آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

خبرگزاری آران/سرویس روسیه

روابط آمریكا و روسیه كه تا چندی پیش با مانور تبلیغاتی بر سر ابتكار 'سیاست نوسازی'، از گذشته های تنش آلود مربوط به دوران جنگ سرد و برهه زمانی ریاست جمهوری پوتین فاصله گرفته بود،در ماه های اخیر بر سر اختلاف راهبردی مسكو و واشنگتن درباره سپر دفاع موشكی به مرحله رویارویی رسیده است.    

به گزارش خبرگزاری آران به نقل ازایرنا،موافقت اخیر تركیه و رومانی با آمریكا مبنی بر استقرار بخشی از اجزای سپر دفاع موشكی واشنگتن در خاك شان و واكنش تند مسكو به این اقدامات بار دیگر به افكار عمومی جهان یادآور شد كه واقعیت رقابت تنگاتنگ تسلیحاتی و نمایش قدرت میان روسیه و آمریكا قابل چشم پوشی نبوده و هیچ یك از آنها در این زمینه كوتاه نمی آیند.

از سوی دیگر امتناع آمریكا از دادن هر گونه تضمین حقوقی به روسیه مبنی بر هدف قرار نگرفتن نیروگاههای هسته ای راهبردی این كشور از سوی سامانه موشكی سپر دفاع موشكی آمریكایی در اروپا نشان داد كه واشنگتن در راستای سیاست های توسعه طلبانه خود، كوچك ترین اهمیتی به منافع روسیه قایل نبوده و تنها در مقاطعی از زمان برای پیشبرد برنامه های طولانی مدت اش نسبت به توقف بخشی از طرح سپر دفاع موشكی اقدام می كند.

نمونه سیاست 'یك بام و دو هوای ' واشنگتن در قبال مسكو را می توان در بحث مربوط به استقرار بخشی از طرح سپر دفاع موشكی در لهستان در سال 2007 میلادی مشاهده كرد كه آمریكا برای گرفتن امتیاز از رقیب دیرینه خود و قانع كردم آن به دادن رای مثبت به قطعنامه ضدایرانی شورای امنیت از آن صرف نظر كرد، ولی یك ماه قبل باز هم موافقت نامه ای در زمینه از سرگیری استقرار بخشی از سپر دفاع موشكی در لهستان را با مقام های ورشو امضا كرد.

روسیه و ناتو در نشست لیسبون در نوامبر 2010 میلادی در زمینه فعالیت برای ایجاد طرح سپر دفاع موشكی توافق كردند، ولی مذاكرات طرفین به دلیل اصرار ناتو بر ضرورت ایجاد دو سپر دفاع موشكی جداگانه توسط این سازمان و روسیه با رویكرد تبادل اطلاعات و تاكید مقام های كرملین بر ضرورت استقرار سپر دفاع موشكی مشترك تاكنون بی نتیجه مانده است.

روسیه همواره با این استدلال كه استقرار سپر دفاع موشكی در نزدیكی مرز هایش امنیت این كشور را تهدید می كند، به طور قاطع و سرسختانه با اجرای این طرح مخالفت كرده و بهانه آمریكا و ناتو مبنی بر استقرار سپر دفاع موشكی یاد شده به منظور مقابله با تهاجم موشكی برخی كشورها به كشورهای عضو ناتو را مضحك و بی اساس خوانده است.

مسكو خواهان گرفتن تضمین حقوقی از ایالات متحده آمریكا مبنی بر هدف قرار نگرفتن اش از سوی سپر دفاع موشكی است، در حالی كه آمریكا و ناتو از دادن چنین تضمینی سر باز می زنند.

در همین حال موضوع سپر دفاع موشكی به شاخص تعیین كننده روابط امریكا و روسیه ، به ویژه با در نظر گرفتن انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در هر دو كشور تبدیل شده است.

از سوی دیگر شرایط حاكم بر روابط روسیه و غرب به دلیل اختلاف عمیق بر سر سپر دفاع موشكی به جایی رسیده كه مقامات رسمی ارشد روس مانند سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه این كشور به صراحت اذعان می كنند كه مذاكره در مورد شركت روسیه در پدافند ضد موشكی اروپا كه توسط ایالات متحده و ناتو ایجاد می شود، عملاً به بن بست رسیده است.

غرب بطور قطعی با دادن هر نوع ضمانت حقوقی لازم الاجرا در مورد خطر نداشتن این سیستم برای روسیه مخالفت میكند، اما طبق ارزیابی ستاد كل ارتش روسیه، پدافند ضد موشكی اروپا از سال 2015 به بعد به خطر ملموس و مشخصی برای نیروهای اتمی راهبردی روسیه تبدیل میشود و این خطر به مرور زمان تقویت میشود.

ایگور كوروتچنكو سردبیر مجله 'دفاع ملی' معتقد است روسیه باید درمورد خنثی كردن خطرات این سیستم فكر كند.

بنظر این كارشناس روس، در سازمان های دفاعی روسیه باور بر این است كه از سال 2015 به بعد ساختار پدافند ضد موشكی غرب 'برای روسیه از لحاظ شكار قطعات موشك های دریایی و زمینی خطرناك خواهد بود'.

وی در این زمینه اظهار داشت: به همین دلیل روسیه باید ' در وهله نخست سرعت بكار گیری موشك های بالستیك سوخت جامد 'یارس' (ار اس 24) و 'بولاوا' را افزایش دهد و در مرحله دوم به غرب اعلام نماید كه بدون نیل به توافق ملموس در زمینه پدافند ضد موشكی اروپا از مذاكره در مورد كاهش تسلیحات اتمی تاكتیكی خودداری می كند.

وی افزود: در نهایت باید ائتلاف نظامی – سیاسی روسیه با بلاروس برای مقابله با هر گونه خطرات احتمالی از جانب طرح سپر دفاع موشكی گسترش داده شود.

تحلیلگر نظامی روس معتقد است: هر چند در مقطع زمانی فعلی كسی به مسابقه تسلیحات و جنگ سرد نیاز ندارد، ولی 'در مورد پدافند ضد موشكی باید به صراحت برای نیل به توافقات قابل قبول حركت كرده و اقدامات جبران كننده ضروری را بكار گرفت'.

'آلكساندر شاراوین' رییس انستیتوی تحلیل سیاسی و نظامی روسیه اما نظر متفاوتی دارد و بر این باور است كه مذاكرات طرفین در زمینه سپر دفاع موشكی هنوز به بن بست نرسیده است.

از دیدگاه شاراوین، فعالیت شدید دیپلمات های طرفین ادامه دارد و صحبت از بن بست در مذاكرات جنبه درز اطلاعات به منظور فشار وارد كردن به طرف دیگر مذاكره دارد.

این در حالی است كه مایكل مك فول معمار 'سیاست نوسازی' روابط آمریكا و روسیه به تازگی در جمع نمایندگان سنا به این نكته اشاره كرد كه اختلافات مسكو و واشنگتن، نیل به تفاهم در مورد پدافند ضد موشكی را غیر ممكن می سازد.

‌البته طرفداران رویارویی با روسیه در عرصه تصمیم سازی های سیاسی آمریكا كم نیستند، به طوری كه 'جان ‌باینر' ‌رئیس ‌مجلس ‌نمایندگان ‌كنگره ‌آمریكا نیز به تازگی با انتقاد تند از اوباما به خاطر 'گذشت های' وی درباره روسیه و بیان خطرات سیاست 'نوسازی ' روابط با مسكو ، این سوال را مطرح كرد كه ' ‌چرا ‌واشنگتن ‌باید ‌در ‌روابط ‌با ‌مسكو ‌احتیاط ‌به ‌خرج ‌دهد'. ‌

وی ‌از ‌گذشت‌های ‌دولت ‌باراك ‌اوباما ‌به ‌روسیه ‌در ‌زمینه ‌پدافند ‌ضد ‌موشكی ‌اظهار ‌نارضایتی ‌كرد.

البته اذعان به رویارویی غرب و روسیه بر سر طرح سپر دفاع موشكی، اختصاص به مقام های آمریكایی نداشته و 'دمیتری راگوزین' نماینده دائمی روسیه در ناتو نیز به تازگی اعلام كرد كه مذاكرات روسیه و آمریكا درمورد پدافند ضد موشكی بطور كامل به بن بست رسیده است.

وی گفت: مسكو امتیازی نخواهد داد تا بتواند امنیت خود را حفظ كند.

'ولیكن كنستانتین ماكیینكو' معاون مركز تحلیل های راهبردی و فن‌آوری روسیه نیز با تاكید بر اینكه روسیه و آمریكا باید در مورد پدافند ضد موشكی به توافق دست یابند، اظهار داشت: 'منافع ملی بنیادی روسیه و آمریكا بر سر این موضوع رویارو شده اند' .

وی در تشریح ریشه های تاریخی طرح سپر دفاع موشكی گفت: كشف مصادیق آسیب پذیری خاك آمریكا در اواسط قرن گذشته به عنوان بخشی از تبعات دستیابی روسیه به بمب اتمی، مقابله با این امر را به هدف راهبردی نخبگان حاكم آمریكا تبدیل كرد و این روند تا به امروز ادامه یافته است.

ماكیینكو اضافه كرد: تلاش برای ساخت پدافند ضد موشكی فقط تلاشی برای احیای موقعیت قبل از ساخت سپر اتمی شوروی می باشد و این عملیات در هیچ شرایطی متوقف نمی شود.

'گریگوری تیشچنكو' رئیس بخش سیاست دفاعی انستیتوی تحقیقات راهبردی روسیه نیز با این نظر موافق است و می گوید: ' جهان وارد مرحله جنگ های استعماری جدید شده و در شرایطی كه آمریكا و ناتو خط مشی توسل به زور در هر موردی را پیشه كرده اند، افكار مربوط به ساخت پدافند ضد موشكی مورد تجدید نظر قرار نخواهد گرفت'.

در همین حال 'لیتوفكین'مدیر مسوول هفته نامه 'نزاویسمایا وایننویه ابازرنیا' نظر دیگری دارد و معتقد است كه سیستم پدافند ضد موشكی آمریكا به اندازه ای كه تصور می شود، برای روسیه هولناك نیست.

وی به عنوان نمونه به 'جنگ ستارگان' در دوران ریگان اشاره می كند كه باعث به وحشت افتادن رهبری شوروی شد، ولی بعدها معلوم شد كه این امر فقط اقدامی بود كه باید رهبری شوروی را به هزینه كردن مبالغ بیشتر در زمینه نظامی وادار میكرد.

وی گفت: آمریكایی ها با سرمایه گذاری در طرح سپر دفاع موشكی به توسعه فن‌آوریهای پیشرفته مشغول بوده و سعی دارند با صرف هزینه های سنگین روسیه را از رمق بیاندازند .

لیتوفكین افزود: فكر نمیكنم پدافند ضد موشكی اروپا كه در نظر است تا سال 2015 در نزدیكی مرزهای روسیه مستقر شود، برای نیروهای اتمی راهبردی روسیه خطر جدی در بر داشته باشد.

وی تأكید كرد: ایالات متحده و ناتو نسبت به تلفات انسانی فوق العاده حساس هستند و حتی در بدترین كابوس فرضی نمی توانند انفجار موشك های بالستیك بر فراز شهرهای خود را تصور كنند، لذا جرات اینكه جنگی را آغاز كنند ، ندارند، بلكه آنها فقط پول دارند و آن را در 'حصار ضدموشكی' سرمایه گذاری می كنند.