صدها شهروند آذربایجانی پس از آن که مقامات این کشور از دادن مجوز برگزاری تظاهرات اعتراضی در مرکز باکو خودداری کردند، تجمع کردند.
به گزارش آران نیوز به نقل از تسنیم؛ روز سه شنبه 8 اکتبر صدها نفر در مقابل ساختمان فرمانداری شهر باکو تجمع کردند تا به تصمیم مقامات درباره عدم ارائه اجازه جهت برگزاری تظاهرات در مرکز این شهر اعتراض کنند. با وجود این که این تجمع دارای مجوز بود، پلیس با معترضین برخورد کرده و در نتیجه ده ها نفر بازداشت شدند.
این تجمع اعتراضی از سوی شورای ملی نیروهای دموکراتیک - ائتلافی از احزاب اپوزیسیون جمهوری آذربایجان - برگزار شد. حزب جبهه خلق آذربایجان ائتلاف چند گرایش سیاسی در جمهوری آذربایجان است که در اواخر دهه 80 میلادی از ترکیب و ائتلاف چند گروه سیاسی کوچک تر به وجود آمد. این جبهه برای مقابله با اشغال منطقه قره باغ توسط ارمنستان به وجود آمد. اولین رئیسجمهور منتخب بعد از استقلال جمهوری آذربایجان از اتحاد جماهیر شوروی ابوالفضل ایلچی بیگ یکی از بنیانگذاران و رهبر این جبهه بود. جبهه خلق آذربایجان از سال 1996 در اپوزیسیون با دولت جمهوری آذربایجان قرار دارد.
شورای ملی نیروهای دموکراتیک درخواست برگزاری راهپیمایی در تاریخ 28 سپتامبر در مرکز شهر باکو را داده بود. پنج مطالبه ایجاد اصلاحات در انتخابات، آزادی قره باغ، آزادی زندانیان سیاسی، پرداخت مخارج کودکان و بیمه درمانی از اهداف اصلی این تجمع اعلام شده بود. مکانهای پیشنهادی شورای ملی جهت برگزاری تجمع عمومی عبارت بود از " ایستگاه مترو 28 مه "، استادیوم توفیق بهرام اف " و " میدان روبروی پارک نریمان اف". اما مقامات دولتی با این درخواست موافقت نکردند. در نهایت یک روز قبل از برگزاری این تظاهرات، مقامات شهر باکو با این راهپیمایی موافقت کردند اما به جای مرکز شهر تصریح کردند که این تظاهرات باید در منطقه لوکباتان در حومه شهر باکو برگزار شود (1).
بر اساس گزارش رسانه های این کشور، روز سه شنبه پلیس جمهوری اذربایجان از ساعت ها قبل از برگزاری این تظاهرات در محل حاضر شده و موانعی ایجاد کرده بودند. معترضان نیز به دو گروه تقسیم شده بودند. گروهی در مقابل فرمانداری حضور داشتند و گروه دیگر نیز در خیابان روبرو از جمعیت پشتیبانی می کردند. زمانی که جمعیتی در حدود 50 نفر قصد داشتند تا به معترضان بپیوندند، پلیس اقدام به متفرق کردن معترضین به سمت ایستگاه مترو کرد. تظاهرکنندگان نیز شعارهایی درباره آزادی می دادند و پوسترهایی با مضامینی چون "حق ما برای برگزاری تجمع را بازگردانید"، "میدان ها متعلق به مردم است"، "قانون اساسی را لکه دار نکنید" و "قانون را رعایت کنید" را حمل می کردند. در این تجمع، توفیق یعقوبلو از اعضای ارشد حزب مساوات در جمع معترضین گفت که ازادی تظاهرات در سایر کشورها عادی بوده و با ممنوعیت برگزاری تجمع در مرکز شهر، دولت اصل 49 قانون اساسی جمهوری اذربایجان را نقض کرده است. وی هم چنین از دولت خواست تا شرایط مناسبی را برای برگزاری کنگره حزب مساوات در 12 اکتبر که برای انتخاب رئیس جدید حزب برگزار می گردد را فراهم کند. ابراهیم ابراهیملی نماینده شورای ملی نیروهای دموکراتیک نیز اعلام کرد که تظاهرات جدیدی در تاریخ 19 اکتبر برنامه ریزی شده است و از مردم خواست تا در آن تظاهرات نیز شرکت کنند. معترضین پس از این که از سوی نیروهای پلیس متفرق شدند، حدود نیم ساعت در خیابان های اطراف راه پیمایی اعتراضی برگزار کردند (2).
علی کریملی رئیس حزب جبهه خلق آذربایجان نیز در یادداشتی در صفحه شخصی خود در فیسبوک نوشت که هزاران معترض در این تجمع حضور داشتند. کریملی تاکید کرد که هر چند بسیاری از مردم قادر به شرکت در این تجمع نبودند اما تمایل آن ها برای شرکت یا تماشای تجمع از کنار خیابان پیام مهمی برای دولت فرستاده است. وی هم چنین افزود که پلیس رویکرد حرفه ای تری نسبت به معترضین داشت و اعضای جبهه خلق نیز اجازه ندادند تا کار غیرقانونی ای صورت پذیرد (3).
مشکلات مخابراتی و دستگیری ها
خبرگزاری ترند به نقل از اداره پلیس باکو گزارش داد که معترضین چند ساعت قبل از زمان مقرر در محل تجمع حاضر شده و مردم را به پیوستن به اقدامات غیرقانونی خود تشویق کردند. جمعیت آن ها حدود 50 نفر بود و با حضور در محل تجمع، در حرکت وسایل نقلیه و مردم مشکل ایجاد کردند و از این رو قانون ازادی تجمع را نقض کردند (4).
پلیس باکو اعلام کرد که 17 نفر از مشارکت کنندگان در این تجمع احضاریه دریافت کرده اند و برای 4 نفر نیز پرونده کیفری گشوده شده است. پلیس ادعا کرده که 5 نفر از معترضان مست بوده اند و اسلحه های غیرمجاز حمل می کردند و از این رو دادگاهی خواهند شد.
البته نیروهای اپوزیسیون تعداد واقعی افراد دستگیر شده را بسیار بیش تر اعلام کردند. الخان علی اف و علی ضامن سالایف از اعضای جبهه خلق به دلیل نافرمانی از پلیس به 15 روز بازداشت اداری محکوم شده اند. نعمت عباسوف از اعضای دیگر این حزب نیز اعلام کرد که وقتی همراه با دیگر معترضین به محل برگزاری تجمع رسید، اجازه ورود به آن ها نداد و با استفاده از زور آن ها را متفرق کرده و چندین نفر را بازداشت کرد. وی اظهار داشت که پس از بازداشت به کلانتری منطقه سباییل منتقل شده و همراه با 10 - 12 نفر دیگر برای مدتی در ان جا نگه داشته شدند. اصلان حمیدلی رئیس کانال خبری ANTV نیز با اشاره به بازداشت شدنش گفت که از سوی پلیس تحت فشار قرار گرفته و دیده است که پلیس با روزنامه نگاران بازداشتی با خشونت رفتار کرده است. وی گفت اولین کلانتری که وی را به آنجا آوردند شلوغ بود و به همین دلیل او را به کلانتری منطقه ساباییل آوردند. حمیدلی گفت که حدود 30 دقیقه در آنجا نگه داشته شده و سپس آزاد شد (5).
افراد شرکت کننده در این تجمع هم چنین اعلام کردند که اینترنت تلفن همراه در محل برگزاری تظاهرات قطع شده بود. نورلان قهرمانلی روزنامه نگار و فعال اجتماعی اعلام کرد که به دلیل وجود مشکلات در اتصال به اینترنت در هنگام تجمع، خبرنگاران نتوانستند از طریق تلفن هایشان به صورت زنده از تجمع گزارش پخش کنند.
واکنش مقامات دولتی به این تظاهرات چه بود؟
سیاوش نوروزاف دبیر اجرایی حزب حاکم «آذربایجان جدید» در مصاحبه با خبرگزاری آپا تاکید کرد که این تظاهرات رویکردی تحریک آمیز داشت. وی گفت که سازمان دهندگان از قبل به اداره پلیس شهر باکو دعوت شده و درباره شعارها و سایر موارد به آن ها اخطارهای لازم داده شده بود اما الزامات قانونی یک تجمع قانونی از سوی آن ها رعایت نشد. نوروزاف مدعی شد که به یکی از حامیان الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در این تجمع حمله شده است که این امر نشان دهنده رویکرد تخریبی، غیرقابل تحمل و تحریک آمیز تظاهرکنندگان است چرا که آن ها روش های مدنی را به رسمیت نمی شناسند. وی هم چنین خاطر نشان کرد که علی کریملی رئیس حزب جبهه خلق آذربایجان در این تجمع شرکت نکرده بود. نوروزاف تاکید کرد که برگزارکنندگان اصلی این رویداد که از سوی جبهه خلق و شورای ملی نیروهای دموکراتیک هدایت می شد در این تظاهرات شرکت نکردند. از نظر وی، هدف این تجمع این بود تا عده ای از افراد آموزش دیده تحریک شوند و در نتیجه درگیری آن ها با پلیس، تصاویری برای مقامات اروپایی ارسال شود. نوروزاف نتیجه گرفت که الزامات قانون ازادی تجمع در این رویداد نقض شده و برگزارکنندگان مسئولیت این امر را برعهده دارند (6).