آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

آران نیوز ، خبرگزاري دولتي «آذرتاج» جمهوري آذربايجان در مقاله اي تحت عنوان « اعجاز شيخ صفي در هنر فرش جهان» ، «قالي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي» موسوم به «فرش اردبيل» را که در موزه « ويکتوريا و آلبرت » لندن نگهداري مي شود، جزئي از ميراث فرهنگي-تاريخي جمهوري آذربايجان معرفي کرد.

آذرتاج در اين مقاله به قلم «زيادخان علي اف» نوشت : « قالي بافي نيز از ايام کهن همانند مينياتور، موجب شهرت ملتمان در دنيا شده و به علامت شناخت آن تبديل شده است. آثار باستان شناسي و منابع ادبي - تاريخي از توسعه هنر قالي بافي در آذربايجان از هزاره دوم قبل از ميلاد خبر و نشان مي دهند که پيشرفت هاي جديد اين هنر نيز اتفاقي نيست. »

آذرتاج نوشت : « بايد اعتراف کرد گرچه صدها اثر منحصر به فرد، تاريخ چندقرني شکل گيري قالي بافي آذربايجان را آراسته است، اما قالي «شيخ صفي» در ميان آنها جايگاه ويژه اي دارد. به واقع نيز اين اثرهنري بافندگي که در سال 1539 به عرصه رسيده است و داراي 52 مميز 12 متر مربع است و کارشناسان آن را معجزه هنر ارزيابي مي کنند، اثري است که مي تواند براي هر ملتي، سربلندي به بار آورد. اما، اينکه اين ظرافت هنري که با اعجاز دستان استادان تبريزي و حرارت قلب آنها بافته شده است، نهايتا بجاي اينکه ثروت مملکت ما باشد، در اختيار ديگران است، تاسف آور است. اين نيز تاريخچه جالبي دارد. قبل از هرچيز يادآوري کنيم که اين نمونه هنري اعجازآور که با نام قالي «شيخ صفي» شناخته مي شود، در موزه «ويکتوريا و آلبرت» لندن به نام «فرش اردبيل» به نمايش گذاشته شده است. نام «شيخ صفي» را به اين قالي، لطيف کريم اف، باني علم قالي بافي (جمهوري) آذربايجان داده است. او، اين نامگذاري را با وقف شدن اين قالي به مسجد مقبره شيخ صفي الدين اسحاق در اردبيل ، مرتبط دانسته است. »

زيادخان علي اف در اين مقاله افزود : « اين ميراث فرهنگي زينت بخش مجموعه شيخ صفي، براثر بي توجهي، در سال 1893 در لندن به حراج گذاشته شده و به حساب اعانه انگليسي ها براي موزه «ويکتوريا و آلبرت» لندن خريداري شده است. زيرا، در آن زمان اين موزه براي خريد اين قالي که به 25 هزار پوند استرلينگ به فروش رفت، پول لازم را نداشت. اين بي توجهي نيز ناشي از خودداري ثروتمندان محلي از اختصاص پول براي مرمت مجموعه شيخ صفي بود که براثر زلزله زيان ديده بود. بي توجهي اردبيلي ها به مرمت مجموعه شيخ صفي که به نماد معماري - ديني اين شهر تبديل شده بود، موجب شد خادمان اين مجموعه براي مرمت آن ، برخي از اشياء را به حراج بگذارند. يک جفت قالي که اين مسجد و مقبره را پوشانده بود نيز از جمله اشياء فروخته شده بود. شرکت «زيگلر» که در انگليس به خريد و فروش قالي مشغول بود، آنها را خريد و در نتيجه، اين آثار در لندن به حراج گذاشته شدند. »

آذرتاج افزوده است : « يک تخته آسيب ديده از اين قالي نيز به يک مجموعه دار آمريکايي فروخته شده است که گفته مي شود اين تخته در سال 1530 بافته شده و هم اکنون در موزه شهر لس آنجلس به نمايش گذاشته شده است.... يک نمونه ديگر از اين قالي ها که وجود آن در سال هاي ابتداي استقلال (جمهوري آذربايجان) آشکار شد، هم اکنون در موزه فرش تهران نگهداري مي شود و اين قالي نيز در سال 1505 ، قبل از دو قالي مذکور بافته شده است. اين قالي ها که همگي نقش و نگار مشابهي دارند در دوره حاکميت صفويان يعني از سال 1505 به بعد ايجاد شده اند که به سبک «لچک - ترنج» که در آن زمان در کشور رايج شده بود، بافته شده اند... توليد کنندگاه قالي در قرن شانزدهم با مشاهده علاقه مندي فراوان به اين سبک قالي، نمونه هاي کوچکي از آن را تهيه کردند. يکي از اين ها نيز در اواخر دهه 1980 از هندوستان به باکو آورده شد.»

خاطرنشان می شود پس از استقلال جمهوری آذربایجان تحریفات تاریخی و تاراج میراث فرهنگی و تمدنی ایران در این کشور به دلیل عدم برخورداری از قدمت تاریخی و فرهنگی به یکی از عرصه های چالش برانگیز تبدیل شده و همواره شاهد  استمرار این ادعاها هستیم.