سرویس آذربایجان/خبرگزاری آران
خبرگزاری آران / سرویس آذربایجان : آذربایجان یک کشور لائیک است و در قانون اساسی آن بر حق آزادی مذهب تأکید شدهاست، اما بنا بر آمار رسمی 96 درصد جمعیت این کشور مسلمان هستند که 85 درصد آنها راشیعیان و 15 درصد را سنی‌ها تشکیل می‌دهند. در واقع جمهوری آذربایجان پس ازجمهوری‌اسلامی ایران دومین کشور شیعه جهان است. این کشور که در گذشته بخشی از ایرانبه حساب می‌آمده و مدتی هم در قلمرو حکومت عثمانی بوده است پس از استقلال در سال1991 علاوه بر بنا کردن مساجد جدید به تعمیر و بازسازی مساجدی پرداخت که توسط حکومتشوروی سابق تخریب شده بودند. در سال‌های گذشته گرایش به اسلام بویژه در میان جواناناین کشور افزایش یافته است و پس از سال‌ها دینداری مخفیانه طنین اذان با شهادت برولایت امام علی بن ابیطالب (ع) از گلدسته‌های مساجد در این کشور به گوش می‌رسد. بااین وجود تخریب 3 مسجد در ماه مبارک رمضان در مناطق مختلف آذربایجان با حکم قضاییبه عنوان اقدامی بی‌سابقه پس از استقلال این کشور موجب تشویش‌خاطر شیعیان شد. اینموضوع که واکنش‌های گسترده‌ای را در روزنامه‌های محلی به دنبال داشته است، درآستانه انتخاب باکو به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نگرانی‌های زیادی را برایدیگر مسلمانان به وجود آورده است.
مسجد حضرت فاطمه زهرا(س)
دادگاه اقتصاد محلی شهر باکو به دلیل عدم ثبت قانونی سند مسجد در حال ساخت فاطمهزهرا(س)، حکم تخریب آن را صادر کرد. فرمانداری بخش سوراخانی جمهوری آذربایجان باتنظیم شکایتنامه‌ای تخریب مسجد فاطمه زهرا (س) را به دلیل نداشتن سند خواستار شد ودادگاه محلی باکو نیز با صدور حکمی موافقت خود را با این درخواست اعلام کرد. توفیقزری‌زاده، عضو انجمن دینی مسجد فاطمه زهرا (س) در این‌باره گفت: حکم دادگاه اقتصادمحلی باکو مبنی بر تخریب این مسجد عادلانه نیست. انجمن دینی مسجد فاطمه زهرا(س) زمین این مسجد را در سال 1996 میلادی خریداری کرد و با حمایت فرمانداری بخشسوراخانی تلاش برای ساخت آن را آغاز کرده و مراحل ثبت اسناد این مسجد تا سال 1998ادامه یافت اما فرمانداری بخش سوراخانی در مراحل پایانی ساخت و ساز مسجد فاطمهزهرا(س)، این عملیات را متوقف کرد و با رجوع به دادگاه، اجرای تصمیم سال 2002فرمانداری باکو مبنی بر تخریب مسجد را خواستار شد. صابر حسنعلی، معاون رئیس ادارهمسلمانان قفقاز پیش از این اعلام کرده بود که در جمهوری آذربایجان هیچ یک از مساجددارای اسناد قانونی تخریب نشده‌اند و موارد تخریبی به دلیل نداشتن مجوز ساخت بودهاست.
با وجود اینکه روز جهانی قدس در جمهوری آذربایجان تعطیل نیست، عدهزیادی از مردم با حضور در مساجد و در مقابل سفارت با سر دادن شعارهای ضدآمریکا وصهیونیسم خواستار اتحاد جهان اسلام برای آزادسازی قدس شریفمی‌شوند
مسجد حضرت محمد(ص(
مسجد حضرت محمد(ص) نیز پیش از این در بخش یاسامال با صدور حکم مشابهی تخریب شدهبود. این مسجد که شبانه از سوی پلیس محاصره شد و سپس از ورود مردم به آن جلوگیری بهعمل آمد، به ادعای امام جماعت آن با مجوز شهرداری بخش یاسامال احداث شده بود. گفتهمی‌شود «میروالح موسم اف» سازنده مسجد حضرت محمد (ص) در جریان تخریب این مسجد دربازداشت موقت بود. این مسجد در اداره روحانیت مسلمانان قفقاز و اداره امور دینیجمهوری آذربایجان به ثبت رسیده بود و اکنون اختلاف بر سر 9متر مربع زمین مربوط بهدانشگاه اقتصاد است که مناره این مسجد در آن بنا شده است.
مسجد شهدا
همچنین در اقدامی مشابه مسجد شهدا نیز در این کشور به بهانه تعمیر تعطیل شدهبود. مسجد ترک‌ها که بیشتر محل ادای نماز اهل تسنن و اتباع ترکیه بود، به بهانهتعمیر بسته شده است. «گوندوز اسماعیل‌اف» از مسؤولان کمیته دولتی امور دینی جمهوریآذربایجان در این‌باره گفت: عملیات بازسازی در محوطه این مسجد و مزار شهدای قره‌باغانجام می‌شده است و اگرچه مسجد در این محدود واقع شده، اما وی در جریان تعطیلی مسجدقرار نداشته است. القار ابراهیم اوغلو، امام جماعت مسجد جمعه باکو نیز با ابرازتعجب از انجام عملیات تعمیر در این مسجد به جنبه سیاسی این مساله پرداخت و اقداممقامات دولتی باکو در این زمینه را اشتباهی بزرگ و رسواکننده خواند.
اوغلو افزود: با این حال مردم علت تعطیلی مسجد ترک‌ها را بازگشایی مرزهای مشترکترکیه و ارمنستان می‌دانند. روزنامه محلی آزادلیق، تعطیلی این مسجد را عقده‌گشاییحکومت جمهوری آذربایجان در قبال دولت آنکارا خواند و نوشت: دیگر از مسجد شهدا صدایالله‌اکبر به گوش نمی‌رسد. گفته می‌شود 2 پلیس و چند نفر غیرنظامی به همراه یکدستگاه اتوبوس حامل نیروهای انتظامی در اطراف این مسجد برای جلوگیری از تردد مردمگشتزنی می‌کنند. روزنامه دینی مساوات در مطلبی با عنوان «باکو پایتخت مساجد تخریب وبسته شده» به قلم القار ابراهیم اوغلو نوشت: وطن ما در یکصدمین روز اعلام باکو بهعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام شاهد 2 حادثه مهم و ناخوشایند درباره تخریب و بستهشدن 2 مسجد است. نویسنده مقاله در ادامه با اظهار نگرانی شدید از بروز این حوادثتصریح کرد: آیا در پایتخت فرهنگی جهان اسلام مساجد باید تخریب شوند یا نوسازی واحداث شوند؟
اخیرا در این کشور از کلمات تخریب، انفجار و توقف فعالیت مسجد سخنرانده می‌شود که اقدامی نامطلوب است
این روزنامه در ادامه به نقل از القار ابراهیم اوغلو، رئیس مرکز اعتقادات دینیجمهوری آذربایجان و امام جماعت مسجد جمعه باکو نوشت: اخیرا در این کشور از کلماتتخریب، انفجار و توقف فعالیت مسجد سخن رانده می‌شود که اقدامی نامطلوب است. اینمقام دینی جمهوری آذربایجان افزود: اکنون در این کشور اسلامی به جای فراهم کردنشرایط برای احداث مساجد درباره تخریب یا توقف فعالیت مساجد زیاد بحث می‌شود که بههیچ عنوان قابل قبول نیست و این در حالی است که جمهوری آذربایجان یکی از کشورهایمطرح در عرصه بین‌المللی درباره تحمل‌پذیری دینی است. ابراهیم اوغلو افزود: در سالیکه باکو به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام تعیین شده، بروز چنین پدیده‌های منفیقابل درک نیست و باعث تشدید تجزیه‌طلبی و افراط‌گرایی در این کشور خواهد شد. درسال‌های حاکمیت کمونیست‌ها اگرچه شیعیان متدین آذربایجان به صورت پنهانی به انجامفرایض از جمله روزه‌داری اهتمام می‌کردند، ولی از آنجا که مساجد در این کشور تعطیلبودند، ماه رمضان به فریضه‌ای تعطیل شده مبدل شده بود به گونه‌ای که در این جمهوریتفاوت محسوسی بین ماه رمضان و دیگر ماه‌های سال احساس نمی‌شد، اما در سال‌های اخیراگرچه دولت جمهوری آذربایجان به روش‌های گوناگون سر راه گروه‌های اسلامی موانعزیادی ایجاد می‌کند اما با حلول ماه مبارک رمضان فضای اجتماعی این کشور تغییرمی‌کند. در این ماه در بیشتر مساجد سفره احسان برپا می‌شود و در آخرین جمعه ماه هممراسم روز قدس با حضور جمع کثیری از مردم برگزار می‌شود. با وجود اینکه روز جهانیقدس در جمهوری آذربایجان تعطیل نیست، عده زیادی از مردم با حضور در مساجد و درمقابل سفارت با سر دادن شعارهای ضدآمریکا و صهیونیسم خواستار اتحاد جهان اسلام برایآزادسازی قدس شریف می‌شوند.