در ماه رمضان در ترکیه سنت‌ها و رسوم مختلفی در ترکیه اجرا میشود و یکی از مراسمی که شور و هیجان خاصی را به روزه داران به ویژه در زمان سحر می‌دهد، چاوشی‌خوانی به شیوه سنتی آن است.
ترکیه کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ آن یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در شمال غرب آسیا و خاورمیانه واقع است و و بخش کوچکی نیز به نام «تراکیه» در منطقه بالکان در جنوب شرق اروپا قرار دارد.
جمعیت ترکیه حدود ۸۲ میلیون نفر (برآورد ۲۰۱۸) است که ۷۵ تا ۸۵ درصد مردم سنی و ۱۵ تا ۲۵ درصد هم علوی هستند. حکومت ترکیه لائیک است؛ بسیاری از مردم به دین اسلام پایبند هستند و عید فطر و عید قربان در این کشور تعطیل رسمی است.
طبق تقویم هجری ماه رمضان نهمین ماه هجری قمری بوده و در این ماه سنت‌ها و رسوم مختلفی در ترکیه اجرا میشود. مسلمانان این ماه را مبارک دانسته و از روز اول ماه رمضان تا عید فطر به روزه گرفتن مشغول هستند.
در این ماه در هنگام سحر از طبل‌ها و دهل‌ها برای بیدارکردن روزه داران استفاده میشود. به همین منظور چند نفر داوطلبانه برای بیدارکردن مردم، محل به محل و کوچه به کوچه به گشت‌زدن مشغول می‌شوند.
یکی از سنت‌های رایج در ماه رمضان پخش افطاری نذری برای انسان‌های بی بضاعت و کم بضاعت است. غذاهای سنتی و سوپ‌های ترکیه در سفره‌های افطار اجتناب ناپذیر بوده و مردم افطار خود را معمولا با خوردن زیتون، خرما و آب آغاز می‌کنند.
پخت «پیده»
نان پیده یکی از مشهورترین نان‌هایی است که در طول ماه رمضان در ترکیه پخت میشود. آرد، شیر، شکر، تخم مرغ، روغن زیتون، کره و تخم مرغ مواد لازم برای پخت این نان هستند.
مساجد ترکیه در ماه رمضان شاهد حضور گسترده مسلمانان برای نماز و شرکت در برنامه‌های دینی است. یکی از مراسمی که شور و هیجان خاصی را به روزه داران به خصوص در زمان سحر می‌دهد، چاوشی خوانی به شیوه سنتی آن است. مساجد ترکیه در این ماه از شور و اشتیاق بیشتری نسبت به ماه‌های دیگر برخوردار است به ویژه مساجد بزرگ و معروف که مسلمانان ترکیه از هر جایی سعی می‌کنند به این مساجد بیایند و نماز را در این اماکن باشکوه به جماعت به جای آورند.
در رمضان برخی شبکه‌های تلویزیونی ترکیه با تدارک برنامه‌های خاص به استقبال این ماه می‌روند و اقدام به پخش برنامه‌های احکام و سریال‌های اسلامی قبل از افطار و هنگام سحر می‌کنند.
ماه رمضان در ترکیه با خوراکی‌های مخصوص همراه است. دست کم دو نوع پنیر شامل پنیر معمولی و پنیر موسوم به «کاشار» از جمله مواد غذایی پرمصرف در این ماه است به طوری که این اقلام را تقریبا در تمامی منازل می‌توان مشاهده کرد.
چادرهای افطاری
در شهرهای بزرگ، چادرهای افطاری برای نذری اختصاص می‌یابد که از طرف شرکت‌های بزرگ و شهرداری‌ها تأمین مالی میشود. همچنین در این ماه مساجد تزئین شده و نمای بیرونی این اماکن جلوه‌ای خاص می‌یابد که بیانگر ماه روزه‌داری مسلمانان است.
در سنت تزئین مساجد که به جای مانده از دوران عثمانی است، چراغ‌هایی زینتی در بالای مساجد آویزان میشود که جمله‌ای مرتبط با رمضان یا شب قدر و یا پایان رمضان در آن چشم‌نوازی می‌کند.
در شب‌های رمضان برنامه‌های متنوعی از جمله سخنرانی عالمان دینی و اجرای موسیقی عرفانی (الهی) در میادین اصلی شهرها از سوی شهرداری‌ها در ترکیه اجرا میشود.
نماز تراویح
بنا به اعلام وابستگی فرهنگی ایران در استانبول؛ یکی از اعمال دینی ماه رمضان برای اهل سنت ترکیه، نماز تراویح است که هر شب پس از نماز عشاء خوانده میشود. تراویح واژه‌ای عربی است و به نمازهایی اطلاق میشود که اهل سنت در شب‌های ماه رمضان به جماعت می‌خوانند.
در بین اهل سنت رسم است که هر شب یک جزء قرآن را در این نمازها تلاوت کنند تا در پایان ماه رمضان، قرآن ختم شود. نماز تراویح بیست رکعت است اما پس از هر دو رکعت سلام داده میشود، پس از هر چهار رکعت استراحت (ترویحه) انجام میشود و از این‌رو آن را نماز تراویح می‌نامند.
ترویحه، وقفه کوتاهی است که از آن برای خواندن دعا یا اذکار استفاده میشود. نماز تراویح در مساجد اهل سنت در کشورهای مختلف بر‌گزار میشود. پس از نماز تراویح، نمازگزاران به دعا‌خوانی مشغول می‌شوند.
