احزاب جمهوریخواه و دموکرات آمریکا که با وجود تمامی اختلاف دیدگاهها و رویارویی های واقعی و نمایشی، همیشه در برابر شوروی تقابل مشترک داشتند، اکنون در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ بیش از همیشه برای اجرای راهبردهای ضدروسی هم پیمان شده اند.
به گزارش آران نیوز، در چارچوب جدیدترین اتحاد ضدروسی دو حزبی، قانونگذاران جمهوریخواه و دموکرات آمریکا بر سر تصویب دامنه گسترده ای از تحریم ها علیه روسیه که بسیار فراتر از اقدام های سه سال گذشته است به توافق اجماعی رسیده اند و اگر رویداد ویژه ای رخ ندهد که بسیار نامحتمل است، در آینده ای نزدیک تصویب و اجرایی خواهد شد.
** ادامه سیاست ضدروسی اوباما در دولت ترامپ:
بنا به تصمیم کنگره که دیروز (یکشنبه) اعلام شد، قانونگذاران آمریکایی در باره قانون تحریم روسیه به اجماع رسیده اند و تلاش دارند، نسخه جدید را که تحریم های کره شمالی هم به آن افزوده خواهد شد، تا پایان فصل تابستان تصویب کنند.
پس از اعلام برنامه ریزی این تحریم نیز کاخ کرملین آن را غیرقابل قبول و برای روابط دو کشور «بسیار منفی» خواند.
دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه گفته است: کاخ کرملین این قانون را بسیار منفی ارزیابی می کند.
در لایحه قانونی ضدروسی، حتی رئیس جمهوری آمریکا از لغو تحریم ها علیه روسیه منع شده است.
خط لوله نورت استریم 2 که برای انتقال گاز روسیه از طریق دریای بالتیک به آلمان توسط شرکت گازپروم این کشورساخته می شود، یکی از اهداف تحریم های ضدروسی آمریکا است.
شرکت های آلمانی نفت و گاز «وینترشل» و تجارت انرژی «یونیپر»، شرکت انگلیسی-هلندی «رویال داچ شل»، و شرکت های «او.ام.وی» و «انجی» از اتریش و فرانسه در این پروژه سرمایه گذاری کرده اند.
اتحادیه اروپا نگران است که قانون جدید تحریم روسیه راه را برای برخورد یکجانبه آمریکا با این شرکت های اروپایی هموار کند.
اتحادیه اروپا ضمن هشدار به آمریکا پیرامون پیامدهای ناخواسته تحریم روسیه، خواستار هماهنگی با گروه هفت در این زمینه شده است.
آمریکا در سه سال اخیر به بهانه مساله اوکراین، چند بسته تحریم های اقتصادی و مالی علیه روسیه وضع کرده و اتحادیه اروپا نیز در پیروی از این رویکرد واشنگتن تحریم های مشابهی اجرا کرده است.
** وقایع اوکراین سرآغاز اجرای نسخه اقتصادی-نظامی ضدروسی غرب:
بخش اصلی تدابیر ضدروسی از سال 2014 پس از سقوط حکومت ویکتور یانوکوویچ رئیس جمهوری وقت اوکراین متمایل به مسکو آغاز شد که با حمایت مستقیم آمریکا و اتحادیه اروپا از اعتراض های مردمی در این کشور سرنگون شد و به روسیه گریخت.
پس از آنکه شبه جزیره کریمه در کناره دریای سیاه با برگزاری یک همه پرسی توسط روس تباران از اوکراین جدا و به روسیه پیوست، این کشورمتهم شد در درگیری های شرق اوکراین مداخله می کند.
هر چند روسیه این ادعاها را رد کرد، اما تحریم های ضدروسی و فشارهای نظامی غرب با مدیریت باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا مانند الگوی ضدکمونیستی دوران شوروی آغاز شد، ولی با این تفاوت که دیگر فاصله چند هزار کیلومتری بلوک شرق وجود ندارد و نظامیان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و آمریکایی کنار مرزهای روسیه و حتی 700 کیلومتری مسکو در کشورهای حوزه دریای بالتیک مستقر شده اند.
در قالب ادامه این رویکرد اوباما که در دولت ترامپ هم پیگیری می شود، تقریبا در سراسر مرزهای اروپایی روسیه، نیروهای مسلح غربی با جنگ افزارهای پیشرفته زیر پرچم ناتو یا آمریکا در منطقه حضور دارند و می توان به لتونی، استونی و لیتوانی در دریای بالتیک، مولداوی و گرجستان پنج جمهوری سابق شوروی اشاره کرد که در کنار لهستان و رومانی در شرق اروپا به عنوان میزبان سامانه موشکی آمریکا، مجموعه کاملی از رویارویایی خاموش را ایجاد کرده اند.
همزمان ناتو در حال فعالیت برای جذب فنلاند کشور بسیار مهم همسایه روسیه است که اگر چنین رویدادی رخ دهد، حلقه اقدام ها علیه این کشور تنگ تر می شود و نشان می دهد، رویکرد ترامپ جمهوریخواه با اوباما از حزب دموکرات نیز همسان است که شامل ادامه سیاست بازداشتن مسکو با هدف تضعیف هر چه بیشتر در منطقه، عرصه بین المللی و جهانی است.
خبرگزاری اسپوتنیک 28 تیر ماه در این باره نوشت: با توجه به تشدید رویارویی های نظامی روسیه و غرب به ویژه آمریکا، فنلاند در حال آماده شدن برای تحمل یک جنگ احتمالی و ایمن سازی از جمله ساخت پناهگاه در برابر یک نبرد در آینده نامعلوم است.
در این گزارش به نقل از توماس گروف مفسر آمریکایی آمده است: فنلاند قصد دارد با ساخت پناهگاهها و تونل های زیر زمینی زیر شهر هلسینکی به طول 200 کیلومتر در برابر ستیزه جویی های روسیه آماده شود.
رسانه روسی نوشت: اکنون بخش بزرگی از واحدهای زیرساختی نظامی فنلاند مورد استفاده شهروندان غیر نظامی قرار گرفته است، اما شاید این مکان ها چند روز پس از اعلام جنگ، به پناهگاه و مراکز فرماندهی تبدیل شود.
در این گزارش به نقل از منبع آگاه در وزارت دفاع فنلاند همچنین آمده است که این کشور از جنگ جهانی دوم درس گرفته و به همین خاطر شبکه تونل زیرزمینی احداث کرده است.
مقام وزارت دفاع فنلاند خاطرنشان کرد: باید تلاش کرد، حتی زیر بمباران هم بتوان به زندگی ادامه داد.
منابع دولتی فنلاند به تازگی با انتشار گزارشی اعلام کردند که عضویت احتمالی این کشور در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) می تواند به بروز بحرانی جدی در روابط با روسیه منجر شود.
در این گزارش که برای دولت راست میانه به ریاست «یوها سیپیلا/ Juha Sipila) تهیه شده، آمده است: عضویت در ائتلاف نظامی ناتو می تواند امنیت فنلاند را تقویت کند، اما با واکنش شدید کاخ کرملین مواجه خواهد شد و بر روابط تجاری با روسیه هم تاثیر می گذارد.
ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه نیز چندی پیش در جریان مذاکره با مقام های فنلاند به هلسینکی هشدار داد که اگر وارد پیمان ناتو شود، باید واقعیت حضور گسترده نظامیان روسی را در مرزهای مشترک بپذیرد.
فنلاند در پی انقلاب بلشویکی سال 1917 روسیه و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافت، اما در جریان جنگ جهانی دوم و در مقابله با شوروی سابق نزدیک بود این استقلال را از دست بدهد و هزاران نفر هم در جنگ میان دو کشور کشته شدند.
این کشور که در شمال اروپا، هم مرز روسیه، سوئد و نروژ با موقعیت راهبردی به ویژه برای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) قرار دارد، با وجود رویارویی های نظامی، سیاسی و اقتصادی غرب با مسکو، تقریبا بی طرفی را حفظ کرده است.
** افق مبهم:
با توجه به این وضعیت، شرایط حتی می تواند بدتر شود. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه 25 خرداد ماه سال جاری گفت که آمریکا درصدد مهار روسیه است. همواره در شرایط تحریم قرار داشته ایم و واشنگتن هر زمان که از جانب مسکو احساس رقابت می کند، برای مهار کردن به تحریم متوسل می شود.
وی اظهار کرد: هر زمانی که شرکای ما در سطح جهانی مسکو را رقیب جدی محسوب کردند، به بهانه های گوناگون تحریم های ضدروسی وضع کردند و این در طول تاریخ روسیه بارها تکرار شده که در دوره شوروی سابق هم رخ داد و این مساله تعجب آور نیست.
اشاره پوتین می تواند به مجموعه سیاست های تقابلی دو قدرت وقت به ویژه پس از پایان جنگ دوم جهانی باشد. هرچند بلوک شرق با پیمان ورشو در صدد مقاومت در برابر ناتو و آمریکا بودند، ولی جنگ روانی، رسانه ای و اقدام های نظامی سازمان یافته غربی ها با مدیریت سیا و سازمان های اطلاعاتی اروپایی سبب بروز واقعه فروپاشی شوروی در سال 1991 همزمان با حکومت میخائیل گورباچف و 15 تکه شدن شوروی شد که 22 میلیون و 400 کیلومتر مربع مساحت داشت.
پس از این واقعه، روسیه با بیش از 17 میلیون کیلومتر مربع مساحت به عنوان بزرگ ترین کشور جهان میراث دار قدرت شوروی باقی ماند و اکنون نیز مانند دوران شوروی و شاید هم بیشتر زیر فشار روزافزون آمریکا و غرب قرار دارد و حتی گزارش هایی از برنامه ریزی برای اجرای تجزیه دوم منتشر شده است.
** افشای طرح ناتو برای تجزیه روسیه:
در همین چارچوب، یک مامور اطلاعاتی سابق روسیه از طرح سازمان پیمان آتلانتیک شمالی برای تجزیه این کشور مشابه فروپاشی سال 1991 شوروی پرده برداشت و اعلام کرد که مسکو توانسته به این اسناد دست یابد.
مامور امنیتی روسیه چهارم تیر ماه به صورت ناشناس و با تغییر صدا در برنامه ای تلویزیونی درباره قصد ناتو برای تقسیم این کشور سخن گفت و اعلام کرد که اسناد مربوط به این موضوع در آرشیو سازمان اطلاعات وجود دارد.
خبرگزاری اسپوتنیک در این باره نوشت: مأمور سابق (ارزش) اطلاعات اسناد موجود را فوق العاده خوانده است.
به گفته وی، «در اسناد محرمانه قید شده بود که فروپاشی اتحاد شوروی فقط گام نخست است و سپس روسیه را باید قطعه قطعه کرد تا به اندازه «امیرنشین» مسکو برسد و «ما این اسناد را در اختیار داریم.»
همزمان رسانه ها اعلام کردند که اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا سال 2016 مجوز کارگذاری تسلیحات سایبری در زیرساخت های روسیه را صادر کرده بود.
روزنامه واشنگتن پست در این باره نوشته است که این پروژه معادل دیجیتالی بمب هایی توصیف شده تا هر وقت آمریکا بخواهد آنها را منفجر کند.
اسپوتنیک به نقل از رسانه آمریکایی افزوده است که این پروژه پنهانی اواخر دوره مسئولیت اوباما در مراحل طراحی بود و اکنون ترامپ جانشین وی درباره استفاده از توانمندی های آن تصمیم گیری خواهد کرد.
یکی از مقام های سابق آمریکا هم بدون معرفی نام به واشنگتن پست گفت: این سلاح و فناوری که می تواند شبکه های مهم و راهبردی روسیه را مختل کند، توسط سازمان امنیت ملی آمریکا با توان کنترل از راه دور طراحی شده است.
،، روند رویارویی ها:
پیشینه این رویدادها و روندهای ضدروسی شتاب گرفته کنونی، نشان می دهد دو حزب دمکرات و جمهوریخواه در آمریکا فارغ از اینکه کدام کلید کاخ سفید را در دست دارند، با همراهی اروپا، یگانگی همیشگی علیه روسیه را در ابعاد مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی حفظ می کنند و این پیوند را که از زمان شوروی شکل گرفته، حداقل تا آینده دور با قدرت ادامه خواهند داد.
اما از این سو نیز روسیه تاکنون نشان داده تسلیم خواسته های تحریم کنندگان نشده است و همزمان با افزایش حضور نظامی غرب نزدیک مرزهای خود، یگان های نظامی بیشتری را بکار گرفته، جابجایی های جنگ افزاری انجام داده و همسو با این تقویت توان دفاعی، بازسازی تسلیحات و ساخت سلاح جدید را در دستور کار قرار داده است.
با توجه به این هماوردی شکل گرفته که در حال تبدیل به نوع جدیدی از تقابل شوروی-آمریکایی پیش از سال 1991 است، باید در نظر داشت وضعیت هر روز ملتهب تر می شود و بیش از همه روسیه، شرق اروپا و کمی دورتر غرب اروپا زیر سایه سنگین این رقابت ها خواهند رفت و باز هم مثل همیشه آمریکا هزاران کیلومتر دورتر از بحران خواهد بود.
از: هادی مولوی نیا - کارشناس سیاسی و رئیس نمایندگی ایرنا در مسکو