آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

کنعان روشن اوغلو

نویسنده  روزنامه ینی مساوات

سال 2012 " سال قیامتِ" دینداران جمهوری آذربایجان

 « سال 2012 برای جامعه دینی جمهوری آذربایجان چگونه سپری شد؟ اواخر سال و انتظارات؛»

سال 2012 که چند روز دیگر به پایان خواهد رسید با حبس و بازداشت گسترده دیندران در خاطره ها ثبت شد، بازداشت سلسله ای و متداوم دینداران که از اوایل سال 2011 آغاز گردیده بود امسال نیز تداوم داشت، می توان ادعا کرد که در تمامی ماههای سالجاری بازداشت شدگانی از دینداران و یا روحانیون را داشتیم، اگر چه شاید تعجب آور به نظر برسد، بازداشت ها در طول سال هر بار با یک ترفند و اتهام جدیدی بود. مثلا اگر در اوایل سال بازداشت ها به اتهام جاسوسی، فعالیتهای ضد دولتی بود، ولی دینداران بعدی به اتهام نگهداری غیر قانونی سلاح و یا به اتهام مواد مخدر بازداشت و حبس شدند.

نکته قابل ذکر دیگر اینکه بازداشت ها از طرف دو ارگان؛ وزارت امنیت ملی(MTN) و وزارت کشور(پلیس) صورت گرفته است.همه افرادی که از طرف وزارت امنیت ملی دستگیر شده اند به جاسوسی و خیانت به دولت و فعالیتهای ضد حاکمیتی متهم اند و آنهایی که توسط پلیس بازداشت شده اند متهم به نگهداری سلاح و مواد مخدر هستند.

در 4 ماه نخست سالجاری روابط عمومی وزارت امنیت ملی چندین اطلاعیه در 19 ژانویه، 14 مارس، 17 و 18 آوریل صادر کرده و در این اطلاعیه ها توضیحاتی را از بازداشت افرادی که قصد جاسوسی، ترور و ضربه زدن به پایه های دولتی را داشتند به افکار عمومی ارائه داد؛ در عین حال در طول سال افراد دیگر نیز به اتهامای دیگری بازداشت شدند، مثلا در 20 می، نجات علی اف سردبیر آزاد خبر دستگیر شد، همچنین در همان ماه می، شماری از دینداران تجمع کننده در پارک ساحلی و ملی بلوار، علیرغم کتک خوردنشان، بازداشت شدند، در اوایل ماه می 10 نفر از دینداران سومقائیت بازداشت شدند، فضولی شفیع اف الهیات شناس به خاطر مطلب ستون نویسی خود برای سایت بیرلیک در سومقائیت 15روز بازداشت شد و یا اینکه شماری از کارکنان چاپخانه پارلیان گونش(خورشید تابان) چند روزی بازداشت شدند، از میان بازداشت شدگان فقط برای نجات علی اف پرونده جنایی باز شد و تحقیقات در جریان است.

در 6 آگوست، حاج مهدی شامیللی دیندار قصبه زابرات باکو که از فعالین جنبش خلق آذربایجان(خلق حرکاتی) و از معاونین اسبق حزب اسلام آذربایجان بود که از طرف پلیس و به بهانه واهی نگهداری مواد مخدر بازداشت شد.

در ماه سپتامبر معترضین به مسابقه آواز خوانی و شوهای ضد اخلاقی(دیسکو تئکا) در ماساللی بازداشت شدند، که آراز قلی اف سردبیر خبر.44 و 8 دیندار دیگر همچنان در بازداشت بوده و پرونده جنایی برای آنها مفتوح شده است.

در  5 اکتبر نیز تجمع و تظاهرات آزادی حجاب3 در مقابل وزارت تحصیل کشور صورت گرفت که تجمع مذکور با درگیری های خشونت آمیز در خاطره ها ثبت شد، پلیس به شدت و خشونت تمام، با شرکت کنندگان در تجمع برخورد کرد، 32 نفر بازداشت شد، برای تمامی آنها پرونده جنایی گشوده شد، اگر یک سال قبل یعنی برای بازداشت شدگان تجمع آزادی حجاب 6 می 2011، ماده اتهامی اغتشاش اعمال شده بود ولی این بار، بازداشت شدگان با مواد سنگین مورد بازخواست و اتهام قرار گرفتند و هم اکنون نیز با اضافه شدن 2 نفر دیگر به شمار بازداشت شدگان 5 اکتبر پرونده جنایی آنها در جریان است.

17 اکتبر نیز روحانی شیخ جاوید محمداف دانشجوی دانشگاه اسلام باکو، که تحصیلات دینی خود را در سوریه تکمیل کرده و نماینده آیت الله صادق شیرازی مجتهد مشهور شیعیان کشور عراق در آذربایجان بود بازداشت شد، بلافاصله بعد از دستگیری شیخ جاوید، برخی ارگانهای مطبوعاتی و رسانه ها شیخ جاوید را به عنوان راه انداز و ترتیب دهنده تجمع 5 اکتبر(جمعه خونین باکو-مترجم) معرفی کردند ولی گفته ها و نوشته ها به اثبات نرسید و در حال حاضر شیخ جاوید به اتهام نگهداری غیرقانونی سلاح متهم است و در 8 ژانویه 2013 دادگاه وی شروع به کار خواهد کرد.

لازم به ذکر است اگر چه تعدادی از روحانیون و دینداران بازداشت شده در 2012 آزاد گردیدند ولی هیئت اجرایی حزب اسلام(رهبر و معاونان-مترجم)، حاج سخاوت، حاج آبگل سلیمان اف، مهدی محمداف، فخری الیاس اف، آذر جبی اف و دیگر روحانیون و دینداران در زندانها در حال گذراندن دوران محرومیت از آزادی و دوران محکومیت خود می باشند. در سال 2012 لیست زندانیان اسلامگرا، گسترده تر شد و طبق برخی آمارها بیش از 80 روحانی و دیندار در زندانها هستند، سال 2012 رو به پایان است اگر در فرمان عفو رئیس جمهور به مناسبت روز همبستگی ملی، اسامی دینداران در لیست عفو نباشد، پس با آن حساب، جامعه اسلامی آذربایجان برای 2013 نیز شمار زیادی زندانی خواهد داد.

شاید پیش بینی اینکه در سال 2013 در جامعه دینی آذربایجان چه حوادثی رخ خواهد داد سخت باشد ولی نمی توان فاکتور انتخابات ریاست جمهوری سال آتی کشور را فراموش کرد. ذکر این نکته هم مهم به نظر می رسد که؛ اگر چه حاکمیت قانون ممنوعیت حجاب را که از سال 2010  اعمال می کند را لغو نکرده، ولی تغییر نگرش و رفتارش نسبت به اجماع های دینی کشور ملموس است ولی نمی توان پیش بینی کرد که این ملایمت ها تا چه اندازه و تا کی ادامه خواهد داشت و یا اینکه آیا تمام اجماع های دینی را در بر خواهد گرفت یا نه. تمامی این پیش بینی ها بستگی به گامهای آتی حاکمیت آذربایجان بستگی دارد.