آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

خبرگزاری آران/سرویس آذربایجان

محسن پاک آیین سفیر ایران در کشورمان در مصاحبه اختصاصی با «اسلامین سسی» در خصوص تأثیر نیروهای خارجی در مناسبات دو کشور، ایران و اتحادیه اوراسیا و چشم اندازهای مذاکرات صلح بین آمریکا و ایران گفتگو کرده است.

در خصوص قرارداد صلح «گلستان» که امسال دویستمین سال امضای آن است گفتگوها و گمانه زنی های مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال  کنفرانسی که در ماه گذشته در شهر مسکو در رابطه با قرارداد گلستان برگزار شد، به طور واضح در صدد لطمه زدن به مناسبات آذربایجان - ایران بود. نقش طرف های ثالث را در تخریب مناسبات بین دو کشور را چگونه می بینید؟

ایران به قراردادهایی که با کشورهای دیگر می بندد پایبند است و آنها رارعایت می کند. همچنین کشورمان تمامیت ارضی، مرزهای جغرافیایی و استقلال کشورها را به رسمیت می شناسد. ایران از اولین کشورهایی است که استقلال آذربایجان را به رسمیت شناخت .

به نظر من ممکن نیست طرف ثالث بتواند به مناسبات بین دو کشور لطمه زند. مناسبات دو کشور استراتژیک است. طبیعی است که نیروهایی وجود دارند که خواهان مناسبات خوب بین ایران و آذربایجان نیستند. در ماه گذشته در رابطه با مخالفت با ایران، در استانبول کنفرانسی برگزار شد. در آن کنفرانس مذاکراتی در خصوص تجزیه ایران انجام داده اند. در این کنفرانس برخی نمایندگان پارلمان جمهوری آذربایجان نیز شرکت کرده اند. البته مقامات آذری بارها اعلام کرده اند که نظرات کسانی که در چنین کنفرانس هایی شرکت می کنند منعکس کننده موضع رسمی دولت نمی باشد. کسانی که از طرف آذربایجان در این کنفرانس شرکت کرده اند در آذربایجان شخصیت های خوشنامی نیستند و نظر آنها در افکار عمومی کشور تأثیر گذار نیست. هم ایران و هم آذربایجان اعلام کرده اند که چنین مسایلی در مناسبات دو کشور خلل وارد نمی کند.

روسیه می خواهد ایران نیز به اتحادیه اروآسیا بپیوندد. در حال حاضر برخی اطلاعات وجود دارد که کشورهایی مثل سوریه، هند و ترکیه نیز می خواهند در این اتحادیه عضو شوند. آیا  ایران می خواهد وارد این اتحادیه شود؟

اتحادیه اروآسیا بیشتر برای اتحاد بین کشورهای مشترک المنافع تأسیس شده است. در مرحله اول بین این کشورها اتحادیه گمرکی بوجود آورده اند. هدف این اتحادیه وصل دادن کشورهای آسیای میانه و قفقاز به کشورهای اروپای شرقی است. ایران می تواند در همه اتحادیه های منطقه ای شرکت کند. اگر در رابطه با این امر به ایران پیشنهاد داده شود، مقامات کشور آن را بررسی می کنند.

کشورها برای مقاومت در جلوی جریان های ژئوسیاسی معاصر با عضویت در اتحادیه های منطقه ای و بین المللی سعی دارند امنیت خودشان را حفظ کنند ...

پس از فروپاشی شوروی و بوجود آمدن جهان تک قطبی، کشورهای منطقه سعی می کنند در اتحادیه ها جمع شوند. کشورها برای برقراری صلح در جهان لزوم بوجود آوردن اتحادیه ها را درک کرده اند. فکر به وجود آوردن اتحادیه های منطقه ای ایده خوبی است. کشورها به صورت فردی و یا در چهارچوب همکاری دوجانبه قادر به تأمین امنیت خودشان نیستند. بنابراین سعی می کنند در اتحادیه های مختلف گرد هم آیند.

ارتباط بین رؤسای جمهور ایران و آمریکا و نیز برخی اظهارات امیدهای زیادی به وجود آورده است. اگر بین تهران و واشنگتن آشتی شود، چه تأثیراتی در منطقه خواهد گذاشت؟

مناسباتی که در 34 سال نقض شده است نمی تواند سریع بهبود یابد. در سفر دکتر حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان به واشنگتن از طرف آمریکا برخی گام ها برای نزدیکی مناسبات برداشته شد. ولی مدتی بعد از آن باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در دیدار با نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد که گزینه جنگ علیه ایران هنوز هم باقی است. ایران 34 سال است که زبان تهدید را نمی پذیرد. به نظر من تا زمانی که تأثیر اسرائیل و لابی یهودی بر سیاست دولت آمریکا باقی است نمی توان به بهبود مناسبات امیدوار بود. ایران به عنوان کشوری مستقل، تصمیمات خود را خودش می گیرد. ولی آمریکا تحت تأثیر لابی یهودی است و نمی تواند مستقلا تصمیم گیری کند. بنابراین تغییرات قابل توجه در مناسبات دو کشور پیش بینی نمی شود. ولی ما روند مذاکرات را دنبال می کنیم.

در این صورت آیا مذاکرات مستقیم با اسرائیل ممکن است؟

ایران اسرائیل را به عنوان دولت به رسمیت نمی شناسد. اسرائیل خاک فلسطین را اشغال کرده است. آنها در این جغرافیا ، دولت غیر قانونی بوجود آورده اند. ایران حتی فکر رابطه با اسرائیل را نیز نمی کند. امیدوار هستیم مردم فلسطین با ادامه مبارزه؛ سرزمین های خود را آزاد سازند. در یک زمان ما اصلا فکر نمی کردیم رژیم آپارتاید در آفریقا نابود می شود. ولی اکنون این یک واقعیت تاریخی است. سرنوشت صهیونیسم نیز چنین خواهد بود.

در فهرستی که BP تهیه کرده است در خصوص کشورهایی که زخیره صد ساله انرژی دارند، نام جمهوری آذربایجان نمی باشد، ولی ایران در این فهرست در چهارمین مقام قرار دارد. آیا می توان گفت جمهوری آذربایجان به عنوان کشور ترانزیت برای انتقال ذخیره های طبیعی حوزه خزر وارد طرح «تاناپ» می شود؟ در این صورت امکان شرکت ایران در این طرح وجود دارد؟

ایران از دریای خزر صادرات نفت و گاز ندارد و فقط کارهای اکتشافی انجام می دهد. ایران تولید انرژی را در خلیج فارس انجام می دهد. این، نیاز کشورمان را تأمین می کند. ولی کشورمان در طرح های نفت و گاز کشورهای حوزه دریای خزر شرکت می کند. در طرح «شاه دنیز» یکی از شرکت های ایرانی سهم دارند. ما آمادگی ادامه این همکاری را داریم./خ

پایان پیام.