مهمان علي اف، مدير خبرگزاري توران جمهوري آذربايجان گفت به علت تضعيف موقعيت دولت الهام علي اف در داخل اين کشور و صحنه بين المللي، ايجاد تغييرات در دولت و سياست هاي باکو غيرقابل اجتناب است
به گزارش آران نیوز ، مهمان علي اف در گفتگو با روزنامه «يني مساوات» چاپ باکو گفت : « حاکميت جمهوري آذربايجان با شرايط خيلي سختي مواجه شده و در وضعيت بسيار ضعيفي به سر مي برد. در حاليکه سه - چهار سال قبل الهام علي اف، رييس جمهوري مي گفت رشد درآمد ناخالص ملي کشور 35 درصد است و جمهوري آذربايجان از نظر رشد اقتصادي در دنيا بي نظير است، اين وضعيت به يک باره از بين رفته و همه چيز نابود شده است. طي شش الي هفت ماه اخير، نفت به عنوان نقطه اتکاي اصلي کشور ( به علت کاهش شديد قيمت) از دست رفت و نظام بانکي - مالي کشور فروپاشيد و بعد از آن نظام امنيتي کشور فروريخت. وضعيت بانک بين المللي جمهوري آذربايجان پيش روي ما قرار دارد. تضادهاي دروني حکومت و ساير مشکلات نيز آشکارا خودنمايي مي کند. اين وضعيت را در کشور، مخالفان سياسي و فعالان مدني و رسانه ها ايجاد نکرده اند. زيرا، حاکميت جمهوري آذربايجان طي سال هاي اخير ، جامعه مدني و احزاب و رسانه ها را کاملا سرکوب کرده و از بين برده است. حاکميت جمهوري آذربايجان در زمان سرکوب جامعه مدني با تاکيد بر «مقابله با دچار شدن جمهوري آذربايجان به وضعيت سوريه » ، فکر اينجا را نکرده بود که در حاليکه آمريکا، ضامن اصلي امنيت در جمهوري آذربايجان است و اگر اين سياست با منافع و خواسته هاي آمريکا منطبق نيست، با سرکوب احزاب و رسانه ها و فعالان مدني، نمي توان اين نظام را حفظ کرد. »
مهمان علي اف گفت : « ارزش منات، واحد پولي ملي جمهوري آذربايجان به نصف کاهش يافته است و باز هم در ماه هاي آوريل و مه کاهش خواهد يافت. ذخاير بانک مرکزي جمهوري آذربايجان از 8 ميليارد دلار به 3 ميليارد دلار کاهش يافته است. براي حل مشکلات اقتصادي کشور نمي توان از ذخاير صندوق نفت جمهوري آذربايجان براحتي برداشت کرد. بخصوص که پول هاي صندوق نفت جمهوري آذربايجان در داخل کشور نيست که براحتي برداشت و خرج شود. حتي به فرض اينکه بتوان اين پول ها را برداشت و براي حل مشکلات خرج کرد، پس از آن چه خواهد شد؟ واقعيت اين است که در اقتصاد جمهوري آذربايجان بحران جدي وجود دارد. امروز حکومت جمهوري آذربايجان از موسسات غربي ، از صندوق بين المللي پول، بانک جهاني، بانک نوسازي اروپا ، ده ميليارد دلار وام مي خواهد. موسسات غربي نيز مي گويند براي حل مشکلات جمهوري آذربايجان 20 تا 30 ميليارد دلار پول مورد نياز است. کل ذخاير باقي مانده در صندوق نفت جمهوري آذربايجان نيز 36 ميليارد دلار است. با توجه به اين ملاحظات، حاکميت جمهوري آذربايجان به شدت به حمايت غرب نيازمند است.»
مدير خبرگزاري توران در مورد مناسبات باکو با واشنگتن و ملاحظات سفر الهام علي اف به آمريکا براي حضور در نشست امنيت هسته اي در آمريکا گفت : « مي توان اين سفر الهام علي اف را تداوم شرکت رييس جمهوري آذربايجان در نشست گروه 20 در آنتالياي ترکيه ارزيابي کرد. پيش از سفر الهام علي اف به آنتاليا، يک گروه کاري ميان جمهوري آذربايجان و آمريکا تشکيل شد که در اين گروه ، مسايل نگران کننده براي آمريکا (در جمهوري آذربايجان) مورد بررسي قرار گرفت. اين گروه کاري نهايتا به توافقي دست يافت. اين مذاکرات خيلي دشوار بود. طرف آمريکايي از اين مذاکرات ناراضي بود. اما، مراسم دست دادن باراک اوباما با الهام علي اف در حاشيه نشست گروه 20 در آنتاليا نشان داد که نتيجه اي حاصل شده است. اوباما با اين ديدار به الهام علي اف پيام داد که از نتيجه فعاليت گروه کاري اطلاع دارم، برويد کار کنيد. اکنون نيز مرحله دوم فرارسيده است. پيش از سفر آنتاليا، الهام علي اف برخي اصلاحات را شروع کرده بود و اداره ويژه اي در رياست جمهوري آذربايجان در خصوص اصلاحات تشکيل شد و برخي تغييرات نيز در قوانين کشور ايجاد شد. پس از اين، اکنون انتظار مي رود که يک بسته اصلاحات آماده شود و تغييراتي نيز بايد در دولت صورت بگيرد. پس از آزادي 14 تن از زندانيان سياسي کشور، انتقام علي اف، يکي از فعالان حقوقي نيز در روز 28 مارس از زندان آزاد شد و در پي آن ، گام هاي ديگري نيز برداشته خواهد شد. يعني بايد توجه داشت که پيش از سفر الهام علي اف به آمريکا ، اقدامات مشخصي (براي جلب رضايت آمريکا) برداشته شده است. »
مهمان علي اف گفت : « ديدار قبلي در آنتاليا را اردوغان تدارک ديده بود و ترکيه در سطح عالي واسطه گري مي کرد. پيش از سفر به آمريکا نيز الهام علي اف به ترکيه سفر کرده و برنامه سفر علي اف به آمريکا آماده شده و به طرف آمريکايي ارايه شده است. مي توان انتظار داشت که پس از آن، گام هاي مشخصي برداشته شود. به همين علت، مي توان انتظار داشت که اين بار، نه در حد «سلام و عليک » ، بلکه ديداري پنج تا ده دقيقه اي ( ميان اوباما و علي اف) انجام شود. به همين علت، من سفر علي اف به آمريکا را سفري پيش از شروع اصلاحات مي دانم. يعني در روابط جمهوري آذربايجان - آمريکا ، مرحله عمل گرايانه تر و سازنده تري شروع مي شود.»
مدير خبرگزاري توران، امکان ثبات سياسي در جمهوري آذربايجان را نسبت به دو کشور ديگر قفقاز ، گرجستان و ارمنستان پايين دانست و گفت : « اين کشورها تاحدي فقيرتر از جمهوري آذربايجان هستند. اما ، امکانات آنها متکي به منابع واقعي داخلي شان است. وضعيت در جمهوري آذربايجان طور ديگري است. واقعيت اين است که عربستان سعودي ، جمهوري آذربايجان ، ايران ، ونزوئلا و روسيه از سال 2006 به بعد با افزايش قيمت نفت، بودجه خود را هفت تا هشت برابر افزايش دادند و بودجه خود را براساس نفت تنظيم کردند. به همين علت، کاهش قيمت نفت براي اين کشور خيلي گران تمام شد. زيرا، مردم را به زندگي در سطح خوب عادت دادند. اکنون مردم جمهوري آذربايجان نمي خواهند در سطحي که در سال 2003 و 2004 وجود داشت، زندگي کنند. به همين علت، نارضايتي در حال افزايش است. »
مدير خبرگزاري توران در خصوص آينده تحولات و اصلاحات در جمهوري آذربايجان نيز گفت : « جمهوري آذربايجان هنوز در آستانه اين روند مي باشد. نمي توان دموکراسي را بطور نصفه و نيمه داشت. اگر گذر به دموکراسي شروع شود و در اقتصاد بازار آزادسازي ايجاد شود و انحصارات از ميان برداشته شوند و شکل گيري بازار آزاد در کشور شروع شود، آزادي جامعه نيز آغاز مي شود. در پي آن، انتخابات آزاد ، فعاليت آزادانه ، آزادي بيان و موضوعاتي از اين دست نيز مطرح مي شوند و به اين ترتيب، تغيير در جامعه شروع مي شود. جمهوري آذربايجان نيز به اين سمت پيش مي رود و اين نيز اجتناب ناپذير است. در سال هاي دهه 90 برخي آزادي ها در جمهوري آذربايجان وجود داشت و احزاب سياسي و فعالان مدني و رسانه هاي آزاد فعاليت مي کردند. اما از سال 2000 ، اين وضعيت را فروپاشاندند و اکنون نيز اگر نظام موجود در جمهوري آذربايجان شروع به تغيير مي کند، اين نظام بطور کامل تغيير خواهد کرد.»