به بهانه برطرف کردن نقايص «فرهنگ لغات» و پاکسازي اين فرهنگ از کلمات اضافي و ساختگي ، موج جديدي از «فارسي و عربي زدايي » از زبان آذري در لهجه رايج اين زبان در جمهوري آذربايجان آغاز شده است.
آران نیوز_ در چارچوب سياست « فارسي زدايي» در جمهوري آذربايجان و انقطاع مردم اين کشور از ريشه هاي تاريخي اش، نظامي جعفروف، رييس کميسيون فرهنگي مجلس جمهوري آذربايجان با انتشار مقاله اي ، از حذف کلمه هاي « باستاني شده» فارسي و عربي در « فرهنگ کاربردي زبان آذري» و افزودن شمار زيادي از کلمات جديد که اکثر آنها داراي ريشه ترکي هستند، خبر داد.
نظامي جعفروف در اين مقاله با انتقاد از «فرهنگ لغات » کنوني موجود در جمهوري آذربايجان نوشت : « بررسي هاي سال هاي اخير « مرکز ترجمه» وجود شمار زيادي از نقايص اصولي در اين «فرهنگ» را آشکار کرده است که نخستين مورد نقايص اين بوده است که شمار زيادي از لغات بيگانه عربي ، فارسي و غيره که در زبان «آذربايجاني» معاصر کاربرد ندارند، نه تنها از اين «فرهنگ» حذف نشده اند، بلکه در هر نشر جديد، بيشتر نيز شده اند. »
نظامي جعفروف نوشت : « همانطور که مشخص است، پس از مباحث طولاني، کلمات عربي و فارسي باستاني به اين علت وارد « فرهنگ املاء» ( فرهنگ ويژه نحوه املاي لغات زبان آذري ) شده بود که در زمان تبديل کتاب هاي قديمي و بخصوص آثار کلاسيک ها ، از جمله آثار نسيمي، فضولي، واقف، سيد عظيم شيرواني، صابر و .... از الفباي قديمي به الفباي جديد ( ابتدا الفباي کريل و سپس الفباي لاتين)، هرج و مرج املايي پيش نيايد. »
نظامي جعفروف افزوده است : « گرچه گنجاندن اين «کلمات باستاني» در فرهنگ لغات در دهه هاي 20 و 30 به هنگام تبديل کتاب ها به الفباي لاتين و در دهه هاي 40 و 50 در زمان تبديل کتاب ها به الفباي کريل، تا حدي اهميت داشت، در دهه هاي بعدي، نگه داشتن اين « باستاني ها» بي ترديد از هر جهت بي اهميت و بي اساس است. مثلا هزاران کلمه نظير آب ، آباء، آبجو، آبدار، آبگاه، آبگل ، آبگوشت، آبخور ، چاک، چاکر، جان فزا، جلسه، جريده ، جدال، دادرس و دانشگاه و حتي ترکيب هايي نظير آب بقاء، آب چشم، آب حيوان، آب حيات، آب نيسان، آب زندگاني، درد سر، اهل عشق، اهل فساد، اهل ناز و اهل ظلم با کدام منطق به «فرهنگ لغات» وارد شده اند؟ »
رييس کميسيون فرهنگي مجلس جمهوري آذربايجان با برشمردن نقايصي که به فرهنگ لغات 110 کلمه اي «زبان آذربايجاني» موجود در جمهوري آذربايجان گرفته شده است، افزوده است : « آخرين چاپ فرهنگ لغات ، چاپ سال 2013 که هدف از آن، برطرف کردن اين قبيل نقايص بود، پاسخگوي نيازهاي کنوني نيست. «مرکز ترجمه آذربايجان» در کنار برطرف کردن اين قبيل نقايص از « فرهنگ املاي زبان آذربايجاني» ، صدها کلمه جديد را به آن افزوده است که ترديدي درباره محبوبيت اکثر اين کلمه در ادبيات معاصر (جمهوري) آذربايجان وجود ندارد.»
نظامي جعفروف برخي از کلمات جديدي که به فرهنگ لغات در جمهوري آذربايجان افزوده خواهد شد ، برشمرده و افزوده است : « در ميان اين ها ، هم اصطلاحات رايج و عمومي موجود در زبان مردم و هم اقتباس ها از ساير زبان هاي ترکي که طي سال هاي اخير مورد تمايل اجتماعي واقع شده اند، وجود دارد. به نظر من، شمار اين قبيل کلمات (ترکي) در زبان مان به تدريج افزايش خواهد يافت. »
نظامي جعفروف علاوه بر کلمات وارد شده از زبان هاي ترکي به زبان آذري، برخي از کلمات افزوده شده به چاپ فرهنگ لغات زبان آذري رايج در جمهوري آذربايجان ( که برخي از آنها برخلاف تصور نويسندگان فرهنگ لغات جديد زبان آذري در جمهوري آذربايجان داراي ريشه عربي يا فارسي هستند و اکثر آنها نيز از کلمات زبان هاي غربي هستند )، برشمرده است : « عادت - عنعنه، ، آگرسيو، آگرسيا، آنتي ترور، «جمله به جمله» ، «دلتا پلان» ، «دِشيفره» ، « دست - خط» ، « عهد - پيمان» ، « احوال - روحيه» ، «الکيمياگر» ، « هم مولف» ، « غلتان» مولتي کولتورال ( چندفرهنگ گرا) و مولتي کولتراليسم ( چندفرهنگ گرايي) و .... »