آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

به گزارش آران نیوز به نقل از خبرگزاری تسنیم، مراسم بزرگداشت پنجاهمین سال بهره برداری از سدهای ارس، میل و مغان با حضور وزیر انرژی جمهوری آذربایجان، وزیر انرژی کشور و دیگر مسئولین کشوری و استانی در محل سد ارس شهرستان جلفا برگزار شد.
بهره برداری از منابع آب و انرژی ارس بر اساس پروتکل های مشترک با جمهوری آذربایجان برنامه ریزی می‌شود.
مطابق پروتکل ها سهم تولید برق و برداشت آب هر دو کشور یکسان است که آب رها شده از سد مخزن ارس پس از برداشت های جزئی در ایستگاه های پمپاژ مسیر پایین دست وارد شبکه آبیاری و زه‌کشی مبل و مغان می‌شود.
شبکه مغان در 250 کیلومتری پایین دست سد ارس و در استان اردبیل قرار دارد. تولید برق نیروگاه ارس به وسیله سد ارس و از طریق مکانیزم بازار برق به شبکه سراسری ارسال می شود.
به گزارش تسنیم، سد مخزنی ارس در 40 کیلومتری غرب جلفا در محلی به نام قزل قشلاق بر روی رودخانه مرزی ارس به طور مشترک توسط دولتین وقت ایران و شوروی سابق در سال 1347 احداث و از سال 1350 بهره برداری از آن آغاز شده است. 
هدف از احداث این سد تامین آب زراعی برای 90 هزار هکتار از اراضی دشت مغان ایران و دشت مبل در جمهوری آذربایجان است، کنترل سیلاب رودخانه ارس و تولید انرژی برق آبی از دیگر اهداف این پروژه است.
رودخانه مرزی ارس شاخه اصلی رود گورا و از رودخانه های مهم منطقه شمالغرب به شمار می‌رود. طول رودخانه ارس بالغ بر 1074 کیلومتر است که 410 کیلومتر آن مرز مشترک ایران و همسایگان شمالی آن از جمله آذربایجان و ارمنستان را تشکیل می‌دهد.
مساحت حوضه آبریز آن معادل 100.2 هزار کیلومتر مربع است که نزدیک به 49 درصد آن در خاک ایران، 38 درصد در خاک همسایگان شمالی و 43 درصد باقی مانده در خاک ترکیه قرار دارد.
رودخانه ارس از ارتفاعات هزار برکه با حداکثر ارتفاع معادل 3650 متر در خاک ترکیه سرچشمه می‌گیرد و با عبور از مسیر کوهستانی و پیوستن شاخه های پر آب و متعدد از خاک ارمنستان با طی مسیر سینوسی وارد مرز ایران و آذربایجان شده و به صورت رودخانه مرزی تا پارس آباد مغان ادامه می یابد سپس در منطقه صابرآباد جمهوری آذربایجان به رودخانه گورا پیوسته و از طریق آن به دریای خزر تخلیه می‌شود.
منابع آبی این رودخانه عمدتا ناشی از ذوب برف بوده و نیز جریان های حاصل از بارندگی و وجود چشمه های طبیعی متعدد نقش و سهم مهمی در پتانسیل آبی این رودخانه دارند.
حداکثر دبی اندازه گیری شده رودخانه ارس در سال های نرمال 1100 مترمکعب در ثانیه در محل سد ارس و 1600 مترمکعب در ثانیه در محل سد انحرافی میل مغان و حداقل دبی رودخانه در سال های خشک در محل سد ارس 32 مترمکعب در ثانیه گزارش شده است.
دبی متوسط رودخانه ارس 183 مترمکعب در ثانیه در محل سد ارس و نزدیک به 250 متر مکعب در ثانیه در محل سد انحرافی میل مغان تعیین شده است. حداکثر جریان این رودخانه معمولا در اردیبهشت ماه اتفاق می افتد.