قرار است تا دو ماه آینده موضوعی به نام روادید بین ایران و جمهوری آذربایجان برقرار نباشد
آران نیوز: محسن پاک‌آیین سفیر جمهوری اسلامی ایران در باکو در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، به تشریح مناسبات ایران و آذربایجان و زمینه‌های گسترش روابط دو کشور پرداخت.
* فضای مثبت حاکم بر مناسبات تهران-باکو
سفیر ایران با اشاره به سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی مبنی بر نگاه مثبت به همسایگان و تاکید بر دیپلماسی برد-برد که منافع هر دو کشور را تامین می‌کند و شرایط پس از برجام و حتی در زمان مذاکرات عنوان کرد: در پی این رویدادها شاهد فضای مثبتی بر روند روابط و به خصوص در حوزه اقتصاد بودیم.
* بازگشت ٤٠٠ میلیون دلار پول‌های بانک مرکزی
وی افزود: حدود 400 میلیون دلار از پول‌های بانک مرکزی ما در بانک بین‌الخلق آذربایجان مانده بود و ما امکان استفاده از آن را نداشتیم که در حال حاضر این میزان دریافت و به شرکت نفت نیکو و بخشی هم به بانک مرکزی منتقل شد.
سفیر ایران در باکو با اشاره به دعاوی و اختلافات حقوقی تجار ایرانی با تجار آذربایجان عنوان کرد: برخی از تجار ما با تجار آذربایجان دعاوی و اختلافات حقوقی داشتند که در سایه فضای مثبت پس از برجام و در حین مذاکرات اختلافات رفع و رجوع شده و حقوق تعدادی از فعالان اقتصادی ایران محقق شده است.
* رفت و آمد ١٣ وزیر بین دو کشور
پاک‌آیین با بیان اینکه بعد از برجام اولین هیأت از کشورهای همسایه از آذربایجان به ایران سفر کرد، اظهار داشت: وزیر اقتصاد آذربایجان به همراه تیمی به ایران آمد و پس از آن ارتباطات بین بخش‌های خصوصی گسترش یافت.
وی افزود: در یک سال گذشته 13 وزیر بین دو کشور رفت و آمد کردند و کمیسیون مشترک اقتصادی نیز بعد از چند سال وقفه دوباره برگزار شد.
* افزایش ٥٣ درصدی حجم مبادلات تجاری در سه ماهه اول ٢٠١٦
سفیر ایران با بیان اینکه حجم مبادلات ما در 3 ماهه اول سال 2016 به میزان 53 درصد افزایش یافت، عنوان کرد: در 2 ماهه بعد شاهد افزایش مشابه بودیم و در حال حاضر رقم رسمی حجم مبادلات 500 میلیون دلار است که شامل مبادلات غیرنفتی است.
وی به صدور سیب‌زمینی از اردبیل به آذربایجان که حدود 100 هزار تن می‌شود، اشاره کرد و گفت: این میزان در حجم مبادلات محاسبه نشده و اگر این میزان به حجم مبادلات اضافه کنیم تا 700 میلیون دلار هم افزایش می‌یابد
پاک‌آیین به سرمایه‌گذاری شرکت نفتی نیکو در آذربایجان اشاره کرد و گفت: در حوزه‌های نفتی مثل سوآپ گاز سرمایه‌گذاری شده که با احتساب حجم مبادلات اقتصادی در زمینه کالاهای غیرنفتی این رقم به یک و نیم میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
سفیر ایران در باکو همچنین با بیان اینکه هر ساله یک میلیون نفر از اتباع جمهوری اسلامی ایران به منظور معالجه، سیاحت یا زیارت به ایران سفر می‌کنند، خاطرنشان کرد: این میزان نیز بر حجم مبادلات اقتصادی می‌افزاید.
* تاسیس کارخانه تولید دارو/ دایر شدن کارخانه تولید خودرو در آذربایجان
وی با ذکر این نکته که در حال حاضر به دلیل سیاست‌های دولت و فضای مثبت ایجاد شده بعد از برجام شاهد رونق اقتصادی بین دو کشور هستیم، اظهار داشت: انشاءالله در آینده نزدیک شاهد تاسیس کارخانه تولید دارو در آذربایجان هستیم که به طور مشترک بین ایران و آذربایجان با سهم 51 درصد آذربایجان و 49 درصد ایران است و محصولات آن به منطقه صادر می‌شود.
سفیر ایران همچنین گفت: ایران خودرو قرار است به زودی کارخانه خود را برای تولید خودرو در آذربایجان دایر کند که کارهای مقدماتی در این زمینه انجام شده و در حال ورود به مراحل اجرایی هستیم.
وی در ادامه با بیان اینکه در حوزه کشاورزی ظرفیت زیادی بین دو کشور وجود دارد، اظهار داشت: در زمینه مبادلات تجاری، اقلام کشاورزی و بحث آموزش و سرمایه‌گذاری زمینه همکاری وجود دارد.
پاک‌آیین به سفر حجتی وزیر کشاورزی به باکو در 3 ماه گذشته اشاره کرد و گفت: در این سفر اسنادی بین دو کشور امضا شد و قرار است به زودی هیأت‌هایی از دو طرف به دو کشور سفر کنند.
سفیر ایران با بیان اینکه 90 درصد اقتصاد آذربایجان متکی بر نفت و گاز است، عنوان کرد: اگر حجم مبادلات ما 500 میلیون دلار است به این خاطر است که ظرفیت غیرنفتی آذربایجان در حوزه اقتصادی بالا نیست.
وی در خصوص مناسبات اقتصادی تهران و باکو پس از برجام عنوان کرد: برجام فضای حاصل از تحریم را شکست و با اینکه آذربایجان در دوران تحریم هم اعلام کرده بود از تحریم‌ها پیروی نمی‌کند و از موضوع هسته‌ای ایران حمایت می‌کرد، ولی فضای روانی ایجاد شده بر اثر تحریم‌ها مانع از تحریم‌ها به خصوص در حوزه اقتصادی می‌شد. پس از برجام 13 وزیری که بین دو کشور تردد کردند 11 وزیر اقتصادی بود و کمیسیون مشترک اقتصادی هم پس از 4 سال تعویق برگزار شد و قرار است دور بعدی آن در سال جاری در باکو برگزار شود.
وی عنوان کرد:در 2 سال اخیر 40 سند اقتصادی بین دو کشور امضا شد که چند سند مربوط به حوزه نفت و گاز و برق بوده است.
سفیر ایران به رشد همکاری‌های دفاعی دو کشور در طی چند سال اخیر نیز اشاره کرد و به دیدارها و رفت و آمدهای وزرای دفاع دو کشور پرداخت و افزود: در زمینه خرید و فروش تسلیحات و آموزش همکاری‌های بین دو کشور صورت می‌گیرد.
* ١٧٠ زندانی ایرانی در آذربایجان
پاک‌آیین در خصوص تعداد زندانیان ایرانی در آذربایجان نیز گفت: که در حال حاضر حدود 130 ایرانی در جمهوری آذربایجان در زندان به سر می‌برند که بیشترین جرم آنها مربوط به مواد مخدر است.
سفیر ایران در باکو همچنین گفت: 40 نفر دیگر دستگیر شده‌اند که در حال بازجویی هستند و هنوز برای آنها حکمی صادر نشده است که در مجموع 170 نفر زندانی هستند
وی با اشاره به قرارداد انتقال محکومان بین دو کشور خاطرنشان کرد: این قرارداد مدتی اجرایی نشد و مقداری سخت اجرا می‌شد که به دلیل سخت‌گیری‌های مقامات آذربایجان این روند با کندی مواجه بود.
پاک‌آیین افزود: در همین راستا بنده نامه‌ای به الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان نوشتم و مشکلات را یادآور شدم و درخواست کردم که در این زمینه دستور در تسریع روند انتقال محکومان را صادر کنند و ایشان نیز به وزیر دادگستری دستور داد و در پی آن توانستیم بیش از 100 نفر از محکومان ایرانی را به داخل کشور منتقل کنیم تا بقیه دوران محکومیت را در داخل کشور سپری کنند.
وی درباره تعداد زندانیان آذربایجانی در ایران گفت: حدود 12 نفر از اتباع آذربایجان در ایران در زندان به سر می‌برند که تقریبا کارهای 6 نفر برای انتقال پایان یافته است.
پاک‌آیین یادآور شد: البته انتقال زندانیان منوط به درخواست آنهاست که 6 نفر دیگر هنوز درخواستی نداشته‌اند.
سفیر ایران همچنین گفت: سفارتخانه ایران در باکو اقدام به سرکشی به زندانیان و انجام هماهنگی‌ها برای ملاقات زندانیان با خانواده‌ها و ... را صورت می‌دهد و حتی افراد متاهل می‌توانند یکی دو روز در محلی که در زندان در باکو تعبیه شده، پیش فرد زندانی به سر ببرند.
وی همچنین عنوان کرد: ارتباط خوبی بین مرزبان‌های دو کشور در 4 مرز زمینی وجود دارد.
* لغو روادید تا دو ماه آینده
سفیر با اشاره بر اراده دو کشور مبنی بر توسعه همکاری‌های گردشگری، خاطرنشان کرد: با توجه به سیاست مقاوم‌‌سازی اقتصاد در ایران و بعد از کاهش قیمت نفت، توجه به گردشگری در هر دو کشور بیشتر شده است.
وی افزود: در آذربایجان به دلیل مناسباتشان با ارمنستان، مقداری در خصوص صدور ویزا برای اتباع ایرانی سخت‌گیری می‌کردند که اخیرا با تغییرات ایجاد شده صدور ویزا برای ایرانیان یک روزه شده است.
سفیر ایران همچنین از ارائه تسهیلات بیشتر برای گردشگران ایرانی برای سفر به آذربایجان خبر داد.
وی با بیان اینکه در ایام عید نوروز 45 هزار تبعه ایرانی به باکو و نخجوان سفر کردند، عنوان کرد: هر گردشگر چندین شغل ایجاد می‌کند و 500 تا هزار دلار هزینه می‌کند.
پاک‌آیین افزود: قرار است تا 2 ماه آینده موضوعی به نام روادید بین دو کشور برقرار نباشد و تا دو ماه آینده موضوع لغو روادید یا صدور روادید در مرزها و فرودگاه‌ها بین دو کشور قطعی می‌شود.
(لازم به ذکر است اتباع آذربایجانی برای سفر به ایران نیازی به اخذ روادید ندارند)
* سفر روحانی به باکو
وی همچنین به سفر حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان به باکو در نیمه مرداد ماه برای شرکت در نشست سه جانبه روسای جمهور ایران، آذربایجان و روسیه و همچنین سفر دوجانبه به آذربایجان خبر داد.
* در صورت آمادگی دو طرف آماده کمک هستیم
سفیر ایران در پایان در خصوص مناقشه قره باغ و اعلام آمادگی ایران برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه نیز گفت: آذربایجان و ارمنستان گروه مینسک و به عنوان میانجی انتخاب کردند و علاقمندند توسط این گروه به دستاوردهای مثبتی دست یابند اما این گروه نتوانسته انتظارات آنها به خصوص آذربایجان را برآورده کند و تلاش‌های انجام شده به نتیجه نرسیده است.
وی افزود: بعد از آتش‌بس در دوران حیدر علی‌اف گروه مینسک قول داده بود در یک سال موضوع حل و فصل شود و الان سال‌ها می‌گذرد و این مناقشه حل نشده است.
پاک آیین گفت: ما به عنوان جمهوری اسلامی علاقمندیم گروه مینسک به نتیجه برسد و از هر گروهی که کمک کند تا مناقشه منطقه‌ای حل و فصل شود استقبال می‌کنیم ولی اگر طرفین آمادگی داشته باشند ایران آماده کمک می‌باشد.