ماتيو برايزا، سفير پيشين آمريکا در باکو فاش کرد سفارت آمريکا در جمهوري آذربايجان با همکاري «بنياد حيدرعلي اف» طرح ويژه اي را براي دور نگه داشتن دختران خانواده هاي مناطق جنوبي جمهوري آذربايجان از تاثيرات اسلام گرايي در دستور کار داشته است.
آران نیوز_ ماتيو برايزا در گفتگو با پايگاه اينترنتي «آذ ويزيون» جمهوري آذربايجان گفت : « سفارت آمريکا به همراه مهربان علي اوا، رييس بنياد حيدرعلي اف، برنامه آموزش حرفه اي دختران در منطقه جنوب را آماده کرده بود. »
برايزا گفت : « هدف اصلي اين برنامه، افزايش تاثير مهارت هاي حرفه اي دختران و حفاظت از آنها در مقابل تندروهاي اسلام گرا بود. زيرا ، اسلام گرايان مي توانستند آنها را به جمع خود جذب و زندگي شان را نابود کنند.»
ماتيو برايز افزود : « ما اين تلاش هايمان را به افتخار «زين العابدين تقي اف»، ميليونر قرن نوزدهم که نخستين مدرسه دخترانه را در قفقاز تاسيس کرد، «ابتکار تقي اف» ناميده بوديم.»
سفير پيشين آمريکا در باکو افزود : « نخستين گام ما ، تجميع برنامه هاي مختلف حکومت آمريکا براي زنان و دختران جمهوري آذربايجان در قالب استراتژي واحد بود. وقتي ديدم سازمان هاي مختلف آمريکايي براي هدفي يکسان، پول هاي هنگفتي را بدون هماهنگي با يکديگر ، هزينه مي کنند، تعجب نکردم. زيرا، اين مساله براي دولتي همچون آمريکا، عادي است.»
برايزا افزود : « دومين گام، برقراري همکاري با روساي قواي اجرايي در لنکران و آستارا در جنوب جمهوري آذربايجان براي معين کردن برنامه هاي آموزشي بود. به هنگام اجرايي شدن اين طرح، در سال 2012، به علت مخالفت دو تن از سناتورهاي سناي آمريکا به نام «بوکسر» و «منندز» از راي مثبت به تمديد ماموريت سفارت من در باکو، من مجبور به ترک جمهوري آذربايجان شدم.»
ماتيو برايزا در ارزيابي وضعيت کنوني جمهوري آذربايجان نيز گفت : « نظر من با ديدگاهي که در زمان سفارتم در باکو داشتم تفاوتي ندارد. من (جمهوري) آذربايجان را يکي از نقاط مهم توازن استراتژيک در دنيا مي دانم. جمهوري آذربايجان تنها کشور دنياست که هم با روسيه و هم با ايران مرز مشترک دارد. ملت جمهوري آذربايجان به مدت قرن ها، با درستکاري قدرت هاي خارجي مواجه بوده است. اين دو قدرت ، ايران و روسيه در طول تاريخ، نقش تفرقه انداز را در ميان نخبگان آذربايجان بازي کرده و مانع تشکيل دولت واحد آذربايجان شده اند. برغم اين، جمهوري آذربايجان دو بار به صورت دولتي واحد شکل گرفته است. البته، کارهاي لازم براي انجام شدن در جمهوري آذربايجان زياد است. ايالات متحده و متحدان و دوستان آن بايد توازن ميان حمايت و انتقادي که اين توسعه مثبت را ضروري مي سازد، حفظ کنند.»
برايزا درباره مناقشه قره باغ نيز گفت : « ابعاد اصلي حل مناقشه قره باغ ، از زمان ارايه « اصول مادريد» که روساي گروه مينسک آن را در ديدار وزراي خارجه در مادريد در نوامبر سال 2007 مطرح کردند، مشخص است. اين سند که به نام «اصول پايه» شناخته مي شود، بازگرداندن هفت ناحيه اطراف قره باغ کوهستاني تحت کنترل قانوني جمهوري آذربايجان، اعطاي وضعيت حقوقي موقت به قره باغ کوهستاني تا زمان برگزاري همه پرسي ميان اهالي آنجا براي تعيين وضعيت حقوقي نهايي اين منطقه، بازگشت آوارگان و مهاجران به اراضي خود، استقرار صلح بانان بين المللي و ايجاد دالان متصل کننده قره باغ کوهستاني به ارمنستان را دربر دارد. اين مفاد، ميان اصول اساسي معاهده هلسينکي ، يعني «تماميت ارضي، حق تعيين سرنوشت، و خودداري از کاربرد زور» توازن ايجاد مي کنند. »
برايزا گفت : « علت حل نشدن مناقشه قره باغ در طول 25 سال گذشته، اين است که شهروندان ارمنستان و جمهوري آذربايجان نمي خواهند «اصول پايه» را قبول کنند. اين ناشي از تفاوت ميان ديدگاه هاي تاريخي اين ملت ها، ترس و نگراني و منافع گروه هاي مختلف و يک رشته علل ديگر است. براي عبور از اين موانع ، رهبران هر دو کشور بايد تغيير احساس نفرت ملت هاي خود به يکديگر را آغاز کنند. اما، آنها تنها زماني مي توانند اين کار مخاطره آميز را آغاز کنند که مطمئن باشند طرف مقابل نيز اين کار را خواهد کرد. برداشتن اين قبيل گام هاي مخاطره آميز ، نيازمند حمايت و اطمينان خاطر است که اين را نيز فقط قدرت هاي خارجي مي توانند تامين کنند. در نتيجه، بي ترديد اين فرايند نيازمند تمايل فعال و مشترک رييس جمهوري و وزير خارجه آمريکا با همکاران روسيه اي شان است. فقط در اين صورت مي توان انگيزه اي را که روساي گروه مينسک در سال 2009 در زمينه حل مناقشه قره باغ داشتند، مجددا احياء کرد.»