سرویس آذربایجان /خبرگزاری آران
خبرگزاری آران / سرویس آذربایجان : سردی در روابط جمهوری آذربایجان و آمریكا كه از ماهها پیش در اشكال مختلف نمود داشت در روزهای اخیر با برگزاری اجلاس موسوم به خلع سلاح در واشنگتن و عدم دعوت از دولت باكو در حالیكه از كشور ارمنستان به این اجلاس دعوت شده و ملاقات ویژه‌ای بین اوباما و سركیسیان انجام گرفت، ابعاد تازه‌ای یافت.
دولت باكو در واكنش به این دیدار آن را جانبداری آمریكا از ارمنستان در مناقشه قره باغ قلمداد كرده و معتقد است كه آمریكا با عدم دعوت از جمهوری آذربایجان سعی كرد كه در نبود این كشور به گفت وگوهای میان ارمنستان و تركیه در جهت گشودن مرزهایشان قوت دهد.
این سیاست آمریكا از نظر دولت جمهوری آذربایجان باز كردن راه تنفس جدید برای ارمنستانی است كه گفته می‌شود در وضعیت دشوار اقتصادی قرار گرفته و بنا به اعلام رسانه‌های آذری با بحران اجتماعی هم مواجه شده است.
آذری‌ها می‌گویند، ارمنستان كه در چنین وضعیتی به روند صلح هم بی‌اعتنایی كرده و از قبول پیشنهاد گروه مینسك در قالب اصول سند جدید مادرید خودداری می‌كند و تلاش دارد تا با وقت كشی به اشغال اراضی آذربایجان ادامه دهد، با حمایت شدن از سوی آمریكا در این مسیر دلگرم تر می‌شود.
از دید آنها آمریكا كه در حرف صلح طلب است، به جای همراهی كردن با آذربایجان كه درعین اشغال بودن بخشی از خاكش، پیشنهاد گروه مینسك را در راستای حل صلح آمیز مناقشه پذیرفته است، از طرف ارمنی حمایت می‌كند كه هم اشغالگر است و هم به گفت وگوهای صلح اعتنایی ندارد.
یك روزنامه آذری در این مورد نوشت: حمایت آمریكا از ارمنستان، آنهم در زمانی كه گفتگوهای حل مناقشه قره باغ به نقطه تعیین‌كننده ای رسیده، موجب عصبانیت دولت باكو شده است.
واكنش‌ها به سیاست آمریكا از چهارچوب بحث‌های رسانه‌ای هم فراتر رفته تا جایی كه در دو روز اخیر یك مقام رسمی این كشور در حملاتی شدید به آمریكا این كشور را به بی‌توجهی به جایگاهش در گروه میانجیگر مینسك متهم نمود و گفت كه این وضعیت باعث شده است تا آذربایجان با قطع امید از این گروه به فكر راه‌های جایگزین برای حل مناقشه قره باغ باشد.
علی حسن اف مدیر بخش سیاسی، اجتماعی نهاد ریاست جمهوری آذربایجان، در گفت وگو با خبرنگاران اظهار داشت: ما به طور صریح اعلام می‌كنیم كه از موضع آمریكا و فعالیت‌های این كشور در گروه مینسك سازمان همكاری و امنیت اروپا ، ناراضی هستیم و این كشور را به اتخاذ مواضع بی‌طرفانه در قبال مناقشه دعوت می‌كنیم.
به گفته این مقام آذری اگر آمریكا درصدد كمك به ارمنستان است باید بداند كه اول موضوع خروج ارامنه از اراضی اشغالی آذربایجان عملی و بعد از آن بحث‌های دیگر مطرح شود.
سخنان این مقام آذری كه گفته می‌شود در پی نشست رییس جمهوری این كشور با مقامات ارشد انجام گرفته در واقع مواضع رسمی و واكنش حاكمیت آذربایجان به آمریكاست.
مقامات جمهوری آذربایجان بر این اعتقادند كه آمریكا تلاش دارد با وارد كردن فشار به تركیه این كشور را وادار كند تا مرزهای خود را بر روی ارمنستان باز كند و به موازات این وضعیت هم از هر فرصت و امكانی برای حمایت از ارمنستان بهره می‌گیرد.
آنها می‌گویند كه آمریكا به عنوان یكی از سه عضو گروه میانجیگر مینسك برای حل مناقشه قره باغ در كنار روسیه و فرانسه باید میانجیگری كند و نه اینكه به حمایت از یك طرف دعوا بپردازد.
حسن اف، گفته است كه آذربایجان با ناامیدی از مینسك به دنبال راه‌های جایگزین می‌گردد.
در مورد راه‌های جایگزین تاكنون بحث‌هایی شده است كه توسل به راه حل نظامی از جمله آنهاست كه هر از چند گاه از سوی آذری‌ها به عنوان آخرین راه حل مطرح می‌شود.
استفاده از توانمندی‌های منطقه‌ای برای جایگزینی گروه مینسك نیز در این چهارچوب قابل ارزیابی است.
اما آنچه در این میان مسلم است، موضوع سلب اعتماد به آمریكاست كه در سخنان این مقام آذری نمود دارد.
وی می‌گوید: آمریكا به عنوان كشوری كه از صلح و امنیت صحبت می‌كند و در عین حال جمهوری آذربایجان را متفق راهبردی خود می‌خواند، با اقدامات خود موجب ناراحتی و نارضایتی در جامعه جمهوری آذربایجان شده است.
وی افزود: در روند ایجاد صلح، سربازان جمهوری آذربایجان همدوش سربازان آمریكا در عراق و افغانستان قرار گرفته‌اند و در بحث مبارزه با تروریسم بین‌المللی هم جمهوری آذربایجان به عنوان اولین كشور مسلمان در كنار آمریكا قرار گرفت و حتی كم مانده بود كه به همین دلیل روابطش را با دیگر كشورهای مسلمان مخدوش كند.
این مقام آذری افزود: آذربایجان در سیاست انرژی خود همواره خواسته‌های آمریكا را مد نظر قرار داده است و علاوه بر اینها مسایل دیگری نیز وجود دارد.
مسایل دیگر، كه در اظهارات این مقام آذری مستتر مانده است می‌تواند طیفی از خواسته‌های آمریكا از آذربایجان به عنوان مهمترین كشور قفقاز جنوبی را شامل شود كه گفته می‌شود بخشی از آنها برآورده نشده اند.
آمریكا در بحث‌های علنی به وضعیت حقوق بشر در آذربایجان معترض است كه این خود با واكنش این كشور روبه رو است و گفته می‌شود كه همین موضوع هم ابزاری است كه آمریكا از آن در جهت تشدید فشار به آذربایجان استفاده می كند.
از دید كارشناسان اگر آمریكا به وضعیت حقوق بشر در آذربایجان دلسوزی می كند، مختصر نگاهی به عملكرد خود در افغانستان و عراق بیاندازد.
روزنامه ینی مساوات در شماره روز گذشته خود نوشت: می‌توان گفت كه دولت آذربایجان فشارهای آمریكا را بر روی خود حس می‌كند ومعتقد است كه این فشارها با هدف در تنگنا قرار دادن این كشور برای تحقق خواسته هایش اعمال می شود.
این خواسته‌ها اگر در یك طرف قضیه با موضوع قره باغ مرتبط باشد، در سوی دیگر با منافع اقتصادی و سیاسی آمریكا در منطقه قفقاز جنوبی گره خورده است.
اقبال آقازاده رهبر حزب امید جمهوری آذربایجان، معتقد است كه آمریكا در كل از آذربایجان سیاست دیگری را طلب می‌كند.
به اعتقاد وی، خواسته‌های آمریكا علاوه بر موضوعات مرتبط با مناقشه قره باغ و مسایل حقوق بشر، حیطه‌هایی از قبیل نابوكو و مناسبات با روسیه را نیز در بر می‌گیرد.
وی معتقد است كه در سفر روزهای آتی احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه تركیه به باكو كه در پی دیدارهای وی با مقامات آمریكایی انجام می‌گیرد، این خواسته‌ها دقیق تر خواهند شد.
گرم شدن بیشتر روابط آذربایجان و روسیه به خصوص همكاری‌های دو كشور در بخش انرژی و افزایش صادرات گاز آذربایجان به روسیه از مواردی است كه به كام آمریكا خوش نمی‌آید.
آمریكا در صدد است كه با راه افتادن سریع طرح نابوكو زمینه وابستگی اروپا به گاز روسیه كاهش یابد و این در حالی است كه هنوز دست اندركاران نابوكو برای شروع آن دو دل هستند، چون معتقدند كه این طرح در صورت اجرا گاز كافی برای انتقال نخواهد داشت.
در چنین شرایطی آذربایجان صادرات گاز به روسیه را افزایش داده و در یك سال اخیر با چند بار تجدید نظر در قرارداد از ۵۰۰میلیون به دو میلیارد متر مكعب در سال رسانده و راه افزایش بیشتر آن را نیز باز گذاشته است.
به موازات این اقدام هم با انعقاد قرار گازی با ایران درصدد افزایش صادرات گاز به جمهوری اسلامی ایران است.
راسیم موسی بی‌اف یك كارشناس سیاسی، معتقد است كه آمریكا از آذربایجان خواسته‌هایی دارد كه باكو با لحاظ منافع ملی خود آنها را اجابت نمی‌كند.
وی در مصاحبه با یك روزنامه چاپ باكو گفت: خواسته‌های آمریكا حضور بیشتر در طرح‌های نفتی دریای خزر را هم در بر می‌گیرد و علاه بر آن، آنها از باكو می‌خواهند كه برای تحقق نابوكو گاز خود را با نصف قیمت به اروپا بفروشد تا روسیه در بازار رقابت گاز تضعیف شود كه این خواسته تامین‌كننده منافع غرب است و برای آذربایجان نفعی ندارد.
جمهوری آذربایجان در حالی كه برای گاز خود مشتریان قوی و مطمئن از جمله ایران و روسیه را دارد، برای فروش ارزان گاز خود به غرب دلیلی نمی‌بیند.
خواسته‌های آمریكا از باكو در كنار حضور بیستر در طرح‌های نفتی خزر ایجاد جای پا برای حضور در این دریا نیز قلمداد می‌شود كه این می‌تواند بر روابط آذربایجان با همسایگانش تاثیر منفی بگذارد.
این خواسته‌ها سال‌ها است كه در خواست استفاده از امكانات راداری قبله در جمهوری آذربایجان را نیز در بر می‌گیرد.
از دید برخی كارشناسان، آذربایجان به این نتیجه رسیده است كه خواسته‌های آمریكا از این كشور مرزی نداشته و روز به روز می‌تواند گسترش یابد و بر این اساس به جای توجه به این خواسته‌ها در صدد است كه به منافع ملی خود اولویت داده و با توجه بیشتر به سیاست‌های منطقه‌ای درجهت تحكیم هر چه بیشتر روابط با همسایگان بكوشد.
روزنامه ینی مساوات در مطلبی با اشاره به مواضع دولت آذربایجان در برابر آمریكا نوشت: دیگر سیاست فریبكارانه آمریكا برای آذربایجان رو شده و این كشور فهمیده است كه هدف آمریكا در بحث قره باغ، جدا كردن قره باغ از جمهوری آذربایجان و وادار كردن باكو به صلح تسلیم گونه است.
علی حسن اف، با اشاره به اینكه سیاست‌های آمریكا در قبال آذربایجان موجب شكل‌گیری دیدگاه ضدآمریكایی در این كشور شده است، گفت: آنچه آذربایجان انجام داده و درصدد تداوم آن نیز می‌باشد، برداشتن گام‌های متقابل در برابر این اقدامات است.
وی افزود: چرا ما به صورت یكطرفه با كشوری همكاری كنیم كه او در برابر ما اینگونه عمل نمی‌كند.
وی گفت: در این راستا حاكمیت و جامعه آذربایجان در حال برداشتن گام‌های متقابل است و در جهت حل مناقشه قره باغ هم به پیدا كردن راه‌های جدید می اندیشد.
پایان پیام.