آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

آران نیوز - «آندری کارلوف» سفیر روسیه در آنکارا در آخرین ساعات روز دوشنبه در حالی که در مراسم افتتاحیه نمایشگاه عکس «روسیه از نگاه ترک‌ها» در آنکارا برای حاضرین سخنرانی می‌کرد، توسط فردی به نام «مولود مرت آلتین‌تاش» از اعضای پلیس آنکارا، مورد اصابت گلوله قرار گرفت و جان خود را از دست داد. 

به دنبال این رویداد، تحلیل های متعددی درباره این اتفاق، و بویژه انگیزه ها و عوامل احتمالی پشت پرده آن منتشر شده است که از تلاش برای برهم زدن روابط ترکیه - روسیه تا تحت الشعاع قرار دادن نشست سه جانبه تهران – مسکو و آنکارا در عصر روز سه شنبه و البته بسیاری گمانه زنی های دیگر را شامل می شد. 

به طور کلی، این حادثه که در نوع خود تا حدی هم کم سابقه است، می تواند آبستن شکل گیری تحولات و معادلات جدیدی در سطح منطقه و حتی بین الملل شود. با توجه به اهمیت این موضوع، در یادداشت حاضر احتمالات پیش رو در چرایی این حادثه در چند محور اصلی مورد بررسی قرار گرفته است.

بیش از هرچیز، زمان وقوع این حادثه نگاه تحلیلگران و کارشناسان منطقه ای را به خود جلب کرده است؛ چرا که این حادثه تنها یک روز قبل از تشکیل نشست سه جانبه وزرای خارجه روسیه، ایران وترکیه صورت گرفت که دستور کار اصلی آن، پرداختن به موضوع حل وفصل بحران سوریه و ارائه راهکار سیاسی برای آن می باشد. البته ماهیت این نشست محدود به پرونده سوریه نمی شود وچه بسا بتواند در بلند مدت به یک الگوی مناسب جهت حل بحران های امنیتی منطقه تبدیل شود. بر همین اساس نیز می توان ترور سفیر روسیه را با هدف تحت الشعاع قرار دادن این نشست و جلوگیری از شکل گیری این الگوی سه جانبه امنیتی وسیاسی مدنظر قرار داد.

اما یکی از انگیزه های اصلی عاملان پشت پرده این حادثه که البته مقامات روسی وترکی نیز بدان اشاره داشته اند، را باید تلاش برای تخریب روند عادی سازی و بازسازی روابط مسکو - آنکارا درنظر گرفت که طی چند ماه اخیر هر دو طرف در این مسیر گام های اساسی برداشته و به دنبال نزدیکی وهمگرایی بیشتر در پرونده های مختلف به خصوص پرونده سوریه بوده اند. در همین راستا نیز ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه در سخنرانی تلویزیونی خود در واکنش به ترور آندری کارلوف، سفیر مسکو در آنکارا اظهار داشت: این اقدام با هدف آسیب زدن به فرایند عادی‌سازی روابط ترکیه و روسیه و خارج کردن مذاکرات صلح سوریه از مسیر خود صورت گرفته است. از طرف دیگر اردوغان نیز حادثه ترور سفیر روسیه را اقدامی تحریک‌آمیز خواند و گفت این حادثه در زمانی رخ داد که روسیه و ترکیه در روند عادی‌سازی روابط قرار داشتند اما بانیان این حادثه بدانند که مسکو و آنکارا از چنان عزمی برخوردارند که در دام توطئه‌گران نخواهند افتاد.

در همین راستا توافق اخیر ترکیه و روسیه بر سر مساله خروج مسلحین از شرق حلب و خروج ساکنین فوعه وکفریا از ادلب چندان خوشایند جبهه غربی – عربی نبود و نگرانی های زیادی را در بین آنها ایجاد کرده بود. بویژه آنکه این مساله بدون هماهنگی آنها رخ داده بود و به همین خاطر برخی از اعضای گروهک تروریستی جبهه النصره با هدایت طرف های عربی وغربی و به منظور کارشکنی در روند اجرای توافق اقدام به آتش زدن هفت اتوبوس مخصوص جابجایی ساکنین فوعه وکفریا کرده بودند. در واقع طرف های عربی وغربی از اینکه ترکیه بدون هماهنگی با آنها دست به چنین اقدامی زده ونقش آنها را نادیده گرفته بود، نارضایتی خود را با کارشکنی در روند اجرای توافق نشان دادند.

لذا این حادثه نیز می تواند با هدف تخریب روند عادی سازی روابط بین دو کشور و ایجاد حس بدبینی وبی اعتمادی بین دو طرف صورت گرفته باشد،  به خصوص آنکه شخص ضارب از نیروهای پلیس ترکیه بوده و گفته می شود مدتی نیز محافظ شخصی اردوغان بوده است.

اما یکی دیگر از احتمالات وقوع این حادث به پیروزی حلب و تاثیر برجسته و بزرگ آن در عرصه های مختلف باز می گردد. تاثیر پیروزی حلب که به عنوان بزرگترین دستاورد برای دولت سوریه وهمپیمانان آن تلقی می شود، به حدی بوده است که رسانه های غربی و عربی سعی نمودند بعد از آزادسازی حلب با به کارگیری حربه های متعدد رسانه ای و وارونه نشان دادن اوضاع از میزان تاثیر این پیروزی بر صحنه نظامی و میدانی عملیات و همچنین تاثیر آن بر افکارعمومی منطقه و جهان بکاهند اما تاثیر روانی این پیروزی به حدی بود که حربه های رسانه ای چندان مثمرثمر نبود. لذا وقوع این حادثه را می تواند به منزله اقدامی با هدف انحراف افکار عمومی و دورکردن نگاه ها از پیروزی حلب قلمداد کرد و از بعد دیگر می توان آن را اقدامی در راستای روحیه بخشی  به مسلحین در داخل سوریه بعد از شکست سنگین حلب تحلیل کرد.

اما سناریوی محتمل تر که بی ارتباط با بحران سوریه نیز نمی باشد تلاش برای تخریب روند حل وفصل بحران سوریه  است که برخی از طرف های منطقه ای از جمله عربستان و رژیم صهیونیستی به دنبال تحقق آن با توسل به هر گونه ابزاری هستند. پیروزی حلب و تغییر موضع ترکیه در قبال بحران سوریه که از نشانه های آن برگزاری نشست سه جانبه بین ایران، روسیه و ترکیه و تلاش برای ارائه راهکار سیاسی مورد اتفاق بین سه طرف در خصوص آینده سوریه است سبب شد تا طرف های حامی استمرار روند ناامنی وبی ثباتی در سوریه نسبت به فرایندهای جاری در سوریه از جمله انتقال پرونده از مرحله نظامی به سیاسی و حل وفصل نهایی این پرونده احساس خطر نمایند. تا جایی که گفته می شود نگرانی طرف های عربی وغربی حامی تروریسم نسبت به چرخش ترکیه به سمت روسیه و همگرایی دو طرف در پرونده سوریه از آزادسازی حلب بسیار بیشتر است و لذا از هرگونه ابزاری برای ممانعت از تحقق این مساله استفاده می کنند.

منبع : الوقت