آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

ادامه فشار دولت بر اتباع آذری:  

آران نیوز- در سال 2014 میلادی ما شاهد ادامه فشار حاکمیت آذربایجان بر علیه فعالان سیاسی،دینی،اجتماعی و حقوقی آذربایجان هستیم. در این مدت دولت آذربایجان با توسل به اتهامات واهی و بی اساس همچون خرید و فروش مواد مخدر، قاچاق اسلحه، فرار مالیاتی، تلاش برای سرنگونی دولت، خیانت به کشور،کسب و کار غیر قانونی و سوء استفاده از مواد مخدر پرویز هاشم لی از فعالان رسانه ای، عمر محمد اف، عبدل عبیل اف و السور مرسلی از فعالان فیس بوکی، آنار محمدلی از فعالان اجتماعی آذری، ایلگار محمد اف رئیس جنبش رئال، توفیق یعقوبلو معاون حزب مساوات آذربایجان، یادگار صادق اف از فعالان حزب مساوات و تعدادی از اعضای جنبش جوانان نیدا و جوانان آزاد آذربایجان را به حبس محکوم نمود. از سوی دیگر در ماههای آخرین سال 2014 میلادی حاکمیت باکو بازداشت و بلوکه کردن حساب بانکی تعدادی از فعالان حقوقی و رسانه ای آذری از جمله رئوف میر قدیر اف، لیلا و عارف یونس، رسول جعفر اف، انتقام علی اف و قباد عباد اوغلو را کلید زد. گفته می شود که دولت باکو قصد دارد تا در آستانه بازیهای المپیک اروپایی در تابستان سال 2015 میلادی صدای مخالفان و منتقدان را خفه نماید تا در ایام برگزاری این مسابقات صدای اعتراضی بلند نشود. بازداشت و محکومیت این افراد با بیانیه های اعتراض آمیز سازمانهای بین المللی روبرو گشت. از سوی دیگر در سال 2014 میلادی فشار دولت باکو بر علیه فعالان دینی و شیعه آذری همچنان ادامه داشت و دولت به بهانه انتقال تلفن همراه به داخل زندان مدت بازداشت حاجی طالع باقراف و نجات علی اف از اسلامگرایان آذری را افزایش داده و اقدام به انتقال حاجی محسن صمد اف رئیس حزب اسلام آذربایجان از زندان شماره 12 آذربایجان به زندان مخوف قوبوستان نمود. بازداشت و جریمه اسلامگرایان آذری در روز جهانی قدس از دیگر اقدامات دولت باکو در راستای خوش خدمتی به تل آویو بوده است. از مهمترین تحولات داخلی آذربایجان در سال 2014 میلادی انتخابات ریاست حزب مساوات آذربایجان در مورخه5 مهر ماه بود که با پیروزی عارف حاجیلی از طیف سنتی این حزب همراه شد که در نتیجه تعدادی از اعضای این حزب در اعتراض به تقلبات صورت گرفته شده در انتخابات از حزب استعفاء و یا اخراج شدند. برگزاری دو تجمع از سوی شورای ملی مخالفان دولت باکو در مورخه های 20مهرماه و 18 آبان ماه با هدف درخواست از دولت باکو برای رعایت آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی برگزار گردید که بازتاب هایی را نیز در رسانه های داخلی و خارجی داشت .

مناقشه قره باغ :

شاید بتوان مذاکرات مربوط به مناقشه قره باغ کوهستانی را از مهمترین تحولات سیاسی جمهوری آذربایجان در سال 2014 میلادی دانست. در این مدت مقامات آذری و ارمنی چندین بار آخرین روند مربوط به مذاکرات حل و فصل مناقشه قره باغ کوهستانی را با همدیگر مرور کردند.در این دوره با وجود تلاش اعضای گروه مینسک سازمان همکاری و امنیت اروپا برای نزدیک کردن دیدگاههای طرفین مناقشه،به نظر می رسد که پیشرفتی در جریان مذاکرات حاصل نشده است.از سوی دیگر در این مدت درگیریهای شدیدی بین نظامیان آذربایجان و ارمنستان در خطوط تماس صورت گرفت که نسبت به دوره های قبلی بی سابقه بود. در این درگیریها دهها تن از نظامیان آذری کشته و زخمی شده و ارتش آذربایجان هلی کوپتر نظامی ارمنستان را در بخش آقدام ساقط نمود .

حضور اتباع آذری در گروه های تروریستی سوریه و عراق :

 اعزام اتباع آذری به سوریه برای پیوستن به گروههای تروریستی  و بازتابهای آن یکی دیگر از مهمترین تحولات آذربایجان در سال 2014 میلادی است. تعدادی از اتباع آذری ساکن در مناطق شمال و غرب آذربایجان جهت پیوستن به گروههای تروریستی به سوریه و عراق اعزام شدند که بر اساس منابع آذری این افراد با وعده دریافت پول از طریق ترکیه جذب و بعد از آموزش توسط ترک ها در استانبول به سوریه و عراق اعزام می شوند که نتیجتا نزدیک به یکصد تن از این افراد در درگیری های داخلی سوریه کشته شدند. این موضوع باعث ایجاد اختلافات اساسی بین ترکیه و آذربایجان گردید و حتی سفیر آذربایجان در آنکارا یادداشت اعتراضی را در این زمینه به وزارت امور خارجه ترکیه تحویل داد. دولت آذربایجان در هراس است تا تروریست های آذری بعد از بازگشت از سوریه بر علیه حاکمیت باکو نیز دست به اسلحه ببرند. از سوی دیگر مجلس ملی آذربایجان با تصویب لایحه ای بر تحت پیگرد قرار گرفتن اتباع آذری که برای پیوستن به گروههای تروریستی به سوریه و عراق اعزام

می شوند، تاکید نمود .

تاثیر تحولات داخلی ترکیه :

یکی از مسائلی که جمهوری آذربایجان را در سال 2014 میلادی تحت تاثیر قرار داد،مسئله مربوط به بروز اختلاف بین فتح اله گولن رهبر جماعت ترکیه و رجب طیب اردوغان نخست وزیر این کشور بود. بدنبال افشاگری این دو تن بر علیه هم که روزی متحد همدیگر بودند،باعث گردید تا پای تعدادی از مسئولان ارشد آذری و نیز نمایندگان مجلس ملی آذربایجان به وسط بیاید.بر اساس برخی از اسناد، مقامات آذری از جمله النور اصلان اف رئیس بخش اطلاع رسانی و تحلیل های سیاسی نهاد ریاست جمهوری آذربایجان، ذاکر حسن اف و المار محمدیار اف وزرای دفاع و امور خارجه آذربایجان و غیره ماهیانه از فتح اله گولن حقوق دریافت می کردند.این موضوع روابط باکو و آنکارا را نیز تحت تاثیر قرار داد و رجب طیب اردوغان باکو را تهدید کرده است که بایستی بین دولت وی و جماعت فتح اله گولن یکی را انتخاب نمایند که شاید برکناری النور اصلان اف،بستن مدارس وابسته به جماعت فتح الله گولن در آذربایجان و نیز بازداشت نورچی ها در آذربایجان پاسخ مثبت دولت باکو به ترکیه باشد .

نقض حاکمیت مردم :

ادامه نقض حقوق مالکیت اتباع آذری از سوی دولت باکو در سال 2014 میلادی باعث اعتراضاتی در آذربایجان گردید که شاید بارزترین آن مربوط به تصمیم دولت برای تخریب منازل مسکونی واقع در منطقه سووتسکی شهر باکو باشد. دولت قصد دارد تا این منطقه را تخریب نماید و به ساکنان پیشنهاد داده تا برای هر متر مربع 1500 منات به آنها پرداخت نماید ولی ساکنان تاکید دارند که دولت بایستی برای هر متر مربع بالای 2000 منات پرداخت نماید. تاکنون تعدادی از ساکنان در این خصوص با دولت به تفاهم نرسیده اند و تجمعات اعتراض آمیز آنان هم با سرکوب ماموران پلیس روبرو شده است .

عرصه سیاست خارجی:

 در عرصه سیاست خارجی در سال 2014 میلادی، بعد از دیدار روسای جمهور آذربایجان و ایران در داووس سوئیس در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد روابط بین تهران-باکو بهبود یافت. الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در فروردین ماه به جمهوری اسلامی ایران سفر کرد و چندین موافقت نامه همکاری بین دو کشور به امضاء رسید. همچنین ذاکر حسن اف وزیر دفاع آذربایجان جهت دیدار و مذاکره با همتای ایرانی خویش و نیز دیدار با سایر مقامات ارشد ایرانی در این ماه به ایران سفر نمود. بعد از چهار سال وقفه کمیسیون مشترک دو کشور در باکو تشکیل و گامهایی در جهت نزدیکی روابط دو کشور برداشته شد. حسن روحانی رئیس جمهور ایران در پاسخ به سفر الهام علی اف به ایران در آبان ماه به باکو سفر و فصل نوینی در توسعه روابط دو کشور گشوده شد و چندین موافقت نامه همکاری بین طرفین امضاء شد. رابطه آذربایجان با ترکیه نیز در سال 2014 میلادی همانند دوره های قبلی همچنان رو به مسیر توسعه بود. سفر رجب طیب اردوغان نخست وزیر سابق ترکیه در فروردین ماه و نیز سفر وی به آذربایجان در شهریور ماه در قامت رئیس جمهور جدید ترکیه بر عمق روابط دو جانبه افزود. در مورد رابطه آذربایجان با رژیم صهیونیستی در این سال بایستی به سفر فواد مراد اف نماینده مجلس ملی آذربایجان به تل آویو در اسفند سال گذشته اشاره نمود. وزرای امور خارجه آذربایجان و رژیم صهیونیستی در اردیبهشت ماه در باکو دیدار کردند. بعد از این دیدار آویگدور لیبرمن وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی اظهار داشت که ما در مورد طیف وسیعی از همکاریها از جمله اقتصادی و دیپلماسی عمومی مذاکره کردیم. لیبرمن افزود که من آذربایجان را مثل خانه خودم می دانم. شایان ذکر است که وزرای امور خارجه رژیم صهیونیستی و آذربایجان در خاتمه این دیدار پروتکل همکاری به امضاء رساندند. علاوه بر این، سفر رامیل اوسوب اف وزیر کشور آذربایجان به تل آویو و نیز سفر موشه یعلون وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به باکو بر نزدیکی روابط باکو-تل آویو افزوده است. رابطه آذربایجان با آمریکا نیز در این سال تحت الشعاع برخی رویداها قرار داشت. اعلام خبر جاسوسی آمریکا از آذربایجان، بیانیه های ضد آذری دولت واشنگتن در مورد حقوق بشر، اظهارات ریچارد مورنینگستار سفیر آمریکا در باکو در مورد وابستگی تعدادی از مقامات آذری به روسیه و نهایتا اظهارات باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در مورد فشار دولت باکو بر علیه سازمانهای غیر دولتی آذری باعث تنش در روابط دو کشور شد. ریچارد مورنینگستار سفیر آمریکا در باکو ماموریتش در باکو خاتمه یافته و قرار است تا رابرت چکوتا بعنوان سفیر جدید آمریکا در باکو به آذربایجان سفر نماید .

علی حیدری منور