آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

بخش اول

خبرگزاری آران/سرویس آذربایجان

در ماه نوامبر بین ایران و کشورهای 1+5 در مسأله هسته ای توافق حاصل شد. آیا این تفاهم طرف ایرانی را قانع می کند؟ آیا پس از این توافق در صادرات نفت ایران افزایش مشاهده شده است؟ برخی رسانه ها از مشاهده تغییرات در اقتصاد ایران گزارش کرده اند.

به طور کلی مذاکرات ژنو که در ماه نوامبر برگزار شد سازنده و مثبت بود. در این مذاکرات کشورهای غربی فهمیدند که باید با ایران با زبان گفتگو و مذاکره حرف زده و تهدید و فشار را باید کنار بگذارند. این که کشورهای غربی فهمیدند ایران منطقی برخورد می کند و باید مسایل را با گفتگو و مذاکره حل نمود، نتیجه ی مثبتی است. کشورهای 1+5 از برنامه هسته ای ایران این نگرانی را داشتند که ممکن است برنامه صلح آمیز از مسیر خود خارج و به سمت تولید سلاح هسته ای رود. ما از طریق منطق آنها را متقاعد کردیم که جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت از مسیر برنامه صلح آمیز هسته ای منحرف نمی شود. برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز است و به منظور توسعه اقتصادی کشور انجام می شود. برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و عضو و متعنهد به اجرای مقررات سازمان بین المللی انرژی هسته ای هستیم.. بازرسان این آژانس می توانند از مراکز هسته ای ایران دیدن کنند. در هیچ یک از گزارشات این آژانس که تا به حال تهیه شده، تائید نشده که ایران از مسیر صلح آمیز هسته ای انحراف داشته است.

علاوه بر این رهبر دینی و سیاسی کشور مقام معظم رهبری تولید و استفاده از سلاح اتمی را حرام کرده اند. آنها حرف حق ما را هرچند دیر شنیدند (ولی اینک) با برنامه صلح آمیز هسته ای ایران توافق کردند. طرف ها در حال حاضر برای اعتماد سازی متقابل فعالیت می کنند. اگر غربی ها به تعهدات خود عمل کنند و اعتماد متقابل بوجود بیاید طبیعتا میزان تولید و صدور نفت نیز افزایش می یابد و در نتیجه برای حضور سرمایه گذاران خارجی، به خصوص در بخش نفت و گار امکانات و شرایط خوبی بوجود می آید.

پس از امضای توافقات در رسانه ها خبری پخش شد که در اقتصاد ایران یک جنب و جوش بوجود آمده است. آیا توافق هسته ای در اقتصاد ایران تأثیر گذاشت؟

فعلا زود است که در خصوص تغییرات جدی در اقتصاد ایران حرف بزنیم. ولی با در نظر گرفتن مثبت بودن این روند می توانیم بگوییم در حال حاضر در اقتصاد کشور آرامش بوجود آمده است.

برخی ناظران ادعا می کنند که تهران تا پایان به توافقات ژنو پایبند نخواهد ماند. به طور کلی آیا این پروسه ادامه خواهد یافت؟ آیا پس از شش ماه امکان تمدید این توافق وجود دارد؟

ما همواره به توافقات با کشورهای دیگر پاییند هستیم و به تعهدات خود عمل می کنیم. ولی باید در نظر گرفت که توافق ژنو باید گام به گام پیش برود. یعنی ما یک قدم برمی داریم و طرف مقابل نیز باید یک قدم بر دارد. اگر همین طور ادامه یابد به تعهدات عمل خواهد شد. یکی از مهم ترین موانع این پروسه این است که رژیم صهیونیستی (اسرائیل) تلاش می کند جلوی اجرای این توافق را بگیرد. اگر کشورهای غربی بدون تبعیت از رژیم صهیونیستی و به صورت مستقل تصمیم گیری کنند به نظر می رسد برای ادامه این توافق راه هموار است. اسرائیل از توافق ژنو خیلی نگران شده است.

رئیس جمهور اسرائیل در این روزها اعلام کرده است که آمادگی دارد با همتای ایرانی در مسأله هسته ای وارد مذاکره شود. آیا طرف ایران با یک چنین دیدار و مذاکرات موافقت خواهد کرد؟ با کدام شروط وارد مذاکره با اسرائیل خواهید شد؟

ما موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی شناسیم. این اظهارات یک حرکت تبلیغاتی است و برای اجرای آن هیچ زمینه ای وجود ندارد.

برخی ناظران بیان می کنند همکاری نزدیک ایران با غرب و به خصوص با آمریکا واقعی نیست. چرا که هر دو طرف در خاورمیانه منافع دارند و این منافع تداخل می کند. بنابراین بهبود روابط بین دو کشور طولانی نخواهد بود. به نظر شما روابط ایران با آمریکا تا چه حد نرم تر خواهد شد؟

آمریکا 34 سال با ما دشمنی کرده است. در این 34 سال به طور آشکار در امور داخلی ما دخالت کرده، از مخالفین ما در عراق حمایت کرده و پایگاه نظامی در اختیار آنها گذاشته است. صدام حسین را برای جنگ با ایران تشویق کرده، به وی اسلحه داده، از او حمایت کرده، استفاده صدام حسین از سلاح شیمیایی علیه ایران را چشم پوشی کرده، علیه ایران بودجه هنگفتی اختصاص داده، تحریم های سختی اتخاذ کرده و از همه اینها مردم ایران رنج برده اند. بنابراین برای از بین رفتن اختلاف بین ایران و آمریکا راه طولانی باید پیموده شود. آمریکا باید دشمنی خود را خاتمه دهد و برای جبران اشتباهات قبلی خود تلاش کند. مذاکرات اخیر ما در خصوص برنامه هسته ای بوده است، نه برای ترمیم روابط دوجانبه. به هر حال اگر آمریکا اشتباهات قبلی خود را تصحیح کند و اقدامات مثبت انجام دهد، ایران می تواند در موضع خود تجدید نظر کند.

در داخل ایران، از جمله در بین محافل دینی و سیاسی از فعالیت حسن روحانی برای بهبود روابط با غرب چگونه استقبال می شود؟ رسانه های غربی در این اواخر در خصوص طراحی کودتا علیه حسن روحانی خبر داده بودند. به طور کلی در محافل دینی و سیاسی ایران فعالیت حسن روحانی چگونه ارزیابی می شود؟

جناب روحانی سالیان دراز در پست های بالای دولت حضور داشته است. خط سیاست خارجی آقای روحانی، به خصوص مذاکرات اخیر هسته ای مورد حمایت رهبر انقلاب و به طور کلی مورد حمایت مردم است. به طور طبیعی در هر کشوری مخالفان وجود دارند. در ایران نیز مخالفان سیاسی موضع خود را بیان می کنند. اگر نظرات و پیشنهادات منطقی باشد، آقای روحانی آن را می پذیرد. ولی حتی کسانی که سیاست خارجی جناب روحانی را نقد می کنند از مذاکرات هسته ای حمایت می کنند. توصیه اصلی مخالفان و منتقدین این است که در این مذاکرات حق داشتن انرژی صلح آمیز هسته ای مردم ایران حفظ شود. خط سیاسی فعلی دولت هم همین است و بارها اعلام شده است که دولت هیچ وقت حقوق مردم را مورد مذاکره قرار نخواهد داد. بنابراین در حال حاضر اختلاف نظر بین دولت و مخالفان سیاسی  در موضوع هسته ای به حدی نیست که در خارج تبلیغ می کنند. کشور ما مثل یک خانواده است و همه اعضای این خانواده از رهبر دینی تبعیت می کنند. مثل هر خانواده ای وجود اختلاف در این خانواده نیز طبیعی است. ولی همه اعضای خانواده در مقابل قدرت های خارجی متحد هستند.

روز قبل در رسانه ها عکس هایی از حسن روحانی رئیس جمهور ایران با لباس ورزشی که در بین مردم حضور داشت پخش شد. این به عنوان یک اتفاق جدید در ایران مطرح شد. به طور کلی آیا قبل از این هم مقامات بلند پایه ایران در بین مردم با لباس ورزشی حضور داشته اند؟

یک نفر چه روحانی باشد و چه نباشد وقتی ورزش می کند لباس مخصوص ورزشی می پوشد. حضور یک روحانی با لباس ورزشی در بین مردم چیز عجیبی نیست و عیبی ندارد. معمولا کسانی که روحانی هم نیستند وقتی ورزش می کنند با کت و شلوار و کراوات ورزش نمی کنند.

درست است، ولی اینجا صحبت از رئیس جمهور ایران است. آیا تا به حال سابقه داشته است که رئیس جمهور معمم ایرانی با لباس عادی در بین مردم حضور داشته باشد و عکس آن در رسانه ها پخش شود؟

نظر اسلام در خصوص ورزش مثبت است. در ایران بسیاری از روحانیان به کوه می روند، ورزش می کنند و بدیهی است که لباس ورزشی می پوشند.

در ماه آینده قرار است کنفرانس ژنو - 2 در رابطه با سوریه برگزار شود. گزارش داده می شود که ایران نیز به این کنفرانس دعوت خواهد شد. مخالفان دولت سوریه نیز بیان کرده اند که با حضور ایران در این کنفرانس مخالف نیستند. پیشنهادهای مخصوص ایران در کنفرانس ژنو چه خواهد بود؟ به طور کلی انتظارات شما از این کنفرانس چیست؟

انتظارات ما از این کنفرانس این است که مناقشه سوریه باید از طریق صلح آمیز حل شود. راه حل نظامی برای این مناقشه وجود ندارد. این مناقشه باید بین دولت و مخالفان و با انجام اصلاحات حل شود. مداخله قدرت های بزرگ در امور داخلی سوریه قابل قبول نیست. نباید برای گروه های تروریستی سلاح و مهمات ارسال شود. باید همه کشورهای منطقه برای بازگشت صلح و امنیت در سوریه کمک نمایند. مردم سوریه حق تعیین سرنوشت خود را دارند. و این نیز از طریق صندوق های رأی ممکن است. هیچ نیازی به جنگ و قتال و تجهیز تروریست ها نیست. ایران چه در کنفرانس ژنو شرکت بکند و چه نکند از این نشست حمایت می کند. انتظار ما این است که این کنفرانس در حل مناقشه سوریه تصمیمات جدی اتخاذ کند.

آیا ایران در کنفرانس ژنو شرکت می کند؟

اگر دعوت کنند البته.