آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

خبرگزاری آران / سرویس آذربایجان

با نگاهی اجمالی به قانون اساسی جمهوری آذربایجان به اهمیت انتخابات ریاست‌جمهوری در آذربایجان پی خواهیم برد. به موجب اصل هشتم قانون اساسی جمهوری آذربایجان؛ رئیس‌جمهور در راس دولت و حکومت است که مسئولیت سیاست داخلی و خارجی؛ اتحاد مردم کشور؛ تضمین استقلال، تمامیت ارضی، اطمینان از استقلال قضات را برعهده دارد. همچنین مطابق اصل نهم قانون اساسی فرماندهی اصلی نیروهای نظامی بر عهده ریاست‌جمهوری است.علاوه بر این طبق اصل 109 قانون صدر الاشاره اموری مانند پیشنهاد انتخابات به مجلس ملی،ارائه بودجه کشور به مجلس ملی،انتخاب نخست‌وزیر (با تأیید پارلمان)، تعیین اعضای کابینه دولت، تعیین قضات دیوان قانون اساسی،دیوان عالی و دیوان اقتصاد، تعیین فرمانده کل نیروهای مسلح، قرار دادها و موافقت نامه‌های بیین المللی،اعلان جنگ و صلح و... بر عهده رئیس‌جمهور است.

بر اساس قانون اساسی آذربایجان رئیس جمهوری این کشور از طریق انتخابات آزاد، مستقل و رأی محرمانه واجدان شرایط رأی دادن به مدت پنج سال برگزیده می‌شود و باید آرای بیش از نصف واجدان شرایط را كسب كند و چنانچه این حدنصاب در دور اول انتخابات حاصل نشود، دور دوم انتخابات در روز تعطیلی آینده برگزار می‌شود. در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، فقط دو نامزد برخوردار از بیشترین آرای واجدان شرایط رای دادن در دور اول، می‌توانند شركت كنند طبق قانون انتخابات جمهوری آذربایجان، نتایج اولیه انتخابات ظرف پنج روز بعد از زمان برگزاری انتخابات، توسط كمیسیون مركزی انتخابات بر مبنای نتایج ارایه شده از سوی حوزه‌های اخذ آراء، اعلام و همچنین در سایت اینترنتی این كمیسیون گنجانده می‌شود. بنا به ماده102 قانون اساسی جمهوری آذربایجان، گزارش نتیجه نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری ظرف14 روز پس از برگزاری انتخابات، توسط دادگاه قانون اساسی این كشور اعلام می‌شود. مراسم تحلیف فرد انتخاب شده به ریاست‌جمهوری آذربایجان، ظرف سه روز پس از اعلام گزارش بالا، با حضور قضات دادگاه قانون اساسی برگزار می‌شود.
طبق ماده100 قانون اساسی این كشور باید نامزدهای ریاست‌جمهوری باید دارای شرایط زیر باشند:

-35سال و بالاتر، سن و ده سال اقامت مستمر در داخل كشور داشته باشند.
ـ دارای تحصیلات حداقل لیسانس باشند.
ـ سابقه محكومیت به ارتكاب جرایم سنگین و همچنین تعهداتی در قبال دولت‌های دیگر و تابعیت دوگانه نداشته باشند.

وظایف و اختیارات فوق درکنار ساختار‌های سیاسی و اجتماعی جمهوری آذربایجان سبب شده است که انتخابات ریاست‌جمهوری در آذربایجان به حساسترین انتخابات این کشور تبدیل شود و در این میان گرچه شرایط شکلی انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان بی تفاوت با انتخابات ریاست جمهوری ایران نیست اما در عمل شاهد تفاو تهای فاحشی در این خصوص هستیم.

انتخابات ایران با مشارکت بیش از 72 درصدی مردم و انتخاب کاندیدایی که احتمال معرفی وی به عنوان رئیس جمهور چهار سال آینده ایران با تردیدهای جدی از سوی برخی کشورها و رسانه های غربی مواجه بود به مثابه نمایش دموکراسی واقعی در جمهوری اسلامی ایران می باشد و این در حالی است که بسیاری از کشورها که ادعای دموکراسی دارند با چالشهای جدی در این خصوص مواجه هستند.

بر خلاف مردم ایران که از ماه ها و حتی یک سال قبل از انتخابات ریاست جمهوری پیگیر آن بودند ؛در ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان شاهد چنین جنب و جوش مردمی در این کشور نیستیم و شاید این موضوع به عدم اعتماد مردم به سیستم انتخابات مربوط باشد، با این توضیح  که  مردم نتیجه انتخابات را از قبل می دانند و بی جهت خود را به آب و آتش نمی زنند.

شاید اگر حاکمیت آذربایجان ؛ حدود دو سال قبل دست به تغییرات قانون اساسی که ممنوعیت حضور سه باره آقای الهام علی اف در کاخ ریاست جمهوری  را از میان برداشت، نمی زند امروز شاهد تکاپوی انتخاباتی در بین مردم آذربایجان نیز بودیم ولی مردم به نیکی می دانند دولتی که حدود دو سال قبل به منظور تداوم حکومت خود قانون اساسی را تغییر داد به این زودی ها دست از حکومت بر نمی دارد و برگزاری انتخابات صرفا نمایش صوری دموکراسی در این کشور است.

انتخابات ریاست جمهوری ایران که شاهد وجود چندین نوع گرایش مختلف و بعضا متضاد بود،در حالی برگزار شد که مردم تا زمان اعلام نتایج انتخابات؛ از نفر پیروز انتخابات اطلاعی نداشتند ، چرا که کاندیداهای مختلف با برخورداری از تبلیغات رایگان صداو سیما هر کدام توانسته بودند نظرات خود را به مردم منعکس کنند و کسی به طور قطعی نمی دانست برنامه کدام کاندیدا مورد اقبال قرار خواهد گرفت،لیکن در جمهوری آذربایجان حضور کاندیداهای مخالف حاکمیت آذربایجان با محدودیتهای فراوانی رو به رو ست و علاوه بر آن نیز کاندیداهای ثبت نام کننده از امکان های برابر تبلیغاتی  با نماینده حزب حاکم برخوردار نیستند و از همین روست که علیرغم وجود احزاب متعدد و تشکیل گروه های مانند اجتماعی پالاتا و نیز شورای ملی آذربایجان که توسط مخالفین الهام علی اف شکل گرفته است ، لیکن هیچ کارشناس سیاسی در حتمی بودن پیروزی آقای الهام کمترین تردیدی ندارد.  

با اینکه اکثریت قریب به اتفاق مردم آذربایجان را شیعیان تشکیل می‌دهند، لیکن از سوی دولت آذربایجان هیچ گونه آزادی عمل برای شرکت فعال گروه‌های دینی در عرصه انتخابات داده نشده و علاوه بر آن محدودیت‌های فراوانی پیش روی افراد و گروه‌های اسلامی قرار داده می‌شود.

اصل 56 قانون اساسی آذربایجان در مقام محدود كردن دین و فعالیت‌های دینی؛ برای شركت روحانیون و یا به تعبیر رایج در جمهوری آذربایجان خادمان دین، در انتخابات به عنوان نامزد مانع ایجاد كرده است. بند 3 این ماده تصریح می‌كند: «حق نامزدی خادمان دین و... در انتخابات طبق قانون می‌تواند محدود شود».

ممنوعیت حضور روحانیون و فعالان دینی در انتخابات به ویژه انتخابات ریاست جمهوری در شرایطی است که شیعیان جمهوری آذربایجان در اقدامی نمادین تا کنون بیش از 120 هزار امضاء در حمایت از کاندیداتوری رئیس محبوس حزب اسلام جمع آوری نموده اند.

بی شک مردم مسلمان جمهوری آذربایجان که بواسطه حساسیت رسانه های آذری به انتخابات ایران در جریان کیفیت برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران قرار گرفته اند خود بهتر از هرکسی به مقایسه سیستم انتخاباتی ایران و آذربایجان خواهند پرداخت.