آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

آران نیوز- دکتر احمد فرشبافیان، دبیر جشنواره و رییس مؤسسه آذربایجان شناسی دانشگاه تبریز به عنوان اولین سخنران این جشنواره گفت: در طول تاریخ هر ملتی که با هویت دینی و تفکر اندیشمندان خود همراه بوده، بر دیگر ملت‌ها نیز تأثیرگذار بوده است. امروز ملت‌های مسلمان زیر لوای اسلام متأثر از یکدیگر هستند؛ هر مقدار وحدت میان امت اسلامی بیشتر باشد؛ قدرت سخت افزاری نمایان‌تر می شود که اگر این همگرایی در سطح دانشمندان، علما و اندیشمندان باشد، روز به روز برجستگی های تمدنی، فرهنگی و نرم افزاری نمایان تر می شود، این اتحاد تنها با تظارب فکری امت اسلام به ویژه در منطقه غرب آسیا حاصل می شود.
وی افزود: ارتباطات علمی، فرهنگی و ادبی با کشورهای همسایه از اهمیت بسزایی برخوردار است و آذربایجان به عنوان نقطه ثقل ایران اسلامی، با همسایگان شمالی ایران هم مرز بوده و با جمعیت بزرگ مسلمان اعم از شیعه و سنی می تواند با لحاظ مفهوم امت اسلامی در جریان سازی فرهنگی و علمی در دیگر کشورهای جهان مؤثر باشد.
فرشبافیان خاطر نشان کرد: موسسه آذربایجان شناسی دانشگاه تبریز با هدف انسجام و هم افزایی فعالان حوزه آذربایجان، با تشکیل شورای سیاست گذاری و شورای پژوهشی و علمی از اردیبهشت سال گذشته فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرده است.
رییس مؤسسه آذربایجان شناسی دانشگاه تبریز تاکید کرد: احیای فرهنگ آذربایجان، ایجاد ارتباط میان دانشمندان مراکز آکادمیک ایران در منطقه آذربایجان با مراکز علمی کشورهای همسایه، شناسایی نخبگان آذربایجان در تمام نقاط دنیا و برگزاری نشست ها و جلسات علمی را از دیگر اهداف مؤسسه عنوان کرد.
رییس مؤسسه تحقیقاتی، پژوهشی آذربایجان شناسی ایجاد ارتباط با مراکز علمی و تحقیقاتی کشورهای حوزه تمدن ایران، شاسایی چهره های برجسته، برگزاری دوره دانش افزایی و حمایت از طرح‌های پژوهشی و پایان نامه های مرتبط با حوزه آذربایجان شناسی را از دیگر برنامه های مؤسسه عنوان کرد و گفت: نخستین جشنواره بین المللی نشان فرهنگی شهریار نیز در راستای این اهداف برگزار شد.
***
در ادامه دکتر محمدرضا پورمحمدی رییس دانشگاه تبریز در سخنانی هدف اصلی این همایش را گردهم آوردن اندیشمندان و محققان ایران و کشورهای همسایه و بهره‌مندی از نکته نظرات ایشان در عرصه‌های فرهنگی، هویتی و ادبی و ادای دین به شهریار ملک سخن بیان کرد و گفت: عشق به قفقاز، آناتولی ترکیه و آذربایجان و مشترکات میان ایران و این سرزمینها در اشعار و مضامین شهریار موج می زند.
وی با اشاره به شأن و جایگاه استاد شهریار در همگرایی ملت‌های مسلمان خاطرنشان کرد: شهریار همواره از عظمت و شکوه قفقاز یاد می کرد و هنوز طنین صدای دلشنین استاد که از قفقاز به عنوان سرزمین عجایب یاد می کرد، ماندگار است، شهریار عشق بی مثال نسبت به منطقه دارد که این مفاهیم ارزشمند در مضامین اشعار استاد مشهود است.
پورمحمدی با بیان این‌که تبریز و آذربایجان هنواره مهد پرورش علما، ادبا، عرفا، هنرمندان و مفاخر بزرگ در عرصه‌های مختلف بوده است، ادامه داد: تبریز به شهر اولین‌ها شهرت یافته است، تبریز همزاد تاریخ است، اکتشافات پیرامون مسجد کبود تمدن قدیمی این شهر مربوط به عصر آهن را نمایان کرده است، این شهر بارها پایتخت ایران بوده و همواره نقش تأثیرگذار در جریان‌های مختلف داشته است.
رییس دانشگاه تبریز افزود: مشاهیر تبریز در عرصه‌های شعر و ادب بی‌شمار است، همچنان که در رشادت و شجاعت نیز مردم این دیار بر تارک ایران اسلامی می درخشند، اگر ربع رشیدی تبریز هفتصد سال پیش مرکز علوم دینی و طب جهان اسلام بوده است، امروز نیز دانشگاه تبریز به عنوان دومین دانشگاه بزرگ کشور شناخته می شود.
وی با بیان اینکه برگزاری جشنواره نشان شهریار در دانشگاه تبریز رویدادی مبارک و ارزشمند است، افزود: حضور اساتید برجسته و رؤسای دانشگاه‌های جمهوری آذربایجان، نخجوان و ترکیه به بهانه برگزاری این جشنواره در تبریز، را قدر می شناسیم و امیدواریم این رویداد فرهنگی آغازی برای تبادلات فرهنگی و هویتی میان ملت‌های منطقه باشد.
***
محسن پاک آیین سفیر ایران درجمهوری آذربایجان نیز به عنوان یکی از میهمانان ویژه این همایش گفت: استاد شهریار از بزرگترین شاعرانی است که در شعر فارسی و آذری تبحر داشت و اشعار دلنشینش نه تنها در ایران بلکه در بیشتر کشورهای خارجی شهرت یافته است.
وی در ادامه افزود: شهریار از بزرگترین شاعران معاصر است که در شعر فارسی و آذربایجانی تبحر داشته و همین ویژگی موجب شده استاد نه تنها در ایران بلکه در کشورهای آذربایجان، افغانستان و تاجیکستان و دیگر ممالک آسیای مرکزی و قفقاز محبوبیت داشته باشد.
محسن پاک آیین اظهار داشت: بی تردید این حرکت اندیشمندانه گام بلندی در جهت معرفی شعر و ادب فارسی و مرحوم استاد شهریار بوده و زمینه شناخت دانشمندان مسلمان از مفاخر ایران را فراهم می کند.
وی در ادامه گفت: استاد شهریار یکی از ارکان شعر تشیع بوده و مردم جمهوری آذربایجان همواره ابیاتی از اشعار (علی ای همای رحمت) و (حیدر بابایه سلام) را به خاطر دارند.
پاک آیین اظهار کرد: استاد شهریار یک انقلابی و حامی رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس بود و تعداد شعرهایی که در وصف دفاع مقدس و رزمندگان اسلام سروده و حضور وی در مراکز مربوط به جنگ، در نوع خود کم نظیر است.
وی پیشنهاد داد، برای تقویت شناخت مردم ایران از استاد شهریار، هر سال یکی از استان های کشور با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای استان میزبان، برگزاری نشست بین المللی با حضور ادیبان، شعرشناسان ایران و منطقه باشد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان گفت: با توجه به اراده سیاسی مقام های عالی ایران و آذربایجان برای توسعه مناسبات فرهنگی و علاقه مردم دو کشور نسبت به شهریار، پیشنهاد می شود آیین گرامیداشت یاد و خاطره این شاعر در شهرهای مختلف ایران و آذربایجان برگزار شود و سفارت ایران در باکو آمادگی همکاری برای برگزاری این برنامه را دارد. 
***
همچنین مهدی‌پور، از اساتید دانشکده ادبیات و زبان فارسی دانشگاه تبریز در سخنانی با بیان این‌که استاد شهریار مبلغ ارزش‌های دینی و انقلابی است، اظهار داشت: شعر (علی ای همای رحمت) استاد شهریار در وصف مولای متقیان علی(ع) در نوع خود یکی از بدیع‌ترین آثار شعر و ادب فارسی محسوب می شود.
وی ادامه داد: انتشار منظومه حیدر بابایه سلام که به ده‌ها زبان زنده دنیا ترجمه شده است، نقطه عطف شعر و ادب آذربایجان محسوب شده ضمن این‌که شعر (آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا) نیز یکی از آثار بسیار فاخر شهریار ملک سخن است، به عبارت بهتر استاد شهریار نسبت به جریان‌ها و وقایع پیرامون خود بی‌تفاوت نبوده است.
مهدی‌پور افزود: اشعار استاد شهریار سرشار از مضامین اخلاقی، عرفانی و دینی است، آثار این شاعر برجسته معاصر در عرصه دفاع مقدس نیز با مفاهیم جهاد و شهادت آمیخته شده است، کمتر شاعری به این مقدار شعر با مضامین ارزشی، دینی و مکتبی سروده است.
***
اولین جشنواره بین‌المللی نشان فرهنگی شهریار با هدف گسترش همکاری‌های دانشگاهی در زمینه‌های مختلف علمی و فرهنگی، تثبیت توازن قدرت منطقه‌ای در سطح بین‌الملل و تقویت ارتباطات علمی و فرهنگی، گسترش تعامل دانشگاه‌ها و ملت‌های منطقه با فرهنگ و تاریخ و میراث مشابه در راستای تقویت امنیت و صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی و راهکارهای عملیاتی کردن آنها، همچنین آشنایی نسل جدید از فرهنگ کشور‌های دارای پیشینه مشترک به منظور استمرار توسعه و بسط روابط میان جوانان و دانشجویان دانشگاه‌ها و کشورهای منطقه، توسط موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آذربایجان‌شناسی و با همکاری مدیریت همکاری‌های علمی و بین‌المللی دانشگاه تبریز و مشارکت سازمان صدا و سیمای استان، استانداری آذربایجان‌شرقی، سازمان فرهنگ و ارتباطات کشور، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی استان و موسسه فرهنگی آذرآران در تالار لعل دانشکده برق و علوم کامپیوتر دانشگاه تبریز برگزار شد.
فراخوان جشنواره از دی ماه سال 93 به دانشگاه های ایران و کشورهای هم‌جوار ارسال شد، که در نهایت تا پایان تیر ماه سال جاری بیش از 84 اثر به دبیرخانه رسید که از این تعداد 5 نقر به عنوان پدیدآورندگان آثار فاخر در حوزه فرهنگ، ادب و تاریخ آذربایجان حائز نشان فرهنگی و سه نفر حائز دریافت تندیس و لوح شناخته شدند.
بر این أساس، دکتر رسول اسماعیل زاده، محقق و پژوهشگر فعال فرهنگ و ادبیات آذربایجان، پروفسور واسیم محمدعلی اف، استاد دانشگاه دولتی باکو، پروفسور عیسی حبیب بگلو، رییس انیستیتو ادبیات آکادمی علوم آذربایجان، پروفسور علی گوزل یوز، استاد دانشگاه استانبول و پروفسور نعمت ایلدیریم، استاد دانشگاه ارزروم ترکیه نشان فرهنگی استاد شهریار را دریافت کردند.
همچنین آقایان مهدی نعلبندی و محمود ترابی از ایران به همراه ابوالفضل قلی اف از نخجوان نیز با دریافت لوح تقدیر و تقدیس از سوی شورای ارزیابی جشنواره مورد تشویق قرار گرفتند.
ضمن اینکه تابلو فرش متعلق به نشان بین المللی شهریار نیز از طرف هنرمند تبریزی به دکتر محمدرضا پورمحمدی، رئیس دانشگاه تبریز هدیه داده شد و در پایان این مراسم باشکوه میهمانان و مسئولین برگزاری جشنواره، لحظاتی سرشار از صمیمیت را با گرفتن عکس به یادگار گذاشتند.