مقامات روسیه پس از ابتکار عمل ایران در برجام ضمن حمایت همه جانبه از جمهوری اسلامی ایران در تامین حقوق مسلم خود از این توافق هسته ای، بر ضرورت قانع کردن دیگر اعضای برجام برای انجام تعهدات خود تاکید کردند.
به گزارش آران نیوز: رئیس جمهوری اسلامی ایران چهارشنبه گذشته در نامه ای به روسای کشورهای باقی مانده در برجام شامل روسیه، فرانسه، انگلیس، چین و آلمان، اقدامات جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به عهدشکنی آمریکا و اقدامات خلاف قوانین بین المللی این کشور را تشریح و خاطرنشان کرد که کشورهای باقی مانده در برجام 60 روز فرصت دارند به تعهدات خود در برجام عمل کنند.
'محمد جواد ظریف'وزیر امور خارجه ایران که طبق برنامه مستمر مشورتی میان دو کشور راهی مسکو شده بود روز چهارشنبه علاوه بر دیدار با سرگئی لاوروف، نامه رئیس جمهوری اسلامی ایران به پوتین را به همتای روس خود داد و گفت اگر چه تمامی نامه ها حاوی یک متن است اما ایران میان اعضای برجام تفاوت قائل است و هیچ زمانی حمایت های روسیه را فراموش نخواهد کرد.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در نشست مطبوعاتی پس از دیدار دو ساعته با ظریف با تاکید به اینکه «به دنبال راهی برای مقابله با اقدامات یکجانبه آمریکا هستیم» گفت که با تمام اعضای برجام به جز آمریکا گفت وگو خواهیم کرد تا به تعهدات خود که وعده داده اند، عمل کنند.
وی با بیان اینکه معتقدیم خروج از برجام و گناه شرایط پیچیده بوجود آمده پس از آن بر دوش آمریکا است، اظهار داشت: ایران امروز ما را از اقداماتی که می خواهد به عمل بیاورد و درچارچوب برجام است، مطلع کرد، ما هم پاییندی خود را به برجام اعلام کردیم و با تمام اعضا به جز آمریکا گفت وگو خواهیم کرد تا به تعهدات خود که وعده داده اند عمل کنند.
وی اظهار داشت: گفت وگوهای خوبی بود اما اوضاع ساده نیست وضروری است بیشتر جلسات مشورتی برگزار کنیم و متعهد باشیم به قطعنامه های شورای امنیت که به نفع برجام به تصویب رسیده است.
لاوروف با بیان اینکه توازن مواضع دربرجام بسیار مهم است، اظهار داشت:با خروج آمریکا این توافق خیلی شکننده شد و ما در یک سال گذشته بارها با نمایندگان دیگر اعضا گفت وگو کردیم و آنها اعلام کردند که با وجود خروج آمریکا در این توافق می مانند و ما نیز همواره تلاش کرده ایم که آنان به تعهدات خود عمل کنند.
** گام های ایران دربرجام قطعنامه شورای امنیت را نقض نمی کند
وزیرخارجه روسیه این را هم گفت که گام های ایران در چارچوب برجام قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را نقض نمی کند از این رو روسیه بر پایبندی خود به برجام و به قطعنامه مربوطه شورای امنیت تاکید دارد.
وی افزود: ما (با طرف ایرانی) توافق کردیم با همه اعضای برجام به غیر از آمریکا که از آن خارج شد همکاری کنیم تا اعضای باقی مانده این توافق به تعهدات خود عمل کنند و برجام به مسیر خود ادامه دهد.
لاوروف ابراز امیدواری کرد که کشورهای اروپایی عضو برجام تعهدات خود در چارچوب این توافق را اجرا کنند.
وزیرخارجه روسیه دربخش دیگری ازسخنان خود گفت که تحریم های غیرقانونی آمریکا مانع همکاری های تجاری ایران و روسیه می شود بااین وجود مسکو و تهران به جستجوی راه های جدید برای گسترش همکاری های خود در شرایط کنونی می پردازند.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه خاطرنشان کرد: اینستکس که اتحادیه اروپا برای تسهیل امور مالی با ایران ایجاد کرده کم تاثیرتر از آنچه که برنامه ریزی شده بود، است.
لاوروف گفت: ما بار دیگر اروپایی ها را فرا می خوانیم که بیایند با وضعیت کنونی نتیجه گیری کنند و با تغییر شرایط به تعهدات خود عمل کنند چرا که برای ایران بسیار مهم است که بتواند از طریق ساز وکار بوجود آمده نفت خود را صادر کند و ما نیز این مساله را حق مشروع ایران می دانیم و از آن حمایت می کنیم ضمن اینکه در برجام نیز مورد توجه قرار گرفته است.
وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه اینستکس هنوز کار خود را هم شروع نکرده است، گفت: متاسفانه برخی از همکاران اروپایی ما تلاش می کنند در خصوص صحبت در باره ایران به موضوعات دیگری اشاره بکنند که هیچ ارتباطی به برجام ندارد و گمان می کنیم می خواهند توجهات را منحرف کنند در خصوص تعهداتی که در برجام موظف به اجرای آن شده اند.
وی با بیان اینکه اعضای برجام به جلسات مشورتی خود در سطح کارشناسی ادامه خواهند داد، اظهارکرد: بعید است که در آینده نزدیک اجلاسی در سطح وزیران برگزار شود.
لاوروف درپاسخ به پرسشی در خصوص احتمال افزایش تنش ها میان ایران و آمریکا و احتمال مطرح شدن موضوع در نشست شورای امنیت سازمان ملل نیز گفت:بعید به نظر می رسد که این مسائل در شورای امنیت مطرح شود.
وزیر خارجه روسیه در واکنش به پرسشی به افزایش تنش ها در منطقه خلیج فارس و ارسال ناوهای آمریکا به خلیج فارس گفت: استفاده از زور به رفتار آمریکا تبدیل شده است و در خاورمیانه، ونزوئلا و خلیج فارس شاهد ان هستیم، من اخیرا در دیدار با پمپئو از او خواستم از ابزار دیپلماسی به جای تهدید استفاده و از منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی پیروی کند.
وی گفت:متاسفانه هر کسی امروز از ابزاردیپلماسی استفاده نمی کند بااین حال روسیه همه را دعوت می کند برای گفت وگو، در راستای جستجوی مصالحه و توازن منافع که در راستای قوانین بین المللی است.
کمی آن سئتر از وزارت خارجه روسیه که ظریف و لاوروف در حال گفت وگو بودند، دمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه در جمع خبرنگاران به برجام اشاره کرد و اظهار داشت که کشورش آمریکا را مقصر اقدام ایران در کاهش برخی تعهدات خود در برجام می داند.
وی افزود: روسیه خواهان حفظ توافق هسته ای است و اینکه دیپلمات های روسیه هر کاری بتوانند در مذاکرات با مقامات اروپایی انجام می دهند تا بتوانند برجام را حفظ کنند.
یک روز بعد، از کاخ کرملین خبر رسید که شورای امنیت روسیه ساعاتی پس از برگزاری رژه روزه پیروزی مهمترین جنش ملی روس ها با حضور پوتین در میدان سرخ برای بررسی نامه رئیس جمهوری ایران با محوریت برجام تشکیل جلسه اضطراری داده است.
اگر چه دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین اطلاعات بیشتری از جزئیات این نشست نداد اما ساعاتی بعد وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه ای خاطرنشان کرد: اقدامات آمریکا را محکوم می کنیم که نه فقط یک سال پیش از برجام خارج شدند و با نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت تحریم های یکجانبه در مورد ایران اعمال کردند بلکه سعی دارند تدابیر یکجانبه برای فشار اقتصادی و سیاسی به منظور واداشتن کشورهای دیگر به عدم اجرای این قطعنامه بکار گیرند و مانع همکاری اقتصادی با ایران شوند.
در بیانیه آمده است: با رضایت خاطرنشان می کنیم که اجرای دقیق و کامل تعهدات ایران در چارچوب برجام هیچ شکی را برنیانگیخت، این واقعیت در 14 گزارش مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی درخصوص راستی آزمایی و نظارت در ایران مورد تاکید قرار گرفته است.
«با این حال متاسفانه تهران منافع اقتصادی را که در چارچوب برجام پیش بینی شده بود را به دست نیاورد.»
در بیانیه گفته شده است: در این وضعیت استناد ایران به بندهای 26 و 36 برجام قابل درک است، این بندها فرصتی را برای ایران فراهم می کند که در صورت عدم رعایت تعهدات بقیه اعضای برجام، تهران از بخشی از تعهدات خود که در چارچوب برجام بطور داوطلبانه برعهده گرفته بود، صرف نظر کند.
در بخش دیگری از این بیانیه گفته شده است: در همین حال از ایران می خواهیم از اقدامات بعدی برای توقف اجرای تعهدات خود در چارچوب برجام صرف نظر کند و کشورهای عضو این معامله هسته ای نیز به تعهدات خود مطابق با برجام عمل کنند و اجرای طرح های مطابق با توافق جامع ازجمله برای نوین سازی راکتور اراک را سرعت بخشند.
«علاوه بر آن باید اجرای طرح اینستکس را سرعت بخشید که برای کمک به همکاری های بازرگانی با ایران ایجاد شده است.»
وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود یادآوری کرده است: موضوع ایجاد ساز و کار مالی با ایران از ماه جولای سال گذشته مطرح شده و وزرای خارجه کشورهای عضو برجام در نشست خود در ماه سپتامبر سال 2018 در نیویورک از ان حمایت کردند.
«امیدواریم که همه کشورهایی که به همکاری های اقتصادی و بازرگانی با ایران ادامه می دهند بتوانند از این ساز وکار استفاده کنند.»
از همه کشورها می خواهیم همکاری های اقتصادی با ایران ازجمله در عرصه خرید محصولات تولیدی این کشور در مرحله نخست منابع انرژی را متوقف نکنند.
وزارت خارجه روسیه یادآور شده است: اصرار داریم که واشنگتن هر گونه اقدام که مانع همکاری کشورهای دیگر با ایران در عرصه های مالی، اقتصادی، سیاسی و سایر حوزه ها می شود را متوقف کند.
اما این پایان ماجرا نبود چرا که وزارت خارجه روسیه در بیانیه دیگری به رویکرد خود در قبال اقدامات یکجانبه آمریکا علیه ایران پاسخ داد و اعلام کرد که کشورش بر ساخت نیروگاه بوشهر و انطباق تأسیسات فردو برای اهداف دیگر و پروژه های مشترک با ایران آماده است.
در این بیانیه نیز گفته شد: «روسیه قصد دارد به کارها در رابطه با تجدید ساختار کارخانه غنی سازی سابق اورانیوم فردو به کارخانه تولید ایزوتوپ های ثابت و ساخت نیروگاه اتمی «بوشهر» ادامه دهیم».
بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان در روسیه نیز در گفت وگو های جداگانه با ایرنا با انتقاد از سه کشور اروپایی عضو برجام شامل انگلیس، آلمان و فرانسه برای تاخیر در اجرای اینستکس، اعلام کرده اند که هر چه زمان بیشتری می گذرد اروپایی ها در مقابل ایران بی اعتبارتر می شوند.
آنها معتقدند که اکنون ایران ابتکار عمل در برجام را بدست گرفته است و این اروپایی ها هستند که باید میزان توانایی خود را در حفظ این توافق هسته ای نشان بدهند.
گریگوری لوکیانف رئیس مرکز علوم سیاسی «آموزشگاه عالی اقتصاد روسیه» معتقد است: اتحادیه اروپا تاکنون بدون دلایل موجه از اجرای ساز وکار مالی با ایران (اینستکس) خودداری کرده است و این مساله بیش از پیش به اعتبار آن ضربه زده است.
وی با اشاره به دیدار آتی نمایندگان ایران و گروه 1+4 در سطح کارشناسی در بروکسل اظهار داشت: در این مذاکرات مسائلی همچون تحریم نفتی ایران و استفاده از اینستکس برای تجارت با ایران در شرایط تحریم مورد تبادل نظر قرار می گیرد.
وی افزود: باتوجه به لغو معافیت های نفتی ایران از سوی آمریکا و اقدامات ضدبرجامی واشنگتن، زمان برای آغاز اجرای اینستکس فرا رسیده و اتحادیه اروپا هیچ عذر موجهی برای تعلل در این عرصه ندارد.
لوکیانف خاطرنشان کرد: ایران به طور کامل به برجام پایبند بوده است و باید در این شرایط جامعه جهانی از این کشور در برابر فشارهای فزاینده و غیرقانونی آمریکا حمایت کند.
«آنتون خلوپکوف» رئیس مرکز امنیت و انرژی روسیه نیز در پاسخ به این پرسش ایرنا که روسیه چه رویکردی در خصوص مناقشه اخیر میان ایران و آمریکا خواهد داشت، پاسخ داده است که اگر چه تحریم نفتی ایران ممکن است باعث تقسیم سهمیه این کشور بین دیگر کشورها شود(روسیه نیز سود ببرد) اما این روند به نفع مسکو نیست چرا که کرملین خواهان ضعیف شدن شریک راهبردی خود در منطقه نیست.
وی تصریح کرد: روسیه باید مراقب باشد با طرح ها و نقشه های ضدایرانی آمریکا همراه نشود چرا که آمریکا می خواهد با قدرت های بزرگ مخالف سیاست های خود بطور جداگانه برخورد و بر آنها غلبه کند.
وی افزود: ترامپ می خواهد با اقدامات ضد ایرانی خود ایران را بشدت تحت فشار قرار دهد و به جهان بگوید که واشنگتن قدرت کافی برای مجازات هرکشوری را که مخالف سیاست های آن باشد، دارد.
رئیس مرکز امنیت و انرژی روسیه گفت: بدیهی است روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت در جهان نقش تاثیرگذاری در اجرای نقشه ضدایرانی آمریکا خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: آمریکا علاوه بر افزایش فشارها بر ایران، سیاست های ضدروسی خود را هم دنبال می کند و تاکنون 65 بسته تحریمی علیه روسیه وضع کرده است.
کارشناس روس افزود: ترامپ اقدامات خود را علیه چهار کشور مستقل شامل روسیه، ایران، چین و ونزوئلا متمرکز کرده است و انواع اقدامات علیه این کشورها در عرصه های سیاسی، نظامی، اقتصادی و انرژی در حال اجرا است.
خلوپکوف گفت: ایران در حل مساله سوریه اثبات کرد شریک مهمی برای روسیه در مبارزه با تروریسم بین المللی است و در مسائل دیگر نیز همکاری مسکو و تهران مهم و ارزشمند خواهد بود.
کارشناس روس خاطرنشان کرد: روسیه باید دربرابر نقشه های ضدایرانی آمریکا بایستد و از همراهی با اقدامات این کشور خودداری کند و چنین رویکردی باید برای تاثیرگذاری بیشتر، در رایزنی های سیاسی مقام های روس و ایرانی هماهنگ شود.
رئیس مرکز امنیت و انرژی روسیه با بیان اینکه سطح همکاری ها و روابط ایران و روسیه عالی است، اظهار داشت: با همکاری و هماهنگی دو کشور در عرصه منطقه ای و بین المللی و توسعه روابط درچارچوب های دوجانبه، روند کنونی گسترش خواهد یافت.