پژوهش " علل و ابعاد سرکوب شیعیان در نارداران جمهوری آذربایجان " در آذر ماه سال جاری توسط واحد پژوهش های کاربردی برون مرزی منتشر شد.
به گزارش آران نیوز پژوهش " علل و ابعاد سرکوب شیعیان در نارداران جمهوری آذربایجان توسط برهان حشمتی پژوهشگر مسائل جمهوری آذربایجان در شش بخش و در قالب مجموعه راهبردهای پژوهشی رسانه ای و کاربردی به رشته تحریر در آمده و منتشر شده است .اهمیت مذهبی منطقه نارداران، علل سرکوب شیعیان در نارداران، ابعاد فجایع و دامنه سرکوب در نارداران، روز شمار حمله قشون وزارت کشور جمهوری آذربایجان به نارداران از جمله بخشهای اصلی این پژوهش میباشد.
در مقدمه این پژوهش آمده است:
نارداران قصبه ای در حدود 30 کیلومتری شمال شرق باکو است که تا قبل از حمله نظامی اول دسامبر 2015 «قشون داخلی» وزارت کشور جمهوری آذربایجان به این منطقه ، چهره ای کاملا شیعی داشت. وجود حرم مطهر رحیمه خاتون از خواهران امام رضا ع ، نصب پرچم های سبزرنگ در ورودی نارداران، نوشته شدن احادیث و اذکار بر روی دیوار ها ، مزین بودن میادین و معابر این قصبه به نام های ائمه اطهار(ع) ، بخصوص وجود میدان امام حسین (ع) به عنوان مهمترین میدان مرکزی نارداران، حاکم بودن تشیع بر این منطقه را برای هر بیننده ای یادآوری می کرد.
نارداران در طول تاریخ زادگاه و محل زندگی علمای بزرگی همچون آیت الله شیخ حسن آقا ناردارانی ، شیخ رسول آقا ناردارانی، آیت الله شیخ احمد ناردارانی، آخوند مشهدی مظاهر ناردارانی، آیت الله شیخ باقر ناردارانی و ... بوده است. نارداران در دوره معاصر نیز مجاهدان شجاعی همچون مرحوم حاج علی اکرام ناردارانی اولین رئیس حزب اسلام جمهوری آذربایجان و شهید علی حسن -که در حمله دوم ژوئن 2002 به نارداران به شهادت رسید - و سایر بزرگانی که جان خود را برای حفظ اسلام و تشیع در جمهوری آذربایجان فدا کرده اند، داشته است.
نارداران برغم وسعت کم جغرافیایی، حضوری پررنگ در حیات دینی، سیاسی و فرهنگی جمهوری آذربایجان داشته و در پیگیری مسایل جهان اسلام و اعلام حمایت از مسلمانان در موضوعات مهم منطقه ای و بین المللی حضوری موثر داشته است . حتی در زمان حاکمیت رژیم سرکوبگر شوروی نیز شیعیان نارداران، مردانه در پای اعتقادات و باورهای دینی خود ایستادگی کردند و برای اینکه این میراث معنوی را به آیندگان نیز بسپارند، وصیت می کردند بر روی سنگ مزارشان نمادهای شیعی و انقلابی حک شود .
ناردارانی ها از گذشته های دور سبک زندگی شیعی داشتند و نه تنها در دوران تغییرات اجباری سبک زندگی در زمان حاکمیت رژیم کمونیستی حفظ کردند، بلکه در دوره پس از آن نیز که اغلب شبکه های تلویزیونی باکو برای ترویج ابتذال فرهنگ غربی در جمهوری آذربایجان بطور شبانه روزی فعالیت داشته اند، ناردارانی ها همچنان سبک زندگی شیعی و اعتقاد خود به ضرورت جاری و ساری بودن مذهب تشیع در زندگی شان را حفظ کردند و از این نظر، نارداران شرایط متمایزی با بسیاری از دیگر مناطق جمهوری آذربایجان دارد.
همین وضیعت برای آتئیست ها، لائیک ها ، ماسون ها ، بهائی های ، وهابی ها و سایر سرسپردگان به غرب و صهیونیسم در جمهوری آذربایجان بسیار ناخوشایند بود که از روی کینه ورزی و عناد با تشیع ، نارداران را «تجسم تحجر» در جمهوری آذربایجان توصیف می کردند.
در حمله نیروهای قشون وزارت کشور باکو به محل عزاداری حسینی در منطقه نارداران که در پنجم آذر 1394 (مصادف با 26 نوامبر 2015) و در آستانه اربعین حسینی بوقوع پیوست، پنج تن از شیعیان شهید و دهها نفر زخمی و بازداشت شدند . نیروهای وزارت کشور جمهوری آذربایجان در این حملات ، همچون روشهای داعشی ، تمامی پرچم های حسینی و عناوین شیعی را از معابر نارداران برچیده و آرم الله را از سر درب زیارتگاه رحیمه خاتون از خواهران گرانقدر امام رضا ع کندند .
شروع این عملیات سرکوب که به بهانه دستگیری حاج طالع باقرزاده، رهبر جنبش اتحاد مسلمانان جمهوری آذربایجان صورت گرفت در واقع بخشی از تلاش های گسترده ای بود که نیروهای لائیک از سال ها قبل برای ایجاد تغییرات هویتی در نارداران آغاز کرده بودند . حملات نظامی سال 2002 م بخشی از این تهاجم علیه نارداران بوده است و حمله اول دسامبر 2015 سهمگین ترین تهاجم نظامی به شیعیان نارداران محسوب می شود.
پیش از آن، تلاش برای ترویج مواد مخدر در نارداران، تلاش برای ساخت هتل و مراکز تفریحی ترویج کننده ابتذال در نزدیکی نارداران توسط آراز آقالاروف، از سرمایه داران آذری و دارای رابطه نزدیک با رژیم صهیونیستی ، غصب اراضی اطراف نارداران توسط استنلی اسکودرو، سفیر اسبق آمریکا در باکو و نزدیکانش محرومیت نارداران از خدمات عمومی دولتی که به هر منطقه مسکونی ارایه می شود، از جمله حرکت هایی بود که به منظور فشار و ایجاد تغییرات در نارداران تحقق یافت، اما همگی به علت پایبندی ناردارانی ها به تشیع محکوم به شکست بود و نه تنها چهره شیعی از چهره نارداران زدوده نشد، بلکه مظاهر شیعی سال به سال در این منطقه تقویت و گسترده تر شد که عزاداریهای باشکوه عاشورا و اربعین در نارداران با حضور دهها هزار نفر موید این موضوع است .
بنابراین، دشمنان نارداران، راهکار خود را در تسخیر نظامی این قصبه، سرکوب و بازداشت دهها فعال اسلامی و ایجاد فضای رعب و وحشت از طریق استقرار دستکم پنج هزار نیروی نظامی در این منطقه دارای هشت هزار نفر جمعیت دیدند.