شهید کسی است که با شجاعت تمام وقتی خون در جریان جامعه خود برای ادامه حیات را کم میبیند با دادن خون خود در راه خدا این حیات و زندگی را به هم وطنان خود هدیه میکند.
27آران نیوز: سال از فاجعه دردناکی که با الفبای خونین بر تاریخ ملت آذربایجان نوشته شده است، میگذرد. ملت این کشور در سال 1990 در امتحانی سنگینی که رو به سوی استقلال میرفت با رو سفیدی پیروز میدان بودند چرا که آزادمردان پیر و جوان آذربایجان جان بر کف نهاده، آزادی را برای هم وطنان خود به ارمغان آورند و خود به قلههای شهادت نائل آمدند.
در نیمههای شب 19 ژانویه و ورود به آغاز بامداد 20 ژانویه 1990 ارتش شوروی با تانک، نیروهای نظامی و آرایشی کاملا جنگی وارد باکو پایتخت جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان شد. مردم برای جلوگیری هجوم تانکها به مقابله با حمله نظامی برخاستند ولی ارتش تا بن دندان مسلح شوروی به قتل عام مردم دست زد و صفحه سیاه دیگری در تاریخ منحوس کمونیستی رقم زد.
همزمان با سالروز این فاجعه عظیم شماری از الهیدانان، فیلسوفان و فعالانان اجتماعی و سیاسی آذربایجان بیاناتی را در خصوص حفظ ارزشهای معنوی این شهیدان و پاسداشت یاد و خاطره آن روزهای تلخ آذربایجان ابراز داشتهاند.
رامین بدل اف یکی از الهیدانان آذربایجان با اشاره به اجر معنوی شهادت و جایگاه والای این مقام در پیشگاه خداوند عز و جل ابراز داشته است: شهید از جهتی اصلح طلب و از نگاهی دیگر فردی عاشق میباشد. شهید کسی است که با شجاعت تمام وقتی خون در جریان جامعه خود برای ادامه حیات را کم میبیند با دادن خون خود در راه خدا این حیات و زندگی را به هم وطنان خود هدیه میکند.
ما به شهیدان 20 ژانویه نیز افتخار میکنیم که با دادن خون خود تداوم زندگی را به آذربایجان بخشیدند. شهید همانند یک شمعی است که خود میسوزد ولی به تاریکیهای موجود در اطراف روشنی میبخشد. شجاعت این شهیدان به معنای این بود که 20 ژانویه خاطره خونین ماست که فراموش نشدنی است. انشاءالله خداوند شهدای آن روز آذربایجان را با شهیدانی که در رکاب امام حسین (ع) بودند محشور بفرماید.
نعمت پناهلی رئیس حزب ملی دولت آذربایجان نیز در این باره بیان داشته است: 20 ژانویه یعنی تاریخ قهرمانانه ملتمان. چیزی که میتواند در تاریخ هر ملت هر صد سال یک بار اتفاق بیفتد. ما امروز این استقلال و آزادی را از شجاعتهای آن عزیزان داریم.
ایلقار ابراهیم اوغلو یکی از فیلسوفان و الهیدانان این کشور نیز در این باره اظهار کرده است: 20 ژانویه تاریخ پر اهمیتی برای مسلمانان آذربایجان است زیرا که مردم مسلمان کشورمان در آن روز عقاید و وابستگیهای اسلامی و باورهای پایبند به آن را با قیامی که انجام دادند بر برپاداشتند. روز بعد از این حادثه تک تک این افراد جان باخته با نام شهید به خاک سپرده شدند و این نشان از آن بود که چقدر مفهوم و ارزش کلمه شهید در باور و افکار ملت مسلمان آذربایجان مهم بوده و جا انداخته بود و مثل تمام عزاداریهای دین اسلام ملت ما نیز آز آن روز تا کنون عزاداری لایقی را برای آن عزیزان بر پا می دارند. اینها نشان از آن دارد که حوادثی این چنینی در عمق خاطرات و باورهای ملت جای گرفتهاند و امید واریم که با همین اعتقادات زنده مردم روزی برسد که قره باغ مان را نیز آزاد کنیم.
عاکیف نقی رئیس تشکیلات آزادی بخش قره باغ با اشاره به فاجعه خون بار روز 20 – ام ژانویه سال 1990 بیان می کند: در یک معنا میتوان گفت امپراطوری شوروی 70 سال غرور ملی آذربایجان را در تنگنا قرار داده و زیر پا گذاشته بودند. 20 ژانویه روز بازگشت غرور ملی ملت آذربایجان بود. حوادث زیادی در آن روزها در شهرهای مختلف روی میداد که یکی از آنها حادثهای بود که در باکو اتفاق افتاد و این حادثه تنها حادثهای بود که پایههای حکومت شورویها را میتوانست متزلزل کرده و سرنگون سازد. مردم با حضور جانانه در این حادثه وحدت و اتحاد خود در برابر بیگانه را به نمایش گذاشتند که در حوادث بعد از آن روز نیز مردم با حضور میلیونی خود در مراسم تشییع و تدفین شهدا شرکت کردند ( طبق گزارشات ثبت شده تاریخی حدود 3 میلیون نفر در تدفین حضور داشتند). با توجه به عظمت این حادثه و مقاومت و اتحاد ملی کسی نمیتواند به آن قیمت و ارزش مشخصی بدهد.
روسلان عزت لی از فعالان سیاسی و اجتماعی باکو در خصوص 20 ژانویه می گوید: ملت هایی همیشه می توانند دولت قوی و محکمی را برپا دارند که آزادی برای روش زندگی از کاراکترهای مهم آن ملت باشد. این روز روزی بود که به همه جهان نشان داد آزادی از کاراکترهای اصلی ملت آذربایجان است. برای من 20 ژانویه ماتم نیست برای من این روز فاجعه نیست بلکه 20 ژانویه روز پیروزی و نشانه ی قهرمانیست.
الهام علی اف نائب رییس حزب اسلام آذربایجان عنوان داشته است: ملت آذربایجان 20 ژانویه را با خون خود نوشته و بر تاریخ حک نمودند. این روز نشان داد که ملت کشورمان برای آزادی و استقلال حاضر است حتی از خون خود نیز بگذرد. بطوری که برای برپا داشتن حکومتی که می خواستند جان بر کف با استثمار شوروی ها مقابله کنند. این حوادث است که وقتی به گذشته های این ملت می نگریم امید در دل مردم برای زندگی در آینده روشن می شود. ما امیدواریم که با همین روحیه شهادت طلبی ملت آذربایجان، خاک های اشغال شده قره ماغ را نیز به میهن بازگردانیم.
اهلیمان رستم اف نیز از الهیدان آذربایجان میباشد که در خصوص تاریخ 20 ژانویه ابراز می دارد: این روز روزیست که بر خاطره خونین تاریخ نوشته شده است و از حوادث خونین تاریخ میباشد. تاریخی پاک نشدنی است که انسانهای بیگناه و مظلوم در برابر تجاوزهای ظالمانه دشمنان جان خود را از دست دادند. این روز از حوادث دردناک عصر گذشته بود که آذربایجان آن را تجربه کرد. روزی بود که مردم دست خالی در برابر تانکها برای حفظ استقلال و ارزشهای معنوی ایستادند. شمار زیادی در این راه از خود گذشتی کردند ولی ملت آذربایجان نیز ارزش این شهیدان را به حد لایق آن عزیزان تا عرش رساندند و فراموششان نکردند. انشالله که مردم این سرزمین همیشه به ارزشهای معنوی برتری دهند و این ارزش های برتر را در زندگی خود به کار گیرند.
خاطر نشان میکنیم؛ طبق آمار رسمی وزارت خارجه شوروی سابق در جریان سرکوب مردم باکو 137 نفر کشته و 744 نفر زخمی و بیش از 800 نفر نیز توسط نیروهای دولتی دستگیر شدند. طبق آمار اعلامی از طرف وزارت کشور آن زمان، بیش از 200 منزل مسکونی در همان روز تخریب و بیش از 80 خودرو نیز به آتش کشیده شد.
هرچند سالهای بعد باز هم آذربایجان آبستن حوادثی دیگر شد و جنگ قره باغ،باعث بسیاری از کشتارها و جنایتها در مناطق آذربایجان گردید اما در هرحال مردم این کشور جنایات و فجایع 20 ژانویه را فراموش نکردهاند و در ژانویه سال 2000 بنای یادبود و خیابان شهدای این فاجعه را به نام شهیدلر خیابانی افتتاح کردند.
مردم آذربایجان همه ساله در روز بیستم ژانویه، این رویداد را با احترام یاد مینماید و این فاجعه که تا ابد در صفحات خونین حافظه تاریخی آذربایجان ثبت شده است، به عنوان روز ماتم آذربایجان گرامی داشته میشود.