توماس دوال: براي جلوگيري از سربرآوردن خشونت در قره باغ، ديپلماسي پيشگيرانه مورد نياز است.
به گزارش آران نیوز به نقل از بخش آذري راديو آزادي آمريکا ، توماس دوال در مقاله اي در پايگاه اينترنتي «کارنگي يوروپ» (Carnegie Europe) تحت عنوان « خطر مناقشه قره باغ در سال 2017» نوشت : «در بهار هرسال، کارشناسان سياسي پيگيري کننده تحولات مناقشه قره باغ اين سوال را مطرح مي کنند که آيا امسال جنگ روي خواهد داد؟ امسال آنها بطور ويژه اي بدبين هستند. سال 2016 سال بدي بود و سال 2017 نيز مي تواند سال بدتري باشد. در چهار روز نخست آوريل سال گذشته ، بدترين درگيري در قره باغ کوهستاني از سال1994 به بعد روي داد و بيش از دويست آذربايجاني و ارمني کشته شدند. درپي اين درگيري، آذربايجاني ها به حفظ آتش بسي که از سال1994 برقرار شده و ارمني ها نيز به گسترش فرايند گفتگوها رضايت دادند. اما، پس از آن همه چيز به مسير قبلي خود بازگشت. اتهامات متقابل ، بي صبري جمهوري آذربايجان و پافشاري ارمنستان بارديگر برقرار شد. البته، بنجامين فرانکلين، موسس آمريکا گفته است که «صلح بد ، از جنگ خوب بهتر است». اما، مناقشه جديد در قفقاز مي تواند به قرباني شدن هزاران نفر و ويراني کامل اقتصاد منجر شود. حفظ توافق آتش بس سال 1994 به تدريج دشوارتر مي شود. خط تماس 250 کيلومتري در سال 1994 عبارت بود از سنگرهايي که باعجله حفر شده بودند. سربازان پناه گرفته در اين سنگرها هرازگاهي شليک مي کردند و بعضا نيز حتي از يکديگر سيگار مي گرفتند. اما، اکنون اينجا «مسلح ترين» سرزمين در اروپاست. اکنون توپخانه طرفين، موشک هاي دوربرد، بالگردهاي جنگي، پهپادهاي نظامي در اينجا وجود دارند. جمهوري آذربايجان براي خريد سلاح هاي جديد، ميلياردها دلار از پول هاي نفتي خود را هزينه کرده است. ارمني ها نيز به حساب تسليحاتي که با تخفيف از روسيه خريده اند، استحکامات دفاعي مهمي برقرار کرده اند. جمهوري آذربايجان در ماه آوريل 2016 توانست دو ناحيه کوچک را بازپس گيرد، اما تاثير رواني آن چندين برابر بزرگتر بوده است. (جمهوري)آذربايجان به دو دهه تحقير خود پايان داده است و احساسات ميهن دوستانه ، اميدواري به حل نظامي اين مناقشه را افزايش داده است.اين نيز توانسته است توجه مردم جمهوري آذربايجان را از تنزل اقتصاد و کاهش ارزش پول ملي منحرف کند. به نظر کارشناسان، دو طرف مناقشه هم اکنون قدرت نظامي خود را با مبالغه ارزيابي مي کنند. بخصوص هر دوطرف هم اکنون داراي سلاح هاي مرگبارتري هستند. ارمني ها موشک هاي اسکندر را که ازروسيه گرفته اند، در رژه اي که در سال 2016 برگزار شد، به نمايش گذاشتند. اين موشک ها 280 کيلومتر برد دارند و در واقع مي توانند مناطق مسکوني و تاسيات نفت و گاز (جمهوري) آذربايجان را هدف قرار دهند. اين، آخرين حربه اي است که ارمني ها مي توانند بکارگيرند.اما، اگر جمهوري آذربايجان حمله گسترده اي را آغاز کند، آنها مي توانند از اين موشک ها استفاده کنند. ارمنستان براساس دکترين نظامي خود که در سال 2015 تصويب شد، مي تواند براي جلوگيري از حمله جمهوري آذربايجان ، ضربه پيشگيرانه به اين کشور وارد کند. (جمهوري) آذربايجان نيز تسليحات سنگين خريداري شده از اسراييل از جمله «گنبد آهنين» در اختيار دارد. اوضاع نظامي موجود خطرناک است. اما ، خطر اوضاع سياسي نيز کمتر از آن نيست. دوره تنزل اقتصادي (جمهوري) آذربايجان با پايان رونق درآمدهاي نفتي آغاز شده است. در ارمنستان، سرژ سرکيسيان، رييس جمهوري ارمنستان با انتخابات ماه آوريل اين کشور مواجه است. (با تغيير قانون اساسي) پس از اين انتخابات ، تمامي اختيارات رييس جمهوري در ارمنستان به مجلس منتقل خواهد شد. تحليلگر معتقدند اين تغيير ، ترفند سياسي سرکيسيان براي حفظ حاکميت در دستان خود پس از پايان دوره رياست جمهوري اش در سال 2018 است. از طرف ديگر، نتايج برگزيده شدن دونالد ترامپ به رياست جمهوري آمريکا و بحران در اتحاديه اروپا ، در قفقاز جنوبي نيز احساس مي شود و طرفين (مناقشه قره باغ ) را به اقدامات غيرمسئولانه سوق مي دهد.در آوريل 2016، مسکو با دخالت در اين مناقشه، از هر دوطرف آن(براي توقف درگيري) قول شفاهي گرفت. اما، تصور اينکه ريسمان هاي مناقشه قره باغ در دست مسکوست، گول زننده است. در واقع، پس از سال 1988 ، مسکو به هيچ وجه نتوانسته است بر اوضاع مسلط شود و در عوض آن، هرازگاهي از يکي از طرفين مناقشه حمايت کرده است. هم اکنون نيز هيچ يک از طرفين مناقشه به روسيه اعتمادي ندارند. خلاصه آنکه ، براي جلوگيري از سربرآوردن خشونت در قره باغ، ديپلماسي پيشگيرانه مورد نياز است.»