سامر شریف اف وزیر مالی آذربایجان گفت: افزایش بدهی خارجی آذربایجان سه علت اصلی دارد: ۱- افزایش نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی در رابطه با کاهش ارزش پول . ۲- اقدامات لازم برای بهبود سیستم مالی – بانکی . ۳- ضمانت دولتی داده شده در رابطه با طرح «کریدور جنوبی گاز».
به گزارش آران نیوز به نقل از خبرگزاری آپا،وزیر مالی آذربایجان در اجلاس کمیته سیاست اقتصادی، صنعت و کارفرمایی مجلس ملی اولین عامل افزایش بدهی خارجی کشور را چنین شرح کرد: «رئیس جمهور دستور داده است که بدهی خارجی کشور افزایش نیابد، بلکه کاهش یابد. اصلاحات انجام شده در ۲ سال گذشته در آذربایجان شرایط لازم برای ثابت شدن وضعیت کلان اقتصادی، اتخاذ سیاست بودجه مقاومتی بوجود آورده است. در سایه این حل مسایل اجتماعی ممکن شده است. باید اعتراف کنیم که ۲-۳ سال اخیر برای آذربایجان خیلی سنگین بود. ما مبلغ بزرگی برای حل مسایل بوجود آمده در بخش مالی – بانکی هزینه کردیم. بدهی کشور با ارز خارجی محاسبه می شد. ولی تولید ناخالص داخلی ۳ سال قبل با منات محاسبه می شد و نرخ مشخص بود. پس از کاهش ارزش منات تولید ناخالص داخلی به دلار کاهش یافت. نسبت تولید ناخالص داخلی نیز به نسبت بدهی خارجی بو برابر افزایش یافته است.»
به گفته وی علت دوم افزایش بدهی خارجی در رابطه با بهبود بخش مالی – بانکی، بخصوص پس از جنایات مالی صورت گرفته در «بانک بین الخلق آذربایجان» می باشد. دولت آذربایجان به منظور حفظ سپرده گذاران این بانک تصمیم به نجات این بانکو گرفت. در نتیجه هیچ کدام از سپرده گذاران بانک ضرر نکردند. از طرف دیگر سازمانهای دیگر که از خدمات بانک استفاده می کردند ضرر ندیدند. بانک بین الخلق اخیرا با با نرخ بهره بالایی برخوردار است. بستانکاران نیز این بانک را بعنوان بانک دولتی می بینند. درحالی که سهم دولت در این بانک ۵۰٫۲ درصد می باشد. در اصل برای رأی دادن باید سهم بیش از ۶۶ درصد باشد. یعنی سهم ۵۰٫۲ درصد سهم بزرگی نیست. علارغم این ما با در نظر گرفتن وجهه بین المللی و نیز با توجه به اینکه برخی طرحهای بزرگ بین المللی، بخصوص «کریدور جنوبی گاز» در حال انمجام گرفتن بود و وام بزرگی گرفتیم. اگر ما نسبت به بستانکاران خارجی تدابیر اتخاذ می کردیم نتایج بدی برای ما بوجود می آورد. دولت تعهدات در مقابل بانکهای خارجی را به گردن خود گرفت. تابحال ما بدهی این بانک به بستانکاران خارجی را تا ۲۰ درصد کاهش داده ایم. برخی بستانکاران با شرطهای پیشنهاد شده موافق نیستند. ولی ما با شرکتهای حرفه ای کار می کنیم. دولت برای بهبود سیستم بانکی – مالی مبلغ ۲٫۳ میلیارد دلار را به عهده خود گرفته است. فقط به خاطر همین مساله بدهی خارجی کشور ۳۱ درصد افزایش یافته است.»
سامر شریف اف علت سوم افزایش بدهی خارجی را در ارتباط با طرح کریدور جنوبی گاز دانسته است: «در رابطه با این طرح شرکت «کریدور گاز جنوبی» ۶ میلیارد دلار بدهی دارد. در رابطه با این طرح ریسک اصلی در کارهای ساخت و ساز است. بانکهای خارجی در مدت ساخت و ساز ضمانت می خواهند. شرکت «کریدور گاز جنوبی» یک شرکتی است که خودش دارایی ندارد و برای همین بانکهای خارجی وقتی می خواهند وام دهند ضمانت دولتی طلب می کنند. و ضمانت دولت به شرطی داده می شود که اگر در این طرح مشکلی پیش بیاید دولت همان پول را پرداخت می کند. پس به خاطر همین ضمانت بدهی دولت ۱۰ درصد افزایش می یابد.»