در یک هفته اخیر درحالیکه برگزاری انتخابات ازسوی دولت خودخوانده قره باغ کوهستانی و واکنشهای مختلف به این انتخابات بر مسائل سیاسی قفقاز جنوبی سایه افکنده بود...
سرویس قفقاز/خبرگزاری آران
خبرگزاری آران / سرویس قفقاز : در یک هفته اخیر درحالیکه برگزاری انتخابات ازسوی دولت خودخوانده قره باغ کوهستانی و واکنشهای مختلف به این انتخابات بر مسائل سیاسی قفقاز جنوبی سایه افکنده بود، مذاکرات مربوط به برقراری صلح در مناقشه قره باغ ، در تداوم گفتگوهای16 ساله گروه "مینسک" با نمایندگان ارمنستان و واکنش های جمهوری آذربایجان، در روندی تکراری تداوم داشت.
هفته نامه جدید تحولات قفقاز جنوبی _ هفته آخر آذرماه
مقامات آذربایجان با اشاره به اینکه عدم پذیرش انتخابات قره باغ کوهستانی از سوی کشورهای جهان و مجامع بین المللی بار دیگر موضع متجاوز بودن ارمنستان و غیرقانونی بودن حکومت خودخوانده قره باغ را تایید کرده است، بر حول قطعنامه هفته گذشته پارلمان اروپا که در آن از ارمنستان خواسته شده است تا نیروهای خود را از اراضی اشغالی خارج کند، سخن می گفتند.
انتخابات پارلمانی در قره باغ که ر و ز یکشنبه گذشته برگزار شد، از ابتدا با واکنش تند باکو مواجه گردید و در حالی که کمیسیون انتخابات این کشور برگزاری هر نوع انتخابات در اراضی سرزمینی جمهوری آذربایجان را خارج از نظارت این کمیسیون غیرقانونی اعلام کرده بود، وزارت امورخارجه،مقامات و نهادهای سیاسی مختلف این کشور انتخابات مذکور را محکوم کردند.
بازتاب این انتخابات بعد از برگزاری نیز در قالب اعتراض و واکنش به شرکت نمایندگانی از کشورهای مختلف عمدتا اروپایی به عنوان ناظر در این انتخابات، در طول هفته تداوم یافت و درحالی که وزارت امور خارجه آذربایجان با انتشار فهرستی از اسامی ناظران شرکت کننده اعلام کرد که آنها را به عنوان عنصر نامطلوب شناخته و از ورود آنها به خاک آذربایجان جلوگیری خواهد کرد، گروه های حزبی در پارلمان آذربایجان هم با ارسال نامه ای به دومای روسیه، به اعزام چندین نماینده از سوی دوما برای نظارت بر انتخابات قره باغ اعتراض کرده و رونوشت اعتراضات خود را به پارلمانهای دیگر کشورها نیز فرستادند.
روسیه، آمریکا و فرانسه به عنوان کشورهای عضو گروه میانجیگر مینسک برای حل مناقشه قره باغ بیشترین نماینده را برای نظارت بر انتخابات مذکور اعزام کرده بودند.
در این حال در پی بروز شایعاتی در برخی رسانه ها در خصوص حضور یک تبعه ایران در میان نمایندگان مذکور سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران انتخابات برگزار شده در قره باغ را به رسمیت نمی شناسد و هیچ نماینده ای از ایران هم به این منظور اعزام نشده است.
سفر وزیر امور خارجه مصر به باکو و دیدارهای وی با وزیر خارجه و رییس جمهوری آذربایجان مهمترین رخداد در عرصه دیدار سیاستمداران خارجی از باکو در یک هفته اخیر بود که با انعقاد چند موافقتنامه در عرصه همکاری های دیپلماتیک همراه شد.
"احمد ابوالغیط"، در دیدار با "المار محمد یار اف" همتای آذری خود، بر لزوم حل مناقشه قره باغ از راه های صلح آمیز تاکید کرد و در عین حال گفت که مصر در این چهارچوب با توجه به حسن روابط با هر دو طرف آذربایجان و ارمنستان، آماده مساعدت است.
وی به دنبال دیدار از باکو به گرجستان هم رفت تا در دیگر کشور منطقه قفقاز جنوبی هم در مورد اوضاع منطقه تبادل نظر کند.
وزیر امور خارجه مصر در گفت وگو با رسانه ها در باکو بار دیگر موضع کشورش را در حمایت از برنامه هسته ای صلح آمیز ایران تکرار و از اعمال استاندارد دوگانه از سوی غرب در قبال برنامه هسته ای ایران انتقاد کرد و گفت که مجامع جهانی نمی توانند از نظارت بر برنامه هسته ای ایران حرف زده و در عین حال از تلاش های هسته ای اسرابیل چشم پوشی کنند.
وزیر دفاع جمهوری آذربایجان هم در همین هفته عازم روسیه شد تا با مقامات روسی در مورد همکاری های دو کشور در عرصه نظامی تبادل نظر کند.
سفر ژنرال "صفر ابی اف" به مسکو از این نظر که دو هفته بعد از دیدار " آناتولی سردیوکف" وزیر دفاع روسیه، از باکو انجام می شد، حائز اهمیت بود.
گرچه در مورد جزییات این دیدارها اخبار رسمی فقط در تعارفات متداول خلاصه شده است ولی گفته می شود که این دیدارها در دو محور دارای اهمیت زیاد می باشند که یک محور آن افزایش تمایل آذربایجان به سمت همکاری نظامی با روسیه است که این روند در بعد از بروز سردی مختصر در روابط باکو - واشنگتن نمود بیشتری یافته است.
گفته می شود که جمهوری آذربایجان در صدد است با خرید سلاح از روسیه در تقویت ساختار ارتش خود که بطور سنتی دارای سیستم روسی است، اقدام کند، هرچند که این اقدام با تلاش های آذربایجان برای عضویت در ناتو و لزوم درآمدن ارتش این کشور به استانداردهای ناتو هماهنگی ندارد، اما با مواضع این کشور که در جهت تقویت سریعتر توان نظامی برای قبولاندن مواضع خود در جهت حل مناقشه قره باغ است، هماهنگ است.
کما اینکه "الهام علی اف" رییس جمهوری آذربایجان، روز گذشته در سخنان خود بمناسبت 28 می، روز استقلال آذربایجان، تاکید کرد که ما در صدد حل مناقشه قره باغ از راه های صلح امیز هستیم، اما در عین حال سایر گزینه ها را هم به کنار نگذاشته و به موازات آن در حال تقویت توان نظامی خودمان هم می باشیم.
از اهداف دیگر دیدارهای وزیران دفاع آذربایجان و روسیه تفاهم در جهت عملی شدن درخواست روسیه برای تمدید پایگاه راداری "قبله" (Gabale)در شمال جمهوری آذربایجان است که اجاره 10 ساله آن در سال 2012 به پایان می رسد و در حالی که آمریکا هم برای اجاره این پایگاه تلاش دارد، روسیه می خواهد با افزایش مدت قرارداد خود به 25 سال برای طولانی مدت این پایگاه مهم راداری را در اختیار خود بگیرد.
در این پایگاه که یکی از هشت پایگاه راداری مهم شوروی سابق محسوب می شد، در حال حاضر یک هزار و 400 نیروی روسی در کنار حدود 600 نظامی جمهوری آذربایجان مستقر هستند.
روابط نظامی روسیه و جمهوری آذربایجان که تا سال 2002 تحت تاثیر عواملی نظیر خروج باکو از پیمان امنیت دسته جمعی و فروش سلاح از سوی روسیه به ارمنستان سرد بود، از سال 2002 و با تمدید قرارداد برای حضور روسیه در پایگاه قبله بهبود یافت.
گفته می شود در حال حاضر به رغم حمایت روسیه از ارمنستان و همکاری های نظامی با آن کشور و با وجود ناخرسندی مسکو از اظهارات مبتنی بر توسل به حمله نظامی برای حل مناقشه قره باغ از سوی مقامات آذربایجان، باز هم مساله تمدید اجاره قبله، زمینه مناسب دیگری را برای گسترش همکاری های نظامی میان دو طرف ایجاد کرده است.
به موازات این تحولات در گرجستان دیگر کشور منطقه قفقاز جنوبی تب و تاب فعالیت احزاب برای برگزاری انتخابات شهرداری ها که قرار است در 30 ماه می (9 خرداد) برگزار شود، همچنان تداوم داشته و در این بین احزاب رقیب طرفدار و مخالف دولت از اظهارنظر و بعضا وارد کردن اتهامات مختلف به یکدیگر کوتاهی نکردند.
این اتهامات از طرفداری از روسیه تا مشارکت در قاچاق سلاح و مسائل خرد و کلان داخلی را در بر می گیرد و با هشدار در مورد احتمال دستکاری در انتخابات و نتایج آن همراه است.
در این بین سفر هفته گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به تفلیس و طرح شدن موضوعاتی از قبیل لغو روادید میان اتباع دو کشور، سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به تفلیس، سفر نخست وزیر گرجستان به تهران و در نهایت دعوت از رییس جمهوری اسلامی ایران به تفلیس در صدر اخبار و مطالب رسانه های این کشور قرار داشت.
" نینو کالاندادزه" معاون وزیر امور خارجه گرجستان روز دوشنبه گذشته با اشاره به لغو روادید میان این کشور و جمهوری اسلامی ایران، گفت: این اقدام گرجستان و نزدیکی این کشور به ایران در روابط میان گرجستان و آمریکا تاثیر منفی نخواهد گذاشت و موضوع لغو روادید نه تنها از لحاظ سیاسی حائز اهمیت است، بلکه از نظر تسهیل در روابط بازرگانی بین دو کشور نیز مهم می باشد.
دیدار "سرژ سرکیسیان" رییس جمهوری ارمنستان با "آندرس فوگ راسموسن" دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در بروکسل، از جمله تحولات مهم هفته گذشته در ارتباط با منطقه قفقاز جنوبی بود که در پی آن رییس جمهوری ارمنستان از دولت ترکیه در مورد مواضعش در قبال مناقشه قره باغ انتقاد کرد و ضمن هشدار به آنکارا درخصوص عدم مداخله در این مورد، از توان نظامی ارمنستان صحبت کرد و مدعی شد که ارتش ارمنستان می تواند در برابر هر ماموریت محوله موفق شود.
اشاره رییس جمهوری ارمنستان به پیش شرط های ترکیه مبتنی بر خروج نیروهای ارمنستان از بخشی از اراضی تحت تصرف خود در منطقه قره باغ برای از سرگیری روابط میان آنکارا و ایروان بود.
با این حال طبق اعلام رسانه های آذری دبیرکل ناتو در این دیدار به سرکیسیان یاد آوری کرد که در صورت بروز جنگ در منطقه بر سر مناقشه قره باغ، دولت ایروان انتظار مداخله ناتو در چنین جنگی را نداشته باشد.
در تحولات اجتماعی جامعه آذربایجان در یک هفته گذشته موضوع طغیان رودخانه ها و جریان سیل که از حدود یک ماه قبل خبرسازترین رخداد عرصه داخلی این کشور است، همچنان خبر ساز بود و تلاش های ماموران امداد و نجات که با بسیج تمام امکانات و ماشین آلات راهسازی و سنگین در منطقه تلاش شبانه روزی دارند، همچنان تداوم داشت.
با این حال ایده ایجاد مجرای جدید برای رودخانه ارس و جلوگیری از تلاقی آن با رودخانه "کر" که از هفته گذشته در قالب یک نظریه مطرح بود در هفته جاری شکل عملیاتی به خود گرفت و اقدامات برای ایجاد شاخه ای جدید برای رودخانه ارس در مناطق داخلی جمهوری آذربایجان در حالی آغاز شد که گفته می شود می شود در این خصوص مطالعه کافی انجام نشده و دست اندرکاران، به موازات فعالیت در این زمینه با مشکلات جدیدی از قبیل تلاقی مجرای جدید با راه ها و گذرگاه ها و راه آهن و نیز تملک اراضی مواجه می شوند.
با این حال از روز گذشته با فروکش کردن نسبی طغیان بیش از دو هزار و 200 خانواری که در هفته های اخیر خانه هایشان در معرض سیل قرار گرفته یا آسیب دیده است و در شهرک های چادری اسکان داده شده اند، برای بازگشت به منازل خود آماده سازی می شوند.
در حوزه های اقتصادی جمهوری آذربایجان هفته گذشته اعلام شد که میزان بدهی های خارجی این کشور در پایان سه ماهه اول سال جاری میلادی با حدود نیم درصد افزایش نسبت به زمان مشابه سال گذشته به سه میلیارد و 450 میلیون دلار رسید که این میزان معادل هشت درصد از درآمد ناخالص ملی است و سرانه بدهی نیز افزون بر 381 دلار است.
بیش از 90 درصد از کل وام‌های این کشور که رقمی افزون بر سه میلیارد و 126 میلیون دلار را شامل می‌شود، از سوی بخش‌های دولتی در اجرای طرح های مختلف سرمایه‌گذاری شده است.
نرخ رشد اقتصادی جمهوری آذربایجان در سه ماهه نخست سال جاری میلادی 5/4 درصد و نرخ تورم این کشور نیز در مدت مذکور حدود چهار درصد اعلام شده است.
در بازار ارز باکو هفته گذشته روند کاهش ارزش یورو در برابر "منات" پول ملی جمهوری آذربایجان، همچنان تداوم داشت و در حالیکه هر یورو در ماه گذشته 20 درصد گرانتر از منات بود در اواخر هفته با 97 تا 98 صدم منات معامله شد، با این حال در این مدت نرخ دلار در برابر منات همچنان روند ثابت داشت و هر منات با حدود با هشت دهم دلار معامله شد.