ترکیه در پنج سال گذشته با توجه به درگیر شدن در پرونده سوریه، روابطش با عراق، روسیه، ایران و سوریه به سمت تیره و تار شدن رفته است.
به گزارش آران نیوز به نقل از ایلنا، «جهانگیر کرمی» تحلیلگر مسائل روسیه با اشاره به سفر رئیسجمهوری ترکیه به مسکو و دیدار با «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه تصریح کرد: موضوع روابط روسیه و ترکیه مسالهای است که پس از ارسال پیام اردوغان به پوتین که در قالب یک عذرخواهی از آن نام برده میشود، مطرح شد که گفته میشود روابط این دو کشور از آن زمان وارد مرحله جدیدی شد. به خصوص بعد از کودتای ۱۵ جولای در ترکیه این مساله تا حدود زیادی تشدید شد. از این رو با توجه به کنارهگیری «احمد داوود اوغلو» نخستوزیر سابق ترکیه، احساس میشود که سیاست خارجی این کشور وارد مرحله جدید شده که تا حدود زیادی با گذشته تفاوت خواهد داشت.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مهمترین فاکتورهایی که در این بین و به خصوص در بحث سیاست دوجانبه میان مسکو و آنکارا مدنظر است، این بوده که ترکیه در پنج سال گذشته با توجه به درگیر شدن در پرونده سوریه، روابطش با عراق، روسیه، ایران و سوریه به سمت تیره و تار شدن رفته است. مسائلی که برای ترکیه در عرصه منطقهای و داخلی به وجود آمد؛ به خصوص اقدامامهای تروریستی که موجب ناامن شدن محیط داخلی این کشور شد، به علاوه مناقشه میان دو کشور پس از هدف قرار دادن جنگنده سوخوی روسی موجب شد تا دولت اردوغان یک تغییر جدی در سیاست خارجی خود اعمال کند.
پس از کودتای ترکیه، اعتماد به غربیها تا حدود زیادی کاهش پیدا کرد که میتوان آن را حول سه محور بررسی کرد. نخست در مورد حمایت آمریکا از ترکیه در مواجهه با روسیه بود. مبحث دوم بحث مسایل داخلی ترکیه و همچنین کودتای چند هفته گذشته است که غربیها با فشار به اردوغان رسما اقدامهای وی را در بازداشتهایی که صورت داده بود، ضد حقوق بشر توصیف کردند. موضوع سوم بحث پرواز ممنوع و منطقه حائل در پرونده سوریه است که غربیها در این پرونده آنکارا را تنها گذاشتند. لذا این مسایل باعث شد تا تغییری در روابط دو جانبه و منطقهای ترکیه با روسیه رقم بخورد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه آیا مناسبات دو کشور تنها در محور سیاسی خواهد بود یا موضوعهای دیگری در این بین مطرح است یا خیر، عنوان کرد: طبیعی است که پس از ۹ ماه معلق بودن رابطه بین دو کشور میبایست تلاشهای زیادی از سوی دو طرف برای احیای روابط صورت بگیرد. چراکه ممکن است توافقهایی در این بین مطرح شود که در حوزههای انرژی و مناسبات اقتصادی قابلیت بررسی داشته باشد. لذا به نظر میرسد علاوه بر نزدیک شدن دو کشور در محور سیاسی، مسایل اقتصادی در محور دوم قرار گیرد که در حالت فعلی برای ترکیه بسیار ارزشمند خواهد بود.
وی افزود: موضوع استرداد فتحالله گولن در این رابطه میتواند تا حدود زیادی بر این ملاقات تاثیر داشته باشد. به صورتی که پس از آنکه غربیها از استرداد وی به ترکیه سر باز زدند، موضوع حقوق بشری از سمت واشنگتن مطرح شده است. به عبارتی دیگر انتظار میرود اگر مقامهای آنکارا مستندات قابل توجهی هم به آمریکا ارائه دهند، باز هم گولن به ترکیه مسترد نخواهد شد. چراکه با توجه به انتشار اخباری مبنی بر احیای قانون اعدام در ترکیه، غربیها با استفاده از همین محور موضوع حقوق بشر را پیش کشیده و اقدام به مانور دادن خواهند کرد.
کرمی در پایان یادآور شد: فراموش نکنیم چهار سال پیش زمانی که اعتراضهای مردمی در میدان تقسیم استانبول شروع شد، اردوغان رسما آمریکا را مقصر دانست. در قضیه کودتا هم علاوه بر اینکه گولن را هدف قرار دادند، اقدام به زدن آمریکا کرده و مناسبات آنکارا با واشنگتن و پس از آن با کشورهای اروپایی وارد تنش شده است. چراکه کشوری مانند آلمان و مقامهای برلین رسما نسبت به اقدامهای اردوغان پس از کودتا واکنش نشان دادند. لذا با توجه به وضعیت فعلی میتوانیم بگوییم که با توجه به ساختار سیاسی مشابهی که در روسیه و ترکیه وجود دارد، «دو دولت شبهاقتدارگرا» به یکدیگر نزدیک خواهند شد.