ترکیه با وجود فراز و نشیبهای گاه و بیگاهی که دارد، همسایگی مطلوب با ایران را معمولاً در نظر دارد. ایران هم که در منطقه مجبور به تقابل با همسایههای مهمی چون عربستان و عراق است، سعیاش را به کار میگیرد تا با ترکیه فضایی تعاملی توأم با مناسبات دوجانبه را دارد.
به گزارش آران نیوز: روزنامه همدلی در گزارش خود در این باره آورد: سیامک کاکایی با اشاره به سفر وزیر امور خارجه این کشور به ایران و با تاکید بر اینکه «اردوغان در همه این سالهایی که ایران تحریم میشد، دولت و کشورش را مکلف به همراهی با ایران میدید. به همین دلیل ایران هم در مناسباتی که در شرایط دشوار تحریم دارد، ترکیه را شریک تجاری خود میبیند. ترکیه در حدود یک سال اخیر در تنگناهایی از سوی آمریکا به خصوص در زمینه اقتصادی قرار گرفته و این کشور همکاری خود با ایران و همچنین روسیه را به عنوان جایگزین برونرفت از بحران مالی اتخاذ کرده است.»
ترکیه همسایهای مهم برای ایران است. سوال این است، ترکها در فضای تقابلی ایران با نظام بینالملل چه نوع نقش آفرینیای میتواند داشته باشد؟
ترکیه و ایران به عنوان دو همسایه مهم دارای یکسری منافع هستند که در دیدارها، نشستها، کمیسیونها و دیدارهای هیأتها و مقامهای دو کشور مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین باید گفت، از نگاه ترکیه و رفتوآمدهای مقامات ایران و ترکیهای در سطح عالی نشاندهنده اراده سیاسی دو کشور برای توسعه روابط است. در ماههای گذشته که هجمه آمریکا علیه ایران با تحریمها بیشتر شده و در عین حال همین رویکرد آمریکا نسبت به کشوری همچون ترکیه هم وجود دارد. بنابراین ایران تلاش کرده با همسایگانش رابطه مستمری داشته باشد. بر این اساس بخشی از روابط ایران و ترکیه در چارچوب نوع علاقهمندیها و نیازمندیهایی است که در گسترش مناسبات احساس میشود، پرداخته میشود. سفر وزیر خارجه ترکیه در روزهایی انجام میشود که ایران برهه دشواری را تجربه میکند.
ترکیه در یک سال گذشته و پس از خروج آمریکا از برجام سعی کرده روابط خود با ایران استمرار ببخشد و بر این موضوع تاکید کرده است و اخیراً در اجلاس بیشکک دیداری بین رؤسای جمهور دو کشور برگزار شد. سفر وزیر خارجه ترکیه در شرایط کنونی بیشتر از این جهت حائز اهمیت است که به روابط همکاریها بپردازند و هم اینکه در ارتباط با مناسبات اقتصادی دوجانبه هم گفتوگوهایی انجام خواهد شد. ولی جدای از این بحث ایران و ترکیه دارای یکسری ملاحظاتی هستند که همواره به رایزنیها و مذاکرات دوطرفه نیاز دارند. از جمله در ارتباط با مسائل سوریه و موضوعات مرتبط با عراق. بخشی از این نوع رابطه به رفتوآمد بین دو کشور در راستای همین موضوعات است. به همین دلیل پیشبینی استمرار روابط مطلوب و دارای منفعت برای هر دو کشور پیشبینی دشواری نیست. تاکید میشود ایران به عنوان کشوری مهم در منطقه به چنین رابطهای احتیاج دارد. درباره ترکیه هم باید گفت؛ در شرایطی که آمریکاییها همچنان اصرار به تحرکاتی مداخلهجویانه در منطقه دارند، رابطه با ایران میتواند اتفاق خوبی برای این کشور باشد.
در شرایطی که ایران درگیریهای زیادی با نظام بینالملل به خصوص آمریکا دارد، ترکیه برای فضای کنونی میتواند رفتار مداخلهجویانه مثبتی داشته باشد؟
البته بحث میانجیگری و مذاکره ترکیه برای ایران اصلاً مطرح نیست و همه دیدارها در چارچوب فیمابین دو کشور صورت میگیرد. در واقع هم ایران چنین بحثی را در نظر ندارد و هم اینکه ترکیهایها اخیراً بر سر اس ۴۰۰ با آمریکا وارد چالش و رویارویی شدهاند و در یکی دو سال اخیر شاهد بودیم که این دو کشور رویکردی تند و مقابله جویانهای با یکدیگر داشتند. شرح این شرایط نشان میدهد، ترکیه در شرایطی نیست که بتواند وارد مباحث بینالمللی ایران شود.
ترکیه برای ایران تحت تحریم چقدر میتواند همسایهای همراه باشد؟
اردوغان در همه این سالهایی که ایران تحریم میشد، دولت و کشورش را مکلف به همراهی با ایران میدید و به همین دلیل ایران هم در مناسباتی که در شرایط دشوار تحریم دارد، ترکیه را شریک تجاری خود میبیند. ترکیه در حدود یک سال اخیر در تنگناهایی از سوی آمریکا به خصوص در زمینه اقتصادی قرار گرفته و این کشور همکاری خود با ایران و همچنین روسیه را به عنوان جایگزین برونرفت از بحران مالی اتخاذ کرده است. در ماههای گذشته ترکیه دست خوش نوعی تنش در بازارهای مالی و کاهش ارزش لیر بود و بنابراین راهکار مهمی که مورد توجه دو کشور قرار گرفت چگونگی جاری ساختن مبادلات یا بر مبنای ارز ملی دو کشور است. این کار دست سرمایهگذاران و بازرگانان دو کشور ایران و ترکیه را باز خواهد گذاشت تا راههای افزایش روابط تجاری را مورد بازبینی قرار دهند.
ممنون، حرفی مانده است؟
رابطه ایران و ترکیه رابطه پایداری است و در زمینه اقتصادی نیز دو کشور همواره رابطه بسیار خوبی با یکدیگر داشتهاند که این رابطه خوب به نظر ماندگار خواهد بود.