حدود 24 سال پیش در روز 31 دسامبر، مردم شمال ارس به طور گروهی برای ابراز علاقه و عشق به سرزمین ایران، در هوای سرد زمستان خود را به رود ارس زده، به خاک ایران قدم گذاشتند
خبرگزاری آران / سرویس آذربایجان
به دنبال سست شدن شیرازه حکومت استبدادی شوروی و امکان انجام حرکت های مردمی در میان مسلمانان شوروی، در 10 دی ماه 1368 (31 دسامبر 1989) هزاران تن از مردم مسلمان نخجوان که با انعقاد عهدنامه های ننگین گلستان و ترکمانچای از ایران جدا مانده بودند، در کنار رود ارس در منطقه پلدشت، جلفا و... در حاشیه مرزها تجمع کرده و با شعارهای «الله اکبر» «لااله الا الله» «یاددان چیخماز ایرانیمیز» (ایرانمان را هرگز فراموش نمی کنیم) در برابر مرزبانان روسی به اعتراض برخاسته و با کندن موانع مرزی و سیم خاردارها، خواستار پیوستن نخجوان به ایران و الغای معاهده های ننگین گلستان و ترکمانچای شدند.
هزاران تن از اهالی با عبور از موانع مرزی و پشت سر نهادن مرزیانان روس به خاک میهن مادری خود وارد شده و از سوی مرزنشینان ایرانی مورد استقبال قرار گرفتند.
خبر این اتفاق بزرگ، در همان روزها در روزنامه های ایران و رسانه های بین المللی انعکاس یافت، شگفت آنکه سه سال بعد از این خیزش تاریخی، دولت باکو برای تحریف این قیام، اعلام کرد که مردم نخجوان خواستار اتحاد با آذربایجان ایران بودند! بعد از گذشت مدتی دولت نو پیدای باکو با استفاده از سکوت مقامات دولت وقت ایران، روز 10 دی ماه را به عنوان« روز آذری های جهان» اعلام کرد تا به طور کلی ماهیت این قیام مردم مسلمان نخجوان را از اساس تحریف نموده و در راستای اهداف شوم تجزیه طلبانه دول استکباری غرب به کار گیرد. هنوز هم این تحریف کاملا روشن تاریخی توسط غربی ها و حکومت صهیونیستی باکو پیگیری و مورد بهره برداری قرار می گیرد.
با وجود تبلیغات فراوان و وارونه نمایی های تاریخ توسط مورخین وابسته دولت جمهوری آذربایجان ، گرایش مردمی قفقاز به ویژه شیعیان جمهوری آذربایجان به ایران در طول تاریخ از برجستگی خاصی برخوردار بوده است و حتی در طی جنگ جهانی اول(1918-1914)، مردم نخجوان با امضاء ده ها هزار نفری طوماری از ایران خواستند كه نخجوان به ایران ملحق گردد كه با کارشکنی انگلیس از طرح این موضوع توسط دولت وقت ایران در مجمع سران کشور های جهان جلوگیری شد.
در هر حال، اقدام بزرگ مردم نخجوان در 10 دی ماه 1368، و متعاقب آن استقبال مرزنشینان ایرانی و در آغوش کشیدن ایشان، بعنوان نماد ایران دوستی مردم شمال ارس در تاریخ ثبت گردید.