عشرت شایق کارشناس ارشد روابط بین‌الملل :حتی بدون در نظر گرفتن پیوند‌های مستحکم فرهنگی، اجتماعی و زبانی مشترک بین دو ملت ایران و آذربایجان نیز، اولین و مهمترین مسئله در مناقشه قره باغ احترام کامل به تمامیت ارضی و استقلال کشور آذربایجان بوده و پافشاری دولت جمهوری آذربایجان نسبت به آزاد سازی منطقه قره باغ از طریق خروج نیروهای ارمنستان از مناطق اشغالی، امری توجیه پذیر و در سطح بین المللی قابل دفاع می باشد.
آران نیوز ؛اﺳـﺘﻘﻼل و ﺣﻔـﻆ ﺗﻤﺎﻣﯿـﺖ ارﺿـﯽ و ﻣـﺮزی ﮐﺸﻮرﻫﺎ در حقوق بین المللی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و بند ۴ ماده ۲ منشور سازمان ملل به صراحت هر نوع توسل به زور یا حتی تهدید به استفاده از آن را علیه تمامیت ارضی و استقلال سیاسی کشورها ممنوع اعلام کرده است.
احترام به تمامیت ارضی کشورها، اصلی است که در پهنۀ بین المللی خواهان احترام به سرزمین یا قلمرو کشورهای دیگر است وبر پایه این اصل، سرزمین یک کشور هیچگاه نباید مورد تجاوز، تهاجم یا تجزیه غیر قانونی قرار گیرد.
روح حاکم بر این اصل، به این معناست که قلمرو یک کشور بصورت «یک کل» مصؤن بوده و تجزیه ناپذیر است وهیچ دولتی نمیتواند با توسل به زور، این اصل را در سرزمین دولتی دیگر خدشه دار کرده و موجبات دگرگونی و یا تجزیه آن را فراهم سازد، چراکه سرزمین، اساس مادی و شرط لازم موجودیت یک دولت است و خدشه دار شدن تمامیت ارضی چیزی نیست که دولت ها و ملت ها بتوانند نسبت به آن بی تفاوت باشند.
جمهوری آذربایجان دومین کشور شیعه در جهان است؛ البته نسبت جمعیت شعیه به سایر مذاهب موجود در این کشور، اولین جمعیت محسوب می‌شود وحتی بدون در نظر گرفتن پیوند‌های مستحکم فرهنگی، اجتماعی و زبانی مشترک بین دو ملت ایران و آذربایجان نیز، اولین و مهمترین مسئله در مناقشه قره باغ احترام کامل به تمامیت ارضی و استقلال کشور آذربایجان بوده و پافشاری دولت جمهوری آذربایجان نسبت به آزاد سازی منطقه قره باغ از طریق خروج نیروهای ارمنستان از مناطق اشغالی، امری توجیه پذیر و در سطح بین المللی قابل دفاع می باشد.
تحقق حاکمیت دولت آذربایجان بر سرزمین خود از جمله منطقه قره باغ، می تواند نقطهٔ پایانی بر اختلافات دو کشور باشد و در عین حال از نگاه انسانی، جنگ و خونریزی راه مناسبی برای احقاق حقوق دولت ها و ملتها نیست لذا شورای امنیت سازمان ملل متحد هنگام تهاجم ارمنستان به منطقه قره باغ در سال ۱۹۹۳ چهار قطعنامه صادر و بر خروج نیروهای ارمنی از مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان تاکید نموده است که دولت ارمنستان تاکنون از پذیرش آن ها سر باز زده است و این امر موجب تداوم خصومت و بروز درگیری های گاه و بیگاه قوای نظامی دو کشور در خطوط تماس گردیده و منطقه را ناامن نموده است.
آنچه مسلم است در کنار علل دیگر و دسیسه های بیگانگان علت تصلی شعله ور شدن مجدد آتش جنگ قره باغ در روزهای اخیر عدم تمکین دولت ارمنستان به 4 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در ارتباط با توقف فوری اشغال اراضی متعلق آذربایجان مطرح شده است.
جمهوری آذربایجان معتقد است عدم فشار و تحریم شورای امنیت سازمان ملل علیه ارمنستان برای متقاعد کردن آن کشور به پذیرش قطعنامه های فوق، موجب گردیده که منطقه قره باغ حدود 30 سال در اشغال ارمنستان باقی بماند.
ناگفته نماند که برخی از دولت های منطقه و حتی قدرت های خارج از منطقه، مناقشه قره باغ را وجه المصالحه منافع خود قرار داده و از آن، بهره برداری سیاسی می نمایند و این موضوع بدون شک موجب گسترش ابعاد جنگ در منطقه شده و بیش از همه، دو کشور درگیر را متحمل تلفات بیشتر انسانی و خسارات شدید مالی خواهد کرد.
لذا شایسته است رهبران دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان متوجه خطرات ناشی از دخالت دیگر دولت ها و همینطور دسیسه های رژیم اشغالگر قدس در منطقه بوده و مانع نقش آفرینی آنان در منطقه باشند.
در کنار این موضوع، طرفین درگیر باید نگرانی ایران از نفوذ نیروهای تکفیری و یا عوامل رژیم اشغالگر قدس در منطقه را درک نمایند و بدیهی است امنیت کشور، خط قرمز نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بوده و به هر اقدامی که این امنیت را خدشه دار سازد، پاسخ دندان شکن داده خواهد شد.