آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

گروه به آران نیوز به نقل از گروه بین الملل آناج؛ اتحادیه اقتصادی اوراسیا که ژانویه سال 2015 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد ، هم اکنون از کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان تشکیل شده است.

ایران در سال ۱۳۹۵ به کمیسیون اقتصادی اتحادیه اوراسیا پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد تجاری میان ایران و این اتحادیه را مطرح کرد؛ پیشنهادی که از جانب اعضای آن نیز مورد استقبال قرار گرفت و طی دو سال مذاکرات متعدد و ارزیابی کمی و کیفی اقلام و میزان تعرفه ترجیحی آنها، بالاخره این موافقتنامه در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ در شهر آستانه قزاقستان به امضا رسید.

مجموع مساحت کشورهای عضو این اتحادیه بیش از 20 میلیون کیلومتر مربع، جمعیت آن بیش از 180 میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی آن در سال 2013  حدود 4 هزار میلیارد دلار است که با پیوستن ایران،جمعیت این اتحادیه به 240 میلیون نفر خواهد رسید.

اهداف اولیه تشکیل اتحادیه اوراسیا و فرصت های پیش رو

قرارداد تشکیل اولیه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ۲۹ مه ۲۰۱۴ میان کشورهای روسیه، بلاروس و قزاقستان منعقد و جایگزین اتحادیه گمرکی اوراسیا شد و سپس کشورهای ارمنستان و قرقیزستان نیز به عضویت آن در آمدند.

کارشناسان نظرات مختلفی درباره اهداف این اتحادیه اقتصادی دارند که از آن جمله می توان به تسهیل تجارت، ایجاد بازار مشترک در حوزه کشورهای مستقل هم سود عضو، حذف تدریجی قوانین گمرکی در داخل اتحادیه، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشورهای عضو و هماهنگ سازی تشریفات گمرکی اشاره کرد.

به عقیده ی کارشناسان مختلف،پیوستن به این اتحادیه، مزیت‌های اقتصادی بسیاری برای ایران به دنبال دارد از جمله آن می‌توان به تخفیف‌های تعرفه‌ای برای صادرکنندگان ایرانی به کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا اشاره کرد. همچنین از آنجا که اتحادیه اوراسیا با کاهش استفاده از دلار، سهم پرداخت‌های تجاری با ارز ملی را به ۷۰ درصد افزایش داده، می‌توان به کاهش استفاده از دلار در مبادلات تجاری خوشبین بود که این اتفاق در شرایط کنونی تحریم برای تجار ایرانی امیدوارکننده است.

برخی از کارشناسان هم معتقدند،عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، می تواند نقش موثری در عبور ایران از تنگناهای اقتصادی و تحریم ایفا کند.

مشکلات موجود در استفاده از ظرفیت اوراسیا

از ارمنستان به عنوان تنها کشور عضو اتحادیه ی اوراسیا یاد می شود که با ایران مرز زمینی دارد و باید به پل ارتباطی میان ایران و این اتحادیه تبدیل شود.

باید توجه داشت که دو کشور دیگر قفقاز جنوبی یعنی گرجستان و جمهوری آذربایجان،مانع اصلی ارتباط زمینی ایران و ارمنستان با اوراسیا هستند.در واقع ارمنستان، به دلیل موضوع قره باغ از سمت شرق کاملا در بن بست قرار دارد.غرب این کشور نیز هم مرز با ترکیه بوده و ارتباطی با موضوع اوراسیا ندارد و البته ارتباط دیپلماتیکی نیز بین ایروان و آنکارا برقرار نیست.ارمنستان از شمال نیز هم مرز با گرجستان است.تفلیس هم روابط حسنه ای با روسیه ندارد و عضو اتحادیه اوراسیا هم نیست بنابراین،ارمنستان بطور کامل عضوی غیرقابل دسترس برای اوراسیا می باشد.

درواقع این ارمنستان است که برای استفاده از ظرفیت های اوراسیا باید،زمینه عضویت ایران در این اتحادیه را فراهم کند تا بتواند از مرز زمینی ایران و دریای خزر،به کالاها و جمعیت 240 میلیون نفری اتحادیه دسترسی پیدا کند.

باید توجه داشت که کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، جمهوری ارمنستان (در منطقه قفقاز در همسایگی شمال غربی ایران)، جمهوری بلاروس (در همسایگی شمال غربی روسیه و در همسایگی لهستان)، جمهوری قزاقستان و جمهوری قرقیزستان(در منطقه آسیای مرکزی) و فدراسیون روسیه هستند. به‌جز ارمنستان که با دیگر اعضا پیوستگی جغرافیایی ندارد، بقیه اعضا با یکدیگر پیوند زمینی مستقیم دارند. در واقع عضویت ایران می‌تواند حلقه اتصال و تکمیلی اتحادیه ی اوراسیا را از طریق دریای خزر تأمین کند.

باید توجه داشت که موضوع پیوستن ایران به اتحادیه ی اوراسیا،یک دستاورد دیپلماتیک و مبتکرانه توسط دولت نیست بلکه ایران،به عنوان یکی از کلیدی ترین بازیگران این اتحادیه،باید در آن حضور داشته باشد که مجموعه اتحادیه بتواند به افق های ترسیم شده،نزدیک شود.