فاجعه خوجالی بر طبق قوانین حقوق بین الملل نسل کشی بوده و جنایت علیه بشریت محسوب می شود
آران نیوز_ منطقه قفقاز به عنوان مرکزی مهم و پلی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مدنی ما بین دو قاره اروپا و آسیا از دیر باز دستخوش تحولات فراوانی بوده است. یکی از معضلاتی که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، همزمان با تضعیف امپراطوری های روسیه و عثمانی و آغاز فرایند ناسیونالیسم در کشورهای اروپایی – و به تبع آن در کشورهای اوراسیایی قفقاز را در خود فرو برد آغاز جنگ بین ارامنه و مسلمانان بود این درگیری ها در ابتدا به شکل مذهبی بود سپس تبدیل به جنگی نژادی و قومی گشته است. یکی از نمونه های بارز این کشتار ها قتل و عام مردم مسلمان و بی گناه جمهوری آذربایجان در شهر خوجالی طی 26 و 25 فوریه 1992 بود. علی رغم اینکه این فاجعه در مقایسه با دیگر نسل زدایی های روی داده در طول تاریخ از درجه اهمیت یکسانی برخوردار است، اما با این حال جامعه بین المللی نسبت به این رویداد توجه کافی مبذول نداشته است . خوجالی بخشی از خاک جمهوری آذربایجان است که در 14 کیلومتری شمال شرقی شهر خان کندی قره باغ واقع شده است. قتل و عام مردم آذربایجان در شهر خوجالی یکی از غم انگیزترین رویدادها در مناقشه قره باغ می باشد که در شب 25 و 26 فوریه 1992 نیروهای مسلح ارمنی با حمایت توپخانه و تجهیزات سنگین نظامی و سربازان لشکر پیاده- موتوریزه 366 شوروی سابق خوجالی را اشغال کردند. جمعیتی 2500 نفری به امید یافتن راهی به سوی آغ دام، مجبور به ترک خانه هایشان شدند اما به دلیل بسته بودن تمام راه های شهر و محاصره آن توسط نیرو های ارمنی، فرصت فرار نیافته و در آتش سنگین نیرو های مهاجم قرار گرفتند. تحقیقات و بررسی های کارشناسان و محققین و نیز شواهد و اظهارات بازماندگان نشان می دهد که افراد به قتل رسیده و کسانی که در اثر سرما جان باخته و یا در شب 26-25 فوریه و چند روز پس از آن خودکشی کردند، بیش از هزار نفر بود. نیروهای ارمنی به اجبار مردم آذربایجان را از خوجالی اخراج کردند و آن ها را از خانه و شهر خود بیرون کردند و مردمی هم که از شهر بیرون نرفته بودند را با یورش به خانه ها در شهر خوجالی قتل و عام کردند.
با توجه به بررسی قواعد و اسناد حقوق بین الملل، فاجعه خوجالی به عنوان یک ژنوساید و جنایت علیه بشریت، به اثبات می رسد و اساسا نقض حقوق بشر، کشتار جمعی (ژنوساید)، پاکسازی قومی و... صلح و امنیت بین المللی را تهدید می کند و انعکاس نگرانی عمیق جامعه بشری در این خصوص را می توان در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در مورد مناقشه قره باغ میان کشورهای ارمنستان و آذربایجان مشاهده نمود.
با توجه به اسناد رسمی و مدارک راجع به فاجعه خوجالی، این رویداد بر طبق قوانین حقوق بین الملل نسل کشی بوده و جنایت علیه بشریت محسوب می شود، این در حالی است که این نسل کشی هنوز توسط سازمان های بین المللی به رسمیت شناخته نشده و مرتکبین به این جنایات هنوز محاکمه نشده اند. با توجه به اثبات این که این کشتار یک نسل کشی محسوب می شود امید آن میرود که عاملین این جنایت محاکمه و مجازات شود.