سرویس روسیه/خبرگزاری آران
خبرگزاری آران / سرویس روسیه :
دکتر محمود شوری، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل روسیه در مرکز تحقیقات استراتژیک
با توجه به اتفاقاتی که در پیرامون روسیه و در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز در حال وقوع است، مسکو احساس امنیت بیشتری می‌کند. روسیه با امضای قرارداد استارت دو در پراگ و اعلام استراتژی جدید هسته‌ای ایران بیش از گذشته به تضمین‌های امنیتی مورد درخواست خود نزدیک شده است. این شرایط بی تردید در نوع همراهی و همکاری مسکو و واشنگتن بر سر موضوع هسته‌ای ایران تاثیرگذار خواهد بود.
در امضای قرارداد استارت روسیه و امریکا مجموعه منافع خود را دنبال می‌کنند و نمی‌توان این تحول میان دو کشور را الزاما به ایران و بحث هسته‌ای این کشور مرتبط دانست. از سوی دیگر اعلام استراتژی جدید هسته‌ای امریکا را نیز هم زمان با این قرارداد شاهد بودیم که به نوعی تضمین امنیتی امریکا برای کشورهای مختلف از جمله روسیه را دنبال دارد.
اما در پاسخ به این سوال که چنین نزدیکی‌هایی میان امریکا و روسیه می‌تواند تاثیراتی بروی ایران داشته باشد باید گفت که بی تردید این گونه خواهد بود و این توافقات اثرات خود را بر رابطه ایران و روسیه خواهد داشت.
به نظر می‌رسد شرایط در روابط امریکا و روسیه به سویی پیش می‌رود که از یک سو تفاهم میان دو کشور در حال افزایش است و از سوی دیگر در داخل روسیه با توجه به اتفاقات جدید رخ داده، شور و هیجان تبدیل شدن به یک قدرت بین المللی و تاثیرگذار تا حدود زیادی به نتیجه رسیده و اکنون روس‌ها احساس می‌کنند که در جامعه بین المللی پذیرفته شده و شناخته شده‌اند.
در هر حال هم امریکا، روسیه را بیش از گذشته وارد بازی کرده است و هم تهدیداتی که از جانب امریکا متوجه روسیه بود، کمتر شده است. حالا با توجه به اتفاقاتی که در پیرامون روسیه و در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز در حال وقوع است، مسکو احساس امنیت بیشتری می‌کند. نتیجه این احساس امنیت بیشتر این خواهد بود که مسکو و واشنگتن نزدیکی و دوستی بیشتری را میان خود درک کنند که حاصل آن می‌تواند دور شدن نسبی روسیه از ایران باشد.
از سوی دیگر در گذشته هم روسیه و هم امریکا تلاش داشتند ایران را تبدیل به یک مساله یا مشکل کنند تا بتوانند از وجود این مساله در روابط خود بهره ببرند اما اکنون این مساله که پیشتر صورت ذهنی داشت، حالت عینی و واقعی به خود گرفته است و هرچه ایران به توانمندی‌های هسته‌ای ممنوعه – از دید طرف‌های مقابل ایران- نزدیک می‌شود، مساله ایران واقعی‌تر می شود و این موجب نگرانی جدی روس ها از فعالیت های ایران است.
تصور می‌کنم اگر روزی اعلام کند که به سلاح هسته‌ای دست یافته است، بیشترین و شاید اولین مخالفت را از سوی روس‌ها شاهد خواهیم بود. بنابراین هرچه توانمندی هسته‌ای ایران جدی‌تر می‌شود، احتمال برخورد جدی تر روس‌ها با ایران نیز بیشتر می‌شود.
در بحث هسته‌ای میان امریکا و روسیه نفع دو سویه وجود دارد؛ دو کشور تاحدی که می‌توانستند در تکنولوژی هسته‌ای پیش رفتند و تا جایی که برایشان امکان داشت سلاح هسته‌ای برای نابودی یکدیگر تولید کردند، آنها دیگر بیش از این نمی‌توانند پیش روند. در نتیجه نفع امریکا و روسیه در محدو کردن این سلاح‌ها و تلاش برای منع اشاعه آن در دیگر مناطق است. این رویکرد یا نفع مشترک مقدمه و زمینه ایجاد تفاهم میان آنهاست و زمانی که دو قدرت بزرگ دلیلی برای تفاهم میان خود پیدا می‌کنند، امکان همکاری و همراهی آنها در زمینه‌های مختلف فراهم می شود.
به بیان دیگر امروز که امریکا و روسیه با تاکید بر منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در مسیر کاهش این سلاح‌ها گام برداشته‌اند، می‌توانند همکاری‌های متنوعی را در ممانعت از دست یابی دیگر کشورها به سلاح‌های هسته‌ای میان خود تنظیم کنند.
پایان پیام.