اتخاذ سیاستهای متعارض و متضاد محمد بن سلمان، ولیعهد جوان سعودی مدتی است در رسانههای رسمی و شبکههای مجازی مطرح و واکنشهای بسیاری را برانگیخته است. عربستان که کشوری سرشار از ذخایر عظیم نفت و جزو کشورهای ثروتمند منطقه محسوب میشود، متاسفانه تحت نفوذ و القای آمریکا و رژیم صهیونیستی درصدد برآمد با اتخاذ سیاستهای غلط نفتی و ارزان فروشی این طلای سیاه به منظور ضربه به جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلیترین کشور حامی محور مقاومت، وارد عمل شود.
به گزارش آران نیوز: در واقعیت امر، مقامات سعودی سرمایه ملی و نسلهای آینده کشور خود را برای جلب حمایت آمریکا و پیشبرد سیاستهای واشنگتن در منطقه، با ثمن بخس به حراج گذاشتند و با این عمل نابخردانه درآمد کشورهای نفتی و اسلامی که عمدتا از اقتصاد تک محصولی برخوردار هستند تا یکسوم کاهش پیدا کرد. این اقدام در درجه نخست گریبان خود مقامات سعودی را گرفت. عربستان در سالهای گذشته از جمله کشورهایی بود که از ذخایر عظیم ارزی برخوردار بود، اما در چند سال اخیر، اقتصاد این کشور از کسری بودجه شدید رنج میبرد و مقامات این کشور مجبور شدهاند برای کاهش درآمدهای خود به انتشار اوراق قرضه مبادرت ورزند.
این شرایط در حالی است که در دوران پادشاهی سلمان بن عبدالعزیز و ولیعهد بیتجربه وی، عربستان به یک «سیاست خارجی تهاجمی» اقدام کرده است. نتیجه این سیاست تهاجمی، خرید صدها میلیارد دلار انواع سلاحهای سبک، سنگین و حتی ممنوعه از آمریکا و انگلیس بوده است. این موضوع با آغاز به کار ریاست جمهوری دونالد ترامپ، از حزب جمهوریخواه در کاخ سفید و مستقر بودن حزب محافظه کار در دولت بریتانیا شدت بیشتری پیدا کرده است. به نحوی که با سفر دونالد ترامپ به ریاض، قراردادهای بسیار عظیم اقتصادی میان آمریکا و عربستان منعقد شد که بیشتر از جنبه تسلیحاتی برخوردار است. میلیاردها دلار سلاح خریداری شده از کشورهای غربی توسط سعودیها، در جهت تجاوز نظامی به یمن که به سومین سال شروع خود نزدیک میشود و همچنین در کمک به گروههای مختلف تروریستی در عراق و سوریه هزینه شده است. این سرمایه عظیم به جای ماجراجویی سیاسی میتوانست در ایجاد و بهبود زیرساختهای اقتصاد، اشتغال، آموزش، درمان و... عربستان هزینه شود و این کشور یک تحول اقتصادی را تجربه کند اما این مهم اتفاق نیفتاده است.
سوءمدیریت سعودیها باعث شده است که مقامات این کشور، هزینه این اقدامات نابخردانه را به مردم تحمیل و سیاستهای ریاضت اقتصادی را در داخل اجرا کنند. کاهش حقوق کارمندان، حذف برخی خدمات ارائه شده و... مصداقهایی از این نوع سیاست ریاضتی است، اما در چنین شرایطی که در داخل عربستان، بخشی از مردم در تنگنای معیشتی قرار دارند برخی خبرهای منتشر شده حکایت از آن دارد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی به بیانضباطی و ولخرجیهای مالی خود ادامه میدهد که نمونه آن را میتوان در خرید تابلوی لئوناردو داوینچی، قایق تفریحی مجلل و اخیرا هم گرانترین قصر مدرن در فرانسه، جستوجو کرد.
این اقدامات ولیعهد عربستان، وضعیت دوران صدام، دیکتاتور عراق را تداعی میکند. زمانی که عراق طبق قطعنامه سازمان ملل ملزم به صدور نفت محدود تحت عنوان «نفت در برابر غذا» شد و مردم این کشور از شرایط اقتصادی استخوان خرد کنی رنج میبردند، صدام شروع به ساخت چند کاخ جدید در عراق کرده بود.
در نتیجهگیری باید تاکید کرد با وجود ادعاهای درشت مقامات جدید آلسعود برای انجام اصلاحات بنیادین اقتصادی به منظور جدایی نفت از اقتصاد این کشور، اما در عمل نهتنها کوچکترین نشانهای برای تحقق این امر مشاهده نمیشود بلکه برعکس شاهد رفتارهای اسراف گونه خانواده سلطنتی حاکم در عربستان هستیم که در نهایت قربانی اصلی آن ملت این کشور است.
دکتر اصغر زارعی
استاد دانشگاه