نسبت به این مساله ندارد، ولی با آن موافقت می‌كند. آمریكا و فرانسه ( روسای دیگر گروع مینسك ) نیز امتیازات اصلی را به روسیه داده‌اند و تحت این شرایط، موضع روسیه تعیین كننده خواهد بود و مساله بازگردانی 5 بخش در اطراف قره‌باغ نیز امكان‌پذیر است.
الخان مهدی‌اف یكی دیگر از كارشناسان سیاسی نیز علیرغم امكان‌پذیر دانستن بازگردانی 5 بخش داطراف قره‌باغ به آذربایجان، از زوایه دیگری به این مساله نگاه می‌كند:
تركیه تلاش زیادی در این زمینه بذل می‌كند و این نیز ناشی از تمایل این كشور به بازگشایی مرزهای خود با ارمنستان و برقراری مناسبات دیپلماتیك با آن كشور است. مذاكراتی در خصوص بازگردانی 5 بخش اشغالی در اطراف قره‌باغ جریان دارد. طرف ارمنی تخت شرایط كنونی مایل به خروج از اراضی تحت اشغال خود نیست و خواستار موافقت آذربایجان با برگزاری رفراندوم در قره‌باغ است. ارمنستان با توجه به اینكه آذربایجان 10 سال پیش صرفا در مورد خودمختاری مذاكره می‌كرد و اكنون به اعطای حق تعین سرنوشت و بالاترین سطح خودمختاری به قره‌باغ علاقمندی نشان می‌دهد، مایل به طولانی كردن مساله است و روند جاری به گونه‌ای كه آنها می‌خواهند پیش می‌رود. چنانچه به مذاكرات باصطلاح صلحی كه از سال 1994 میلادی آغاز شده است، نظر بیافكنیم، ملاحظه خواهیم كرد كه خواسته‌های آنها ( ارامنه) گام به گام برآورده شده است. ارمنستان اكنون نیز حاضر به بازگردانی بخش‌های مجاور قره‌باغ به آذربایجان است، ولی مشروط به اینكه قره‌باغ به ارمنستان ملحق شود.
به عقیده این كارشناس سیاسی، بازگردانی 5 بخش اشغالی پیروزی نیست، ولی حكومت آذربایجان بازگردانی یك روستا را نیز به عنوان پیروزی تبلیغ خواهد كرد: « بازگردانی 5 بخش اشغالی در واقع برای متعهد كردن آذربایجان به حل صرفا مسالمت‌آمیز مساله خواهد بود.»
مناقشه ارضی قره باغ بین ارمنستان و آذربایجان در سال 1988 آغاز شد. در آن زمان منطقه کوهستانی قره باغ که بیشتر ساکنین آن را ارامنه تشکیل می دادند، اعلام کرد که از ترکیب آذربایجان خارج می شود. روز 10 دسامبر سال 1991 در قره باغ رفراندومی برگزار شد که طی آن بیشتر مردم خواستار کسب استقلال کامل از آذربایجان شدند.
بدنبال آن، اقدامات گسترده نظامی آغاز شدند که در نتیجه آذربایجان کنترل بر منطقه قره باغ و هفت منطقه پیرامون آن را از دست داد. از روز 12 ماه مه 1994 پس از امضای قرارداد صلح در بیشکک اقدامات نظامی در منطقه مناقشه که در نتیجه آن حدود 15 هزار نفر کشته و حدود 1 میلیون نفر مجبور به ترک خانه های خود شده بودند، متوقف شد.
از سال 1992 تا به امروز مذاکراتی برای حل مسالمت آمیز مناقشه در چارچوب گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا انجام می شوند. ریاست این گروه را روسیه، آمریکا و فرانسه بر عهده دارند.
پایان پیام.