آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

خبرگزاری آران/سرویس ارمنستان

 امروز روز 24 آوریل یعنی سالگرد آغاز یك  واقعه تاریخی است كه از آن با عنوان " كشتار ارامنه " به دست امپراتوری عثمانی یاد می شود ، اقدامی كه فارغ از بزرگ نمایی ها و مظلوم نمایی های صورت گرفته ، به هر صورت یكی از لكه های ننگ تاریخی بشر است و بزرگداشت و گرامی داشت یاد و نام قربانیان این حادثه تاریخی برای اینكه جامعه بشری همواره مصون از خشونت ونسل كشی باشد اقدامی ضروری و درست به نظر می رسد.
اما ، این سوی قضیه یك سر ماجراست و سوی دیگر آن ارزیابی ها و قضاوت های تاریخی درباره ریشه های این رویداد است ، اینكه فرض شود ارامنه بدون اینكه هیچ اقدام و عملی كرده باشند و در سر زندگی خود و مشغول كار خود بوده اند و به یكباره "خون جلوی چشم امپراتوری عثمانی  را گرفته " و بدون هیچ دلیلی بیش از یك میلیون و پانصد هزار (!) ارمنی را قتل عام كرده است ، با عقل و منطق تاریخی جور در نمی آید.
در واقع ، حمله عثمانی به ارامنه ، بعد از کشتار ترک ها توسط ارامنه (که با حمایت روس ها صورت می گرفت)انجام شد زیرا ترک های آذبایجان با توجه به ضعف حکومت مرکزی ایران ، از عثمانی ها استمداد کردند و دولت عثمانی هم که داعیه دار حمایت از ملل مسلمان و ترک  بود ، با اعزام قشون به منطقه ، به داد ترک ها رسید و البته سربازان عثمانی هم در این مسیر ، بسیاری از ارزش های انسانی را زیر پا گذاشتند و از حد عدالت خارج شدند.
هر چند كه بار دیگر تاكید می كنیم كه حتی اگر یك  انسان بنا به دلیل قومیت ، مذهب ، زبان و یا نژادش كشته شده باشد یك جنایت شنیع صورت گرفته و در این نوشته قصد تغسیل و تطهیر جنایت كاران را نداریم ، اما نكته در اینجاست كه ماجرای كشتار ارامنه در دهه های گذشته به شكلی جا افتاده است كه همواره یك طرف را در نقش " شمر و خولی " و طرف دیگر ماجرا را در نقش مظلوم ترین انسان های عالم نشانده است كه به گمان راقم این سطور این گمان فرضیه ای باطل است.
 نكته در این است كه ارامنه نیز در آن سال ها كشتارهایی بی رحمانه در روستاهای آذری نشین قفقاز ، شرق آناتولی و آذربایجان به انجام رسانده اند كه اگر واقعا دولتمردان امروز تركیه باید به خاطر نسل كشی ارامنه سرافكنده باشند ، حاكمان امروز ارمنستان هم باید به خاطر كشتار سیستماتیك آذری های مسلمان همین احساس را داشته باشند.
این ارزیابی و قضاوت نگارنده علاوه بر اینكه با استفاده از خرد منطقی و مطالعات تاریخی است ،بر مبنای تجربیات شخصی و خانوادگی نیز استوار است . به واسطه اینكه خانواده و اجداد این حقیر در قلب این ماجرا زندگی كرده و در این ماجرا كشته داده اند  به خوبی واقف آنچه كه در آن سال ها گذشته ( از طریق روایت های سینه به سینه نسل های بعدی) هستم.
در ان واقعه ، در روستاهای قفقاز و آذربایجان خشونت های متقابلی علیه ارامنه و ترك ها رخ داده است . در حمله ارامنه به روستاهای آذری نشین برخی زنان از سینه با میخ به دیوار خانه ها مصلوب می شوند و در مقابل نیز آذری های مسلمان با دیدن این صحنه ها به روستاهای ارمنی نشین می روند تا انتقام بگیرند و خود تصور كنید چه فجایعی در این نبرد دو سویه روی می دهد. نبردی که مسبب اصلی آن روسیه بود که ارامنه را تحریک به اقدام علیه ترک های مسلمان کرد و نهایتاً ترک ها هم پای عثمانی را به میان کشیدند تا از دست ارامنه مستظهر به روسیه نجات یابند.
به واقع واقعه كشتار ارامنه دارای ریشه ها و پیشینه های تاریخی است كه  مطالعه  آنها در تحلیل درست این پدیده شوم تاریخی مهم است و باید توجه داشت كه آنهایی كه  پدیده كشتار ارامنه را انكار می كنند ویا آنهایی كه با بزرگ نمایی این واقعه و انكار خشونت های خودشان صرفا یك سوی ماجرا را می بینند هر دو گروه در زمره  جنایت كاران بالقوه هستند ، چرا كه این ارزیابی های یك سویه آنها نشان از این حقیقت دارد كه آنها هنوز جنبه های منفی قوم گرایی و تعصبات نژادی را دارند و اگر شرایط مهیا شود باز ممكن است جنایت بیافرینند.
به گمان راقم این سطور واقعیت های تاریخی در دو مورد با آنچه كه به عنوان " قتل عام ارامنه " خوانده می شود در تضاد است :
-    نخست اینكه این واقعه بدون ریشه و در خلا تفسیر گردد و به پیش زمینه ها و اقدامات و خشونت های ارامنه در روستاهای آذری نشین در شمال غرب ایران و قفقاز بی توجهی گردد
-    دوم اینكه تعداد كشته های این واقعه تاریخی یك میلیون و پانصد هزار ذكر گردد كه این مساله به گمان راقم این سطور با واقعیت های تاریخی ، جغرافیای منطقه   و آمار جمعیت در این منطقه همخوانی ندارد و رقم كشته ها كمتر از این میزان است. ( تصور كنید جمعیت امروز كشور ارمنستان را و ادعای یك میلیون و پانصد هزار ارمنی كشته شده در یك قرن قبل را با آن مقایسه كنید )
به هر روی در سالگرد واقعه كشتار ارامنه ضمن تاكید بر این مساله كه كشتار حتی یك انسان هم به دلیل قومیت ، زبان و نژاد و مذهب و.. عملی شنیع و جنایت علیه همه بشریت است و از این حیث فرقی بین دهها ، صدها ، هزاران و میلون ها نمی كند ، اما تاكید براین نكته هم ضروری است كه نباید واقعیت های تاریخی را فدای " ترضی خاطر" یك قوم و قبیله قرار داد و واقعیت ها را باید آن گونه كه هست دید و به قضاوت نشست کما این که در این ماجرا ، بسیاری از ترک های آذربایجان کشته شدند ولی هیچ گاه مانند ارامنه ، مراسم سالگرد نمی گیرند و به دنبال کسب امتیازات سیاسی از رهگذر خود اجداد خود نیستند.

پایان پیام.

 منبع: عصر ایران