سال گذشته با انتشار یک فیلم مبنی بر سرازیر شدن پساب کارخانه‌های ارمنستان به ارس این موضوع در فضای مجازی بحث‌برانگیز شد و این سوژه بر سر زبان‌ها افتاد؛ موضوعی که در طی سال‌های تعدادی از مسئولان آن را انکار وعده‌ای نیز بر آلودگی آن اصرار ورزیدند.
به گزارش آران نیوز به نقل از آناج، ازآنجاکه رود ارس یکی از سه حوزه آبریز اردبیل است که آب شرب بخش اعظمی از جمعیت شمال استان را تأمین می‌کند باوجود اهمیت این رود، در یک بازه زمانی برخی از نمایندهگان مجلس از آلودگی به پساب‌های صنعتی ابراز گله‌مندی کرده و زمانی هم هرگونه آلودگی را تکذیب کردند.
گفتنی است با توجه به اینکه آب آشامیدنی منطقه مغان شامل شهرستان‌های پارس‌آباد و بیله سوار از طریق رودخانه ارس تأمین می‌شود و از طرفی با توجه به آمار بالای سرطان گوارش در پارس‌آباد و هم‌چنین سرطان معده در شهر اردبیل لذا بسیاری از مردم این دو مقوله را به هم پیوند می‌زنند.
سال‌ها است که بسیاری از نمایندگان و فعالان محیط‌زیست اصرار دارند که این رود آلوده است اما هر بار این موضوع با ادعای مسئولان آب منطقه‌ای رد شده و رود ارس را فاقد آلودگی عنوان کردند.
سال ۹۶ با مرگ چهار هزار ماهی در رود ارس تحقیقات انجام‌شده در این رابطه نشان داد که این ماهی‌ها به دلیل وجود سم یا عناصر سنگین مرده‌اند و لذا این خبر حسن حضرتی، دادستان خدا آفرین را وادار به دخالت در این پرونده کرد.
آنچه که رود ارس نگران‌کننده بود این موضوع بود که کشور ارمنستان تمام پساب کارخانه‌ها و نیروگاه اتمی‌اش را به رود ارس می‌ریزد و همین موضوع باعث آلوده شدن آب و مرگ ماهی‌ها شده است!
بلای جان مردم پارس‌آباد
در همین حال نماینده اردبیل در شورای عالی استان اظهار می‌کند: براثر پساب کارخانه‌های صنعتی کشور ارمنستان که وارد آب مصرفی این منطقه می‌شود اکثر مردم به بیماری سرطان مبتلا شده‌اند.
در همین حال نماینده اردبیل در شورای عالی استان اظهار می‌کند: براثر پساب کارخانه‌های صنعتی کشور ارمنستان که وارد آب مصرفی این منطقه می‌شود اکثر مردم به بیماری سرطان مبتلا شده‌اند.
پویا مجرد، در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: هیچ خانواده‌ای را در پارس‌آباد نمی‌بینید که یکی از عزیزانش را در تصادفات جاده‌ای یا بیماری سرطان از دست نداده باشد.
وی بابیان اینکه سرطان ناشی از فاضلاب کارخانجات صنعتی کشور همسایه ارمنستان بلای جان مردم پارس‌آباد شده و آمار سرطان گوارش را در استان اردبیل به رتبه اول رسانده است افزود: به‌عنوان نماینده مردم اردبیل در شورای عالی استان‌ها برای برطرف شدن این دو معضل اساسی از مسئولان می‌خواهم که برای این مشکلات که باجان مردم بازی می‌کند هر چه زودتر چاره‌ای بیندیشند.
دولت واکنش نشان دهد
نماینده سابق مردم کلیبر، هوراند و خداآفرین در مجلس شورای اسلامی نیز بابیان اینکه ورود پساب‌های صنعتی از سوی جمهوری ارمنستان به رودخانه ارس فاجعه انسانی و زیست‌محیطی به بار آورده است خواستار مداخله جدی دولت برای رفع این مشکل شد.
الله قلی قلی زاده پیش‌ازاین با تأکید بر اینکه ورود این حجم پساب به ارس هشدارهای جدی زیست‌محیطی به همراه دارد، افزود: از دولت انتظار داریم نسبت به این موضوع حساسیت نشان داده و پیگیر موضوع شود.
وی به تذکرهای نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس دهم به وزیر نیرو پیرامون این موضوع اشاره کرد و اظهار داشت: به دلیل بی‌توجهی ارمنستان هم‌اکنون فاضلاب‌ها و پساب‌های مس و طلا از این کشور به ارس می‌ریزد که محیط زیست منطقه را به‌شدت تهدید می‌کند و در آینده نزدیک شاهد فاجعه انسانی و زیست‌محیطی خواهیم شد.قلی زاده ادامه داد: جان انسان‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد که باید از سو دولت پیگیری شود تا جلوی ورود پساب‌ها به رودخانه ارس گرفته شود.
ارس از سرچشمه تا مقصد
رودخانه ارس که در زبان ترکی آذربایجانی «آراز» خوانده می‌شود از کوه‌های بینگول منطقه آناتولی ترکیه سرچشمه می‌گیرد، در مرز ترکیه و ارمنستان به رود آرپا چای می‌پیوندد، سپس مرز مشترک نخجوان را به طول ۱۱ کیلومتر تشکیل می‌دهد.
این رودخانه پس از عبور از مرز ایران و نخجوان، از مرز میان ایران و ارمنستان عبور می‌کند و دوباره مرز مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان را شکل داده و در منتهی الیه شمالی استان اردبیل (شهرستان پارس‌آباد) وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا و در نهایت به دریای خزر می‌ریزد.
ارس آلوده است
احمد بایبوردی، عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی نیز در این رابطه می‌گوید: «سال ۱۳۹۵ جلسه‌ای در دفتر رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز با حضور تمامی ارگان‌های مسئول رود ارس برگزار شد تا در مورد آلودگی این رود هرکدام از آن‌ها گزارش‌های خود را اعلام کنند. همان سال، سازمان آب و فاضلاب در مطالعات دقیقی که انجام داده بود، اعلام کرد که در بدن ماهی‌ها عناصر سنگین دیده‌شده و در بررسی آب هم رسوبات عناصر سنگین دیده‌شده است»
بایبوردی می‌افزاید: «در بررسی‌های انجام‌شده از ماهی‌های مرده و آب رود ارس به این نتیجه رسیدیم که عفونت و بیماری در این آب وجود ندارد، یعنی سم یا عناصر فلزات سنگین باعث آلودگی و مرگ ماهی‌ها شده است.»
وی عنوان می‌کند:«دستگاه‌های اندازه‌گیری سم در کشور ما قدیمی است، یعنی نمی‌تواند سم‌های جدید را شناسایی کند. به همین دلیل هرگز نمی‌توانیم متوجه شویم که آلودگی ارس از چه نوع سمی است.»