آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

منبع : خبرگزاری آناطولی

مترجم : قائم مقامی

----------------------------------------------------------------

روابط ترکیه و ایران در سال 2010 به سرعت گسترش یافت. دو کشور در امور فرهنگی ، تورسیم و گردشگری ، صنایع - تجارت ، کشاورزی ، دامپروری ، بهداشت ، محیط زیست ، بخش ساختمانی و تولید مسکن توافقنامه ها و قرار دادهای همکاری امضاء کردند . هنگامی که شورای امنیت سازمان ملل متحد در حال برسی لایحه تحریم ایران بود ، ترکیه و برزیل در تهران بیانیه مشترک با ایران را تحت عنوان بیانیه سه جانبه تهران امضاء و مفاد آن را اعلام و تاکید کردند که بیانیه تهران می تواند حل مسئله هسته ای را از طریق دیپلماتیک تسهیل و تسریع کند.

اقدامات ترکیه برای حل اختلاف بین دول غربی با ایران در باره فعالیت انرژی اتمی ایران در سال 2010 بسیار سازنده و تحول مهمی بود.

احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه برای حل مسئله هسته ای ایران با مقامات دول غربی و ایران مذاکره کرد. بدین ترتیب در باره تبادل اورانیوم قرار داد سه جانبه بین ایران ، ترکیه و برزیل در تهران توسط روسای جمهور ایران و برزیل و نخست وزیر ترکیه امضاء شد.

وزرای خارجه سه کشور نیز قراردادی در باره تبادل اورانیوم غنی شده ایران با سوخت هسته ای در ترکیه امضاء کردند.

روند مذاکرات و سفرهای متقابل و قرار دادهای ایران و ترکیه در سال 2010 عبارتند از :

- 7 ژانویه / علی اکبر مهرابیان وزیر صنایع و معادن ایران به ترکیه سفرکرده و درباره توسعه همکاری مذاکره کرد.

- 16 ژانویه / محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد ایران در مراسمی که به مناسبت "اعلام شهر استانبول به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال 2010 " برگزار شد شرکت کرد.

- 25 ژانویه / محمد رضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری ایران در کنفرانس سران کشورهای همسایه افغانستان شرکت کرد.

- 2 فورریه / منوچهر متکی وزیر امورخارجه وقت ایران به ترکیه سفر کرده و در بیست و یکمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی شرکت کرد.

- 6 فوریه / ارطغرل گونای وزیرفرهنگ و توریسم ترکیه به ایران سفر کرد. دراین دیدار بین گونای و حمید بقائی معاون رئیس جمهور ایران قرار داد همکاری توریستی امضاء شد.

- 12 فوریه / فیلیپ کراولی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت : اقدام ترکیه برای حل مسائل منطقه و از جمله مسئله ایران ارزشمند است.

- 16 فوریه / احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه به ایران سفر کرده و با مقامات ایران در باره روابط دوجانبه ، تحولات منطقه ای و بین المللی گفتگو کرد. دراین دیدار درباره نتایج عدم توافق ایران و کشورهای هسته ای درباره برنامه هسته ای ایران تبادل نظر شد.

- 17 فوریه / حمید رضا حاجی بابائی وزیرآموزش و پرورش ایران به ترکیه سفرکرده و با خانم نعمت چوبوکچو همتای ترک ، بلنت آرینچ معاون نخست وزیر و محمدعلی شاهین رئیس مجلس گفتگو کرد.

- 24 فوریه / دورموش یلماز رئیس بانک مرکزی در کنفرانس " بحران مالی جهانی و تجارب کشورهای عضو از بحران اقتصادی " که از سوی سازمان همکاری اقتصادی برگزار شده بود شرکت کرد.

- 2 مارس / ینهات ارگون وزیر صنایع وتجارت ترکیه برای شرکت در اولین اجلاس وزرای D-8به ایران سفر کرده و توافقنامه همکاری صنعتی و تجاری با ایران امضاء کرد.

- 27 مارس / جمیل چیچک وزیر مشاور و معاون نخست وزیر برای شرکت درمراسم عید نوروز به ایران سفرکرد.

برای اولین بار رهبران و نمایندگان رسمی کشورها در مراسم بین المللی "عید نوروز " در ایران شرکت کردند.

- 13 آوریل / رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در مصاحبه خود با CNNگفت: ایران و ترکیه از قرن 17 میلادی تاکنون متحد استراتژیک یکدیگر بوده و باید مسئله هسته ای ایران از طریق دیپلماتیک حل شود.

احمد داوداوغلو وزیرامورخارجه ترکیه با دیوید میلیبند همتای وقت انگلیسی خود درحاشیه کنفرانس بین المللی امنیت انرژی هسته ای در واشنگتن درباره مسئله هسته ای ایران گفتگو کرد.

- 14 آوریل / وزیرخارجه ترکیه در مصاحبه مطبوعاتی در واشنگتن گفت: اعضاء دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره تحریم ایران به سایر کشورهای عضو اطلاعات لازم را ارائه ندادند . قرار داد غنی سازی اورانیوم 3.5 درصدی ایران درخارج از کشور را می توان احیاء و اجراء کرد.

- 18 آوریل / احمد داود اوغلو برای مذاکره درباره برنامه هسته ای و سایر موارد به ایران سفر کرده و با منوچهر متکی ، سعید جلیلی، علی لاریجانی و احمدی نژاد تبادل نظر کرد.

- 30 آوریل / ترکیه و برزیل برای پیشگیری از تحریم ایران از سوی سازمان ملل متحد به علت مسئله هسته ای اعلام کردند که آماده میانجیگری برای امضاء قرار داد هسته ای هستند.

- 7 می / منوچهر متکی وزیر امور خارجه وقت ایران به استانبول سفر کرد و با داود اوغلو گفتگو کرد.

- 11 می / فاروق نافذ اوزاک وزیرمشاور دولت درامور ورزش به تهران سفر کرده و برای توسعه همکاری با علی سعید لو معاون رئیس جمهور ایران گفتگو کرد.

- 15 می / مهدی اکر Ekerوزیر کشاورزی و امور روستاهای ترکیه برای شرکت در سومین اجلاس کمیته اجرائی کشاورزی به ایران سفر کرد.

دراین دیدار در باره همکاری فنی درامور کشاورزی و دامپروری توافق نامه هایی امضاء شد.

- 16 می / احمد داود اوغلو برای امضاء قرار داد تبادل اورانیوم غنی شده 3.5 درصد ایران با سوخت اتمی 20 درصدی درخاک ترکیه به ایران سفرکرد.

17 می / رجب طیب اردوغان به ایران سفر کرده و بیانیه سه جانبه ایران ، برزیل و ترکیه تحت عنوان بیانیه تهران را امضاء کرد.

ایران و گروه وین متشکل از "آمریکا، روسیه ، فرانسه و آژانس بین المللی انرژی اتمی " تبادل سوخت هسته ای را پیشنهاد کرده بودند.

براساس بیانیه تهران که به امضاء وزرای امورخارجه ایران ، ترکیه و برزیل رسید قرار بود که تبادل سوخت درخاک ترکیه انجام گیرد.

- 17 می / دولت آمریکا اعلام کرد امضاء قرار داد تبادل سوخت براساس بیانیه تهران اقدامی مثبت است ولی هنوز نگرانی جدی درباره برنامه اتمی ایران وجود دارد.

- 19 می / مراد مرجان رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس ترکیه در واشنگتن درباره سخنان "هیلاری کلینتون" وزیرامورخارجه آمریکا که گفته بود : " شورای امنیت سازمان ملل متحد لایحه تحریم ایران را آماده کرده است" اظهار داشت، تصویب چنین قطعنامه ای در شرایط زمانی فعلی اشتباه است زیرا قرارداد تهران، شرایط برای تحریم ایران را منتفی کرده است.

- 20 می / "باراک اوباما" رئیس جمهوری آمریکا ضمن تماس تلفنی با "رجب طیب اردوغان" نخست وزیر ترکیه گفت : درحال بررسی لایحه تحریم ایران در شورای امنیت هستند.

- 20 می / سخنگوی سازمان ملل متحد در باره بیانیه تهران و تبادل سوخت اتمی گفت : ترکیه و برزیل نامه ای درباره قرارداد تبادل سوخت اتمی در ترکیه که در تهران امضاء شده است به سازمان ملل متحد ارسال کرده اند.

وزرای امور خارجه ترکیه و برزیل تاکید کرده اند باید شانس راه حل دیپلماتیک برای مسئله هسته ای ایران در نظر گرفته شود.

ایران ارسال 1200 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 3.5 درصد به ترکیه را پذیرفته است.

امیدواریم که گروه1 + 5 براساس "بیانیه تهران" درتصمیمات خود در جهت تحریم ایران تجدید نظر کنند.

- 25 می / "بان کی مون" دبیرکل سازمان ملل متحد در استانبول گفت : در دیدار خود با اردوغان تاکید کردم که اقدامات دیپلماتیک ترکیه درباره مسئله هسته ای ایران قابل تقدیراست و اگر تبادل سوخت هسته ای براساس بیانیه تهران انجام گیرد، اعتماد عمومی افزایش خواهد یافت و راه حل مسئله هسته ای ایران از طریق مذاکرات گشوده خواهد شد.

- 27 می / " بان کی مون " گفت : امضاء قرار داد تبادل اورانیوم که بین ایران ، ترکیه و برزیل امضاء شده است باعث کاهش نگرانی جامعه جهانی درباره مسئله هسته ای ایران خواهد شد.

- 7 ژوئن / "محمود احمدی نژاد " رئیس جمهوری ایران برای شرکت در کنفرانس سران همکاری و توسعه تدابیرامنیتی آسیا به استانبول سفرکرد.

ترکیه و برزیل در آستانه تلاش برای صدور قطعنامه تحریم ایران شورای امنیت سازمان ملل متحد را برای برگزاری اجلاس مشورتی فراخواندند.

- 8 ژوئن / شورای امنیت سازمان ملل متحد بنا به درخواست ترکیه و برزیل جلسه برگزار کرد.

- 9 ژوئن / برخی اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه تشدید تحریم ایران رای مثبت دادند . ترکیه و برزیل رای منفی و لبنان رای ممتنع داد.

- 13 ژوئن / "محمد علی شاهین" رئیس مجلس ترکیه برای گفتگو درباره توسعه همکاری دو جانبه ، بررسی تحولات منطقه ای و بین المللی به ایران سفر کرد.

- 23 ژوئن / "عبدالرضا شیخ الاسلامی " وزیرکار ایران به ترکیه آمد و با "ینهات ارگون " وزیر صنایع تجارت ترکیه، "عمر دینچر" وزیر کار و امور اجتماعی و "جودت یلماز" وزیر مشاور گفتگو کرد.

- 24 ژوئن / "رجب آکداغ Akdag" وزیر بهداشت ترکیه درتهران با "مرضیه دستجردی" وزیر بهداشت ایران گفتگو کردند.

تفاهمنامه تبادل اطلاعات و متخصصین و همکاری در امور بهداشت امضاء شد.

- 17 جولای / "مصطفی دمیر " وزیر آبادانی و مسکن ترکیه به ایران سفر کرد و با وزرای عمران و مسکن ، صنایع و معادن ، کار و امور اجتماعی ایران به طور جداگانه دیدار و مذاکره کرد . تفاهم نامه همکاری در بخش ساختمان سازی و مصالح ساختمانی ، تبادل اطلاعاتی علمی و فنی و تجارب دربخش ساختمان و مجتمع مسکونی ، تحقیقات علمی و سرمایه گذاری مشترک ، آموزش کارشناس ، بهره برداری از تکنولوژی مدرن برای تولید مصالح ساختمانی امضاء شد.

- 22 جولای / "مسعود میرکاظمی " وزیر نفت ایران به ترکیه سفر کرد.

- 15 سپتامبر / "محمد رضا رحیمی" معاون اول رئیس جمهور با هیات همراه متشکل از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر صنایع و معادن، وزیر بازرگانی ، وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی ، استانداران اصفهان، آذربایجان شرقی و غربی ، تجار و سرمایه گذاران و تعدادی از نمایندگان مجلس ایران به ترکیه سفر کردند.

- 22 سپتامبر / "عبدا...گل " رئیس جمهوری ترکیه در برنامه تلویزیونی پربیننده Charlie Ruse Showآمریکا شرکت کرده و گفت : ترکیه پایبند اصول قطعنامه های سازمان ملل متحد علیه ایران است. اگر ایران به سلاح اتمی دست یابد ، هم آمریکا و هم ترکیه را در معرض تهدید شدید قرار خواهد داد. ترکیه هرگز نمی خواهد که کشور همسایه سلاح اتمی داشته باشد.

- 29 سپتامبر / "ویسل اراوغلو" وزیر جنگل و محیط زیست ترکیه در دومین اجلاس وزرای -محیط زیست و همکاری هواشناسی - در ایران شرکت کرد . اراوغلو و "صادق خلیلیان " وزیر کشاورزی ایران توافقنامه همکاری -منابع طبیعی و حوزه آبی امور جنگلها و توسعه جنگلی-امضاء کردند.

- 19 اکتبر / " حیاتی یازئجی " وزیر مشاور دولت ترکیه در سومین کنفرانس بین المللی -راه ابریشم - توسعه همکاری تجاری کشورهای راه ابریشم و تسهیل امور ادارات گمرکی به تهران سفرکرده و با "شمس الدین حسینی " وزیر اقتصاد ایران گفتگو کرد.

- 10 نوامبر / "مراد مرجان " رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس ترکیه بنا به دعوت رسمی "علاءالدین بروجردی " رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران به تهران سفر کرد.

مراد مرجان درکنفرانسی تحت عنوان - سیاست خارجی ترکیه- که توسط سفارت ترکیه درتهران و انستیتو تحقیقات قفقاز دانشگاه تهران برگزار شده بود سخنرانی کرد و با "علی لاریجانی ، منوچهر مترکی و محمد رضا رحیمی " دیدار و مذاکره کرد.

- 8 دسامبر / "فیلیپ کراولی " سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا گفت: میزبانی استانبول برای برگزاری اجلاس ایران و گروه 1+ 5 قابل تقدیر است. امیدواریم که این نشست آغازگر روند مذاکرات جدید تری شود.

• 9 دسامبر / "فیلیپ کراولی گفت : توسعه همکاری تجاری ترکیه و ایران ، متضاد با سیاست آمریکا در جهت تحریم ایران نمی باشد.