رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه امروز سه شنبه ۱۸ فروردین در سفری رسمی به ایران خواهد آمد تا ضمن بازبینی روابط دو جانبه، مسایل منطقه ای را نیز با مقامات ارشد بزرگترین همسایه خود مورد بررسی قرار دهد.
به گزارش آران نیوز به نقل از آذپرس، منابع خبری از جمله خبرگزاری دولتی آناتولی به نقل از یک منبع آگاه در ریاست جمهوری ترکیه با اعلام این خبر افزودند که قرار است در این سفر اردوغان با همتای ایرانی خود دیدار داشته باشد.
پیشتر منابع خبری این سفر را دو روزه اعلام کرده بودند، اما خبرگزاری آناتولی سفر اردوغان به کشورمان را یک روزه عنوان کرده است.
آن گونه که علیرضا بیکدلی سفیر ایران در ترکیه نیز اعلام کرده، اردوغان به دعوت حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان همراه تعدادی از وزرای آن کشور به ایران سفر خواهد کرد.
بیکدلی یادآور شده که طی این سفر دومین نشست مشترک شورای عالی همکاری دو کشور با حضور وزرای عضو هیات دولت دو کشور هم برگزار خواهد شد.
سفر اردوغان که در کسوت ریاست جمهوری نخستین سفر وی به ایران به شمار می رود، به نظر می رسد برخلاف سفرهای قبلی وی به عنوان نخست وزیر ترکیه به ایران که به طور عمده با اهداف اقتصادی صورت می پذیرفت، بیشتر بر اهداف سیاسی – منطقه ای استوار باشد. هرچند شرایط اقتصادی پیش روی جمهوری اسلامی ایران پس از مذاکرات هسته ای درلوزان و توافق نهایی ۹ تیرماه با ۱+۵ از جذابیت ویژه ای برای کشورها از جمله ترکیه برخوردار است، اما به نظر می رسد اردوغان و دولت وی به طور عمده برای اطمینان از مواضع تهران در منطقه و ابهاماتی که برخی کشورهای عربی به آن دامن می زنند و با هدف ترمیم برخی گسست ها در مناسبات دوجانبه، به تهران سفر خواهد کرد.
به همین منظور اگر در این سفر شرایط پیش برنده در گفت و گوهای دو طرف حاکم شود و به ابهامات فارغ از فضای کاذب رسانه ای با شفافیت پاسخ داده شود، به نظر می رسد پس از این سفر می توان انتظار داشت هیات های بزرگ اقتصادی ترکیه به سمت ایران حرکت کنند.
ترکیه در دهه های اخیر به لطف تدابیر و انعطاف دولتمردان خود در حوزه های سیاسی و اقتصادی، به سرعت مسیرهای ترقی را طی کرد. این کشور با همنوایی شرکای غربی خود توانست در کمتر از دو دهه جایگاه مناسبی را در منطقه و حتی عرصه جهانی برای خود کسب کند.
هر چند برخی فراز و فرودهای سیاسی و اتخاذ برخی مواضع از سوی این کشور در مواجهه با بحران های منطقه ای و همنوایی با تعدادی از کشورهای عربی در موضوع سوریه و به ویژه در بحث داعش تا حدودی افکار عمومی را نسبت به این کشور در ابهام قرار داد، اما نباید فراموش کرد که ترکیه کشوری مهم و بزرگ در منطقه است و از ظرفیت های بالایی در همه زمینه ها برخوردار است.
در این میان اما، اردوغان نیز در پاره ای از موارد و سخنان خود به گونه ای شتاب زده تهران را به دخالت در امور برخی کشورها از جمله یمن متهم کرد که به نظر می رسد این مواضع وی بیشتر ناشی از التهابات درونی ترکیه و راهکاری برای برون رفت از مشکلات منطقه ای به ویژه درباره تروریسم بوده باشد، وگرنه شخص اردوغان و ملت بزرگ و فهیم ترکیه به خوبی می دانند که جمهوری اسلامی ایران همواره یک همسایه مورد اطمینان و یکی از بزرگترین شرکای تجاری ترکیه بوده و مرزهای این دو کشور در طول چهارصد سال گذشته همواره مرزهای دوستی و مودت بوده است.
بدیهی است سفر اردوغان به کشورمان فرصت مناسبی خواهد بود تا دو همسایه مهم، ارزشمند و البته بزرگ منطقه یعنی ایران و ترکیه، تلاش خود را برای رفع برخی اختلافات جزیی در مسایل منطقه ای و به ویژه مسایل مربوط به سوریه و یمن کنار گذاشته و به مسایل مهم دوجانبه بیشتر بپردازند.
بهبود روابط ایران با کشورهای غربی و کاهش تحریم های اعمال شده علیه کشورمان نیز بستر مناسبی را برای گسترش بیشتر روابط تهران و آنکارا فراهم خواهد کرد که سفر رییس جمهور ترکیه می تواند زمینه ساز این مهم بیش از گذشته باشد.
هرچند برخی منابع غیر رسمی معتقدند که اردوغان ممکن است در این سفر حامل پیامی ویژه از سوی برخی کشورهای عربی برای مقامات کشورمان نیز باشد، اما این که آیا این موضوع تا چه اندازه می تواند صحت داشته باشد (هر چند این موارد موضوع بحث نیست)، باید منتظر ماند و نتایج سفر را بعد از اتمام آن به دقت مورد بررسی قرار داد تا از صحت و سقم آن تا حدی که منافع و امنیت ملی کشورمان اقتضا کند، آگاه شد.
اما برخلاف برخی برداشت های موجود، اعتقاد بر این است که هر دو طرف به رغم داشتن برخی دیدگاه های ناهمگن، قابلیت فراوانی را به لحاظ اعتقادی و هویتی برای تقویت مناسبات و حتی برقراری نوعی اتحاد دوجانبه دارند که دشمنان نیز به خوبی بر این امر واقفند و شاید به همین علت همواره موانعی را بر سر راه این اتحاد ایجاد کرده و یا می کنند.
بدون تردید با رفع موانع تحریم حجم تجارت دوطرف به ۳۰میلیارد دلار افزایش خواهد یافت و همین امر منافع دو دولت و ملت را نیز فراهم خواهد کرد که به نظر می رسد اگر مانع جدی وجود نداشته باشد خیلی زود می توان شاهد این حجم از تجارت میان دو طرف بود.
هر چند انتقاداتی نیز بر مبادلات تجاری ایران و ترکیه و سنگینی این مبادلات به نفع طرف ترک همواره در طول چند سال گذشته وارد بوده، اما باید پذیرفت که در شرایط تحریم انجام داد و ستدهای این چنینی برای ترکها نیز خالی از مشکل نبوده و برای همین دوطرف نباید اجازه دهند که مانع تراشی برخی کشورهای عربی مشکلاتی را برای هر یک از طرفین ایجاد کند.
بنابراین حضور رجب طیب اردوغان به عنوان رییس جمهور ترکیه در ایران می تواند زمینه ساز ارتقای سطح مبادلات تجاری، تسهیل در صدور انرژی از ایران به ترکیه و بسیاری از موارد این دست باشد که باید به عنوان یک فرصت مغتنم به آن نگاه شود.
علیرضا جباری