آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

خبرگزاری آران/سرویس روسیه

 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی چهارشنبه گذشته در شرایطی منتشر شد كه محتوای غیرحقوقی و غیرفنی آن به بستری برای هم افزایی روابط دیپلماتیك مسكو و تهران تبدیل شد، به طوری كه مقام های ارشد دو كشور بلافاصله پس از انتشار این سند، آن را 'سیاسی و ساختگی' توصیف كردند.

به گزارش خبرگزاری آران به نقل ازایرنا،انتشار گزارش جدید آژانس، واكنش تند مقام های ارشد سیاسی مسكو و تهران را برانگیخت و دو كشور همسایه را به مسیر همگرایی در برابر اقدامات خارج از عرف و روال رایج شناخته شده این نهاد بین المللی،هدایت كرد.

كارشناسان سیاسی با اشاره به واكنش تند مسكو به گزارش آمانو می گویند كه این اقدام، ماهیت سیاسی، سفارشی و عاری از حقیقت گزارش آمانو را نشان داد و به خوبی آشكار كرد كه كرملین دیگر بیش از این نمی خواهد به كشورهای غربی برای استفاده ابزاری از آژانس امتیاز بدهد.

پس از اقدام 'یوكیا آمانو' در انتشار گزارش جدید آژانس و ارایه اینترنتی آن به اعضا، وزارت خارجه روسیه در بیانیه تند و كم سابقه ای آن را با اصطلاحاتی مانند' اراجیف'، 'شایعات' و 'بدكاری سیاسی' توصیف كرد تا به این ترتیب عصبانیت مسكو را از اقدامات سو گیرانه این نهاد بین المللی برای افكار عمومی جهان آشكار سازد.

تحلیلگران سیاسی، واكنش های تند مقام های كرملین از مدودیف گرفته تا لاوروف به گزارش جدید آژانس و جنجال رسانه ای هدایت شده پیرامون آن از سوی غربی ها را، نشانه واضح ناامیدی روسیه از احتمال تغییر در رویكرد مغرضانه غرب در برخورد با مسایل بین المللی به ویژه برنامه هسته ای صلح آمیز ایران می دانند.

به عقیده آنان روس ها پس از انتشار گزارش جدید آژانس و حتی مدت ها قبل از آن و به دنبال درز اطلاعات سری این نهاد در رسانه های غربی، اعتماد خود به آژانس به ویژه مدیركل آن را از دست داده و به این برآیند دیپلماتیك رسیده اند كه دیگر نمی توان بیش از این در برابر سوء استفاده عده ای مشخص از كشورها از این بستر جهانی برای پیشبرد مقاصد خود ساكت نشست.

شاید بتوان بیانیه وزارت خارجه روسیه در واكنش به انتشار گزارش جدید آژانس را نخستین برخورد كرملین به سو گیری های متاثر از فشار غرب آمانو تلقی كرد كه در آن، سند جدید این نهاد بین المللی به كلی 'سیاسی و مغرضانه ' توصیف شد.

وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه خود به صراحت یادآور شد 'زمانی كه به دلیل نبود پایه و اساس محكم و متقاعد كننده، نویسندگان گزارش به ابراز حدس و گمان ها و شك و تردیدها پرداخته و در واقع به بازی با اطلاعات به منظور ایجاد این تصور كه در برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران اجزای نظامی وجود دارد، پرداخته اند.'

در این بیانیه با اشاره به اینكه 'اینگونه رویكردها را دشوار می توان حرفه ای و غیرمغرضانه نامید'، افزوده شده است: ' انتشار گزارش جدید آژانس بی اختیار داستان وجود ادعاهای مربوط به سلاح كشتار جمعی در دست رژیم صدام را به یاد می اندازد كه بنظر می رسد باید درسی برای جلوگیری از تكرار اینگونه بی دقتی ها باشد'.

دامنه انتقاد از شكل و محتوای گزارش جدید آژانس درباه برنامه هسته ای صلح آمیز ایران به زودی در بین مقام های ارشد دیپلماتیك روس گسترده شد و دمیتری مدودیف رییس جمهوری روسیه نیز با انتقاد از اظهار نظرهای رییس رژیم صهیونیستی و برخی سران كشورهای غربی در باره حمله به ایران با چنگ زدن به اسناد ادعایی گزارش آژانس، این قبیل اظهارنظرها را بسیار خطرناك خواند.

مدودیف با بیان اینكه 'در منطقه خاورمیانه تنش ها به حد كافی افزایش یافته و وضعیت در شرایطی است كه روند صلح به بن بست رسیده و هیچ گونه پیشرفتی در آن مشاهده نمی شود '، به صورت ضمنی بر غیرقابل اجرا بودن توطئه های آمریكا و متحدان غربی آن در پیشبرد مقاصد خود در منطقه خاورمیانه با توسل به محتوای غیرواقعی گزارش آژانس، صحه گذاشت.

وی هشدار داد كه اگر در این شرایط، موج جنگ طلبی برانگیخته شود و كشوری مورد تهدید قرار گیرد، این مساله عواقب بسیار جدی در پی خواهد داشت.

'سرگئی لاوروف' وزیر امور خارجه روسیه نیز در قامت مسوول دستگاه دیپلماسی این كشور با انتقاد از گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای كشورمان، ضمن تاكید بر لزوم حل و فصل این مساله با مشاركت همه طرف ها ، اعلام كرد كه 'رویكرد واشنگتن در قبال تهران را سازنده نمی دانیم'.

لاوروف با تاكید بر موضع اصولی كشورش مبنی بر لزوم حل و فصل پرونده هسته ای ایران از طریق مشاركت تهران و گروه 1+5 اعلام كرد كه 'متاسفانه شركای ما در واشنگنن بر این عقیده اند كه در چنین مواردی باید از طریق تحریم و انزوا وارد عمل شد و ما این رویكرد را غیرسازنده می دانیم'.

كارشناسان سیاسی در تبیین چرایی موضع گیری صریح و بی پرده روس ها در قبال گزارش یكجانبه گرایانه و سیاسی آژانس درباره برنامه هسته ای ایران به این نكته اشاره می كنند كه كرملین به رغم تمامی گام های برداشته شده در سال های اخیر در مسیر بهبود روابط با جهان غرب به این نتیجه رسیده است كه كاخ سفید و متحدان اش هرگز از پیشداوری های به جای مانده از دوران جنگ سرد درباره مسكو دست برنخواهند داشت.

آنان در توجیه این مساله به طرح سپر دفاع موشكی آمریكا اشاره می كنند كه صرفنظر نكردن واشنگتن از اجرای آن از همان ابتدای اجرای طرح مزبور مشخص بود، ولی سران كاخ سفید در مقاطعی از زمان و برای گرفتن امتیاز از روس ها آن را راكد گذاشته و در زمان مناسب نسبت به از سرگیری آن اقدام كرده اند.

تحلیلگران سیاسی می گویند در واقع روس ها امروز به خوبی می دانند كه غرب با پیشینه سال ها جنگ و نبرد عینی و ذهنی با آنها در ساختارهای كمونیسم و كاپیتالیسم و نیز جنگ سرد، هرگز شریك مطمئنی برای مسكو نخواهد بود و بر این اساس است كه سیاستمداران و نخبگان سیاسی روسیه این روزها برای بازنگری در سیاست توسعه به سوی غرب در كشورشان تلاش می كنند.

بر این اساس گام های اخیر روس ها در محكوم كردن گزارش جدید آژانس درباره برنامه هسته ای ایران و مخالفت علنی و شفاف با اعمال هر گونه تحریم جدید علیه كشورمان را می توان نشانه رویكرد های جدیدی از سوی آنان در راستای پیشبرد سیاست نگاه به شرق و تاكید بر اصل 'داشتن همسایگان مستقل' تلقی كرد.

از سوی دیگر روس ها به خوبی آگاهند كه ادعاهای غرب مبنی بر برنامه ایران در زمینه تولید تسلیحات هسته ای، بهانه ای بیش نیست و آمریكا و متحدان اش همواره تمام كوشش خود را برای تحت فشار گذاشتن كشورهای مستقل و متنفذ به كار می بندند.

از دیدگاه آگاهان سیاسی بهترین مصداق این رویكرد سیاسی در مجموعه راهبردهای بین المللی غرب را نیز می توان در تلاش های همه جانبه آنها برای عقیم گذاشتن طرح 'گام به گام' روسیه برای حل پرونده هسته ای ایران و راه انداختن جنجال رسانه ای با راهبرد ادعای حمله نظامی به ایران به منظور تحت فشار گذاشتن تهران مشاهده كرد.

در همین راستا رییس كمیسیون امور بین المللی دومای روسیه، نسبت به هر گونه اقدامات نظامی احتمالی علیه ایران هشدار داد و تاكید كرد: عملیات نظامی علیه ایران بسیار خطرناك است و عواقب بسیار جدی برای كشورهای شركت كننده در كارزار علیه ایران در برخواهد داشت.

'كنستانتین كاساچیف' رییس كمیسیون امور بین المللی دومای روسیه با اشاره به تلاش غرب برای سوء استفاده از گزارش جدید آژانس و ایجاد جو هیجانی و احساسی پیرامون برنامه هسته ای ایران تاكید كرد كه روسیه باید تمامی تلاش خود را برای فرونشاندن احساسات و هیجانات به عمل آورد تا گفت و گوها در این زمینه به مسیر سیاسی و كارشناسی هدایت شود.

كاساچیف با انتقاد شدید از اظهارات برخی سیاستمداران مانند 'شیمون پرز' رییس رژیم صهیونیستی مبنی بر حمله به ایران خاطرنشان كرد كه این گونه اظهارات، گفت و گوهای سیاسی با گروه 1+5 را بی معنی و غیرممكن می كند.

مقام پارلمانی روس با بیان این مطلب كه 'تنها راه خروج از بن بست در پرونده هسته ای گفت و گوهای سیاسی است' ، به گونه ای تلویحی تاكید كرد كه تاریخ مصرف تهدید كشورها برای پیشبرد اهداف خاص گذشته و هر اقدامی در عرصه مناسبات بین المللی تنها با تكیه بر گفت و گو می تواند ثمربخش باشد.

واكنش های انتقادی دولتمردان روس به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ایران به عنوان مصداق عینی مخالفت مسكو با سیاست های زورگویانه و خارج از مدار منطق غربی ها در روزهای قبل و پس از انتشار گزارش مزبور با اتفاق سیاسی مهم دیگری تكمیل شد تا ایران و روسیه به عنوان دو كشور همسایه قدرتمند، گام ارزشمندی در زمینه صیانت از ثبات منطقه ای بردارند.

فردای انتشار گزارش جدید آژانس، شوراهای امنیت ایران و روسیه توافق نامه همكاری های راهبردی امضا كردند تا نشان دهند كه مسكو و تهران فارغ از افت و خیزهای موجود در مناسبات دوجانبه، به شكلی هوشمندانه و مداوم تحولات امنیتی منطقه ای و بین المللی را به دقت رصد می كنند.