در یک سال اخیر تهاجم هویتی ترکیه به جمهوری آذربایجان شدت یافته و ترک ها حتی به فکر تغییر مذهب آنها نیز افتاده اند اما مردم آذربایجان همان هایی هستند که بیش از دو قرن در مقابل هویت زدایی از آنها مقاومت کرده اند و قطعا در آینده نیز از اصالت و هویت خود دفاع خواهند کرد.
آران نیوز؛ رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه در روز دوازدهم نوامبر 2021 همزمان با برگزاری نشست دوره ای سران کشورهای موسوم به ترک زبان در استانبول و تغییر نام "شورای همکاری کشورهای ترک زبان" به "سازمان دولت های ترک" و گشایش ساختمان جدید دبیرخانه این سازمان در استانبول، گردن آویز بزرگی تحت عنوان "نشان عالی ترک" به گردن الهام علی اف، رییس جمهوری آذربایجان آویخت. الهام علی اف اقدام رجب طیب اردوغان در اعطای "نشان عالی ترک" به وی را بسیار مهم دانست و ترکیه و شخص اردوغان را الگوی موفقیت برای "جهان ترک" دانست.
رجب طیب اردوغان طرح های اجرایی و حرکت های نمادینی را برای ترک سازی جمهوری آذربایجان، از جمله شعرخوانی در مراسم رژه در باکو و امضای بیانیه شوشا را در دستور کار خود قرار داده و اجرا کرده است. در این میان، طرح "دالان ترک" یا "دالان زنگزور" طرحی اجرایی – نمادین است که در دستور کار اردوغان و علی اف قرار دارد که قرار بر این بوده است این طرح یا از طریق نظامی و با حمله به جنوب ارمنستان محقق شود و اگر این گزینه عملیاتی نشد، از طریق سیاسی کاری و جنجال آفرینی و شانتاژ و پشت هم اندازی و... این طرح اجرایی شود تا به تعبیر الهام علی اف و رجب طیب اردوغان با اجرای این طرح ، "جهان ترک" اتصال قومی – جغرافیایی به دست آورد! تحلیلگران و رسانه های ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز پیوسته تکرار می کنند که باید مانع "ارمنستان" نیز از پیش پای این اتصال قومی – جغرافیایی "جهان ترک" برداشته شود! اما، رسانه ها و تحلیلگران و "اندیشمندان" ترکیه و باکو نمی توانند پاسخ دهند که مگر مانع "جمهوری آذربایجان" از پیش پای اتصال قومی – جغرافیایی "جهان ترک" بطور کامل برداشته شده است؟ و مگر چند درصد از مردم جمهوری آذربایجان که سال هاست با بمباران فکری "ترک بودن" مواجه اند، تاکنون پذیرفته اند که واقعا از نظر قومی و نژادی و ریشه های مردمی "ترک" هستند؟! طی سی سال گذشته تلاش گسترده ای برای افزایش مشابهت های زبانی جمهوری آذربایجان به ترکیه بکار بسته شده است و شبکه های تلویزیونی و رسانه های مکتوب و وزارتخانه ها و سازمان های دولتی و غیردولتی متولی امور هویتی در جمهوری آذربایجان مامور به اجرای سیاست همسان سازی یا شبیه سازی فرهنگی و زبانی و هویتی این جمهوری به ترکیه شده اند تا برای "ترک سازی" جمهوری آذربایجان بسترسازی شود. اما، هنوز برغم تمامی این تلاش ها، اکثریت قاطعی از مردم جمهوری آذربایجان ، در رفتارهای طبیعی و فطری شان هیچ سنخیت جدی خونی و مدنی و فکری و ذهنی میان خود و ترک ها نمی بینند! به عنوان مثال وقتی آثار فاخر و پرمضمونی از اجراهای مشترک هنرمندان موسیقی ایرانی و جمهوری آذربایجان شکل می گیرد، تمامی ترک گرایان و ترک پسندان انگشت حیرت و نفرت می گزند که چرا چنین آثار جذابی که از تلفیق هنر موسیقی دانان و نوازندگان و خوانندگان ایران و جمهوری آذربایجان به عرصه می رسد، برغم تمامی زد و بندهای حکومتی و سیاسی و مالی و تشکیلاتی، میان هنرمندان جمهوری آذربایجان و ترکیه شکل نمی گیرد و آنچه در عرصه هنر و موسیقی و ادبیات میان این دو شکل گرفته است، مصنوعی و فاقد جذابیت فطری است و اغلب ابتذال است و انحراف و تحریف و صدور بی بند و باری از ترکیه به جمهوری آذربایجان!
آش هویت زدایی ترک ها در جمهوری آذربایجان و ترک سازی این جمهوری آنچنان شور شده است که در گذشته، برخی از بزرگان فکری جمهوری آذربایجان از جمله ضیاء بنیادوف و اقرار علی اف و حتی خود حیدر علی اف که در ترک گرایی و آذربایجان گرایی گاه به میخ و گاه به نعل می زد، تدابیری را برای مقابله با تهاجم ترک گرایی و بخصوص در حوزه حفظ زبان آذری در مقابل هضم شدن در زبان ترکی استانبولی پیشنهاد می کردند. اما، در دوره یک سال اخیر تهاجم هویتی ترکیه به جمهوری آذربایجان شدت و عمق بی سابقه ای یافته است. به نحوی که ترک ها حتی به فکر تغییر مذهب جمهوری آذربایجان نیز افتاده اند و فعالیت هایی نظیر تغییر روحانی شیعه برخی مساجد جمهوری آذربایجان و جایگزینی روحانی سنی مذهب بجای آنان نیز به چشم می خورد.
مردم آذربایجان همان هایی هستند که بیش از دو قرن در مقابل تمامی طرح ها و دسیسه ها برای هویت زدایی از آنها مقاومت کرده اند و قطعا در آینده نیز از اصالت و هویت خود دفاع خواهند کرد.
برهان حشمتی