رئیس جمهوری ترکیه برای نخستین بار رسما اعلام کرد که آنکارا ارتباطش با دولت سوریه را در سطحی نازل و از طریق دستگاه های اطلاعاتی حفظ کرده و مناسبات بین دو کشور در سطحی پایین برقرار است.
به گزارش آران نیوز: هر چند ترکیه تماس با سوریه را تاکنون رسانه ای نکرده بود اما برای نخستین بار رئیس جمهوری این کشور گفت 'اگر دشمنی داشته باشید بایستی مناسبات خود را حفظ کنید چون ممکن است بعدها به آن نیاز پیدا کنید'.
رئیس جمهوری ترکیه تماس با سوریه و سازمان اطلاعاتی این کشور را تایید کرد و گفت که 'سازمان های امنیتی نمی توانند بگویند همانطور که سیاستمداران رفتار می کنند ما هم همانگونه رفتار کنیم'.
این اظهار نظر اردوغان درحالی مطرح می شود که پیش تر ترکیه علاوه بر حمایت از مخالفین بشار اسد خواستار سرنگونی رئیس جمهوری سوریه شده بود.
اردوغان از یک طرف بارها به تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه اشاره و مخالفت ترکیه با تجزیه سوریه را اعلام کرده است ، موضوعی که ایران، ترکیه و روسیه بر سر آن هیچ اختلاف نظری ندارند و از طرف دیگر ارتش خود را از روز 20 ژانویه 2018(30 دی ماه 1396) با حمله به خاک سوریه و با همراهی نیروهای موسوم به ارتش آزاد سوریه، عملیاتی را به نام شاخه زیتون در منطقه عفرین در شمال سوریه با هدف مبارزه با نیروهای کُرد آغاز و پس از چند ماه این منطقه را تحت کنترل خود درآورد و همچنان با استقرار نیروهای خود در مرزهای مشترک با سوریه، در حالت آماده باش به سر می برد.
دولت سوریه نیز با اشغالگر خواندن اقدام دولت ترکیه در انجام عملیات نظامی در منطقه عفرین و سایر مناطق شمال سوریه، حضور نیروهای ترکیه در خاک خود را مغایر با قوانین بین المللی عنوان کرده و خواستار پایان دادن به این حضور غیرقانونی شد.
این درحالی است که دیروز ، رئیس جمهوری ترکیه در توجیه تماس‌های کشورش با دولت سوریه توضیح داده که ارگان‌های اطلاعاتی بر پایه منافع‌شان می‌توانند تماس برقرار کنند و سیاست خارجی ترکیه تماس با دولت سوریه را در سطحی نازل ادامه خواهد داد.
'ابراهیم کالن' سخنگوی رئیس‌جمهور ترکیه نیز روزگذشته /سه شنبه/ در یک کنفرانس خبری ارتباط سازمان‌های اطلاعاتی ترکیه با سوریه را تایید کرد.
در جریان بحران سوریه، ترکیه و برخی کشورهای غربی و عربی انواع حمایت ها را از بیش از یکصد گروه تروریستی از 120 کشور جهان با 360 هزار نفر عضو انجام دادند و حتی با صدور برخی فتواها در ارتباط با جهاد نکاح در کشورهای عربی شماری از دختران را به سوریه اعزام کردند و تروریست های مجروح را نیز برای مداوا به فلسطین اشغالی و ترکیه فرستادند.
این کشورها دو اتاق بحران در ترکیه (اضنه) و دیگری در اردن (موک) ایجاد کردند تا با حضور مشاورانی از کشورهای غربی و عربی ضمن برنامه ریزی های لازم برای تروریست ها، حمایت های مالی ، تسلیحاتی و اطلاعاتی نیز از آنان انجام دهند و در پایان نیز با این همه اقدامات موفق شدند تا 80 درصد خاک سوریه را در مقطعی تصرف کنند ولی به دنبال تنگ شدن عرصه بر دولت سوریه و ادامه مقاومت این کشور، دوستان آن شامل ایران و روسیه به کمک مستشاری و نظامی پرداختند و در نهایت اکنون این کشور موفق شده است تا حدود 80 درصد از خاک خود را از دست تروریست ها خارج کند.
سوریه از اسفندماه 1389 براساس طرح و نقشه از قبل تهیه شده از سوی برخی کشورهای غربی و عربی و رژیم صهیونیستی با حمایت های برخی کشورهای غربی نظیر امریکا، انگلیس و فرانسه درگیر بحرانی شد که تا به امروز نیز ادامه دارد.
بحران سوریه موجب آوارگی بیش از 6 میلیون سوری شد که دو میلیون نفر از آنان وارد ترکیه شدند و در اردوگاه هایی که از قبل برایشان تدارک دیده شده بود، اسکان یافتند و با استفاده از رسانه ها که از قبل هماهنگ شده بود انواع تبلیغات را علیه سوریه و به نفع خود انجام دادند.
به نظر می رسد با نزدیک شدن مواضع ایران، روسیه و ترکیه درباره سوریه ، آنکارا از گزینه های همپیمانان خود علیه سوریه دست برداشت ، به ویژه با گذشت هشت سال از بحران در سوریه محور سعودی ، آمریکایی و ترکی در تحقق اهدافش ناتوان ماند و آنکارا اعلام کرد که دیگر به امریکا درباره جنگ سوریه اعتماد ندارد.
مواضع ترکیه در قبال سوریه زمانی تغییر یافت که اردوغان گفت بشار اسد می تواند در مذاکرات انتقال حکومت در سوریه شرکت کند و این تغییر مواضع یک روز پس از سفر اردوغان به مسکو و دیدار وی با ولادیمیر پوتین رخ داد.
ترکیه با پی بردن به خطر توسعه تروریست در منطقه، وجود خطر هماهنگی آمریکا با کردهای شمال شرق سوریه و احساس خطر از این منطقه برای خودمختاری کردهای ترکیه و برای زدودن نقش خود در حمایت از تروریست ها در طول هشت سال گذشته با فرار به جلو، به دنبال یافتن راه حلی در سوریه است.
به نظر می رسد ترکیه با وجود داشتن مشکلاتی در داخل به خصوص اقتصادی و رویارویی با محور سعودی در مقابل محور اخوانی، با یک عقب گردی عاقلانه بدنبال حل بحران در سوریه است و مطرح کردن این ایده که 'سیاست ترکیه در شمال سوریه بر مبنای تمامیت ارضی و یکپارچگی سیاسی این کشور استوار بوده و موافق پراکندگی و تجزیه مردم سوریه نیست' نیز در این راستا باشد.
از علی حیدری
ایرنا