سال ۲۰۲۱ میلادی، دشوارترین سال سیاسی و اقتصادی عمر آکپارتی بود و در این سال، اردوغان و حزب او بخش قابل توجهی از هواداران خود را از دست دادند.
به گزارش آران نیوز به نقل از آناج؛ سال ۲۰۲۱ میلادی به ایستگاه پایانی رسیده است و ترکیه در حالی وارد سال جدید میلادی میشود که رویدادهای مهمیرا پشت سر گذاشته و تأثیر برخی از این رویدادها در سال آتی نیز ادامه خواهد داشت.
از شیوع گسترده کرونا و رکود اقتصادی گرفته تا بحران بزرگ ارزی و بسیاری مسائل دیگر، سال سختی برای ترکیه رقم خورد. به گواه بسیاری از کارشناسان و تحلیل گران، سال ۲۰۲۱ میلادی، دشوارترین سال سیاسی و اقتصادی عمر آکپارتی بود و در این سال، اردوغان و حزب او بخش قابل توجهی از هواداران خود را از دست دادند.
تنش و اختلاف سیاسی در داخل:
در سال ۲۰۲۱ میلادی، اردوغان به تندترین شیوه ممکن با سران احزاب مخالف برخورد کرد. او در این سال در اغلب سخنرانیهای عمومیخود، مخالفین را با القاب و عناوینی همچون خائن، دشمن وطن، همدست تروریست و افراد غیرقابل اعتماد، متهم کرد.
متقابلاً، مخالفین اردوغان نیز به شکل شبانهروزی علیه او فعالیت کردند. سیاستمدارانی همچون قلیچدار اوغلو، آکشنر، باباجان، داود اوغلو، اینجه و دیگران، با دهها سفر به استانهای مختلف ترکیه، کنگرهها و نشستهای متعددی را به منظور تضعیف اردوغان و حزب حاکم برگزار کردند.
شعار مشترک همه این نشستها، یک موضوع واحد بود: اشاره به تبعات منفی و ویرانگر نظام ریاستی و به چالش کشیدن حزب عدالت و توسعه به عنوان حزبی که ناکارآمدی سیاستهای اقتصادی آن، کار دست مردم ترکیه داده است.
تشدید دوقطبی سیاسی و اجتماعی در رسانهها و فضای مجازی، کار را دشوارتر کرد و از این حیث، میتوان سال ۲۰۲۱ میلادی را سالی برای افزایش بیسابقه تنش سیاسی و دوقطبی اجتماعی در ترکیه قلمداد کرد.
در سال ۲۰۲۱ میلادی، افشاگریهای متعدد یک مجرم فراری به نام سدات پکر، حواشی فراوانی ایجاد کرد و فایلهای ویدیویی سخنان او، با بیش از یکصد و پنجاه میلیون بازدید، به نقطه عطفی مهم در مورد سیاستمداران مرتبط با مافیا تبدیل شد و سلیمان سویلو وزیر کشور بر لبه پرتگاه قرار گرفت. با این حال، دفاع تمامقد دولت باغچلی رهبر تندرو حزب حرکت ملی، او را نجات داد.
سال بحران دلاری:
بدون تردید مهمترین نقطه عطف سال جاری میلادی برای دولت اردوغان و حزب او، اقتصاد و شوک دلاری بود.
بحران بزرگ سال ۲۰۲۱ موجب آن شد که دلار از ۷ و نیم لیره به ۱۸ و نیم لیره برسد و به همین خاطر میلیونها خانوار ترکیه با فقر و تنگنای مالی روبرو شدند. اگرچه فعلاً راهکار موقتی برای پایین آوردن قیمت دلار پیدا شده، اما تورم و بیکاری، همچنان مردم را در معرض تهدید قرار داده است. بدون تردید، سال آتی هم برای اقتصاد ترکیه نمیتواند سالی پر از رونق و شکوفایی باشد. این در حالی است که اردوغان بارها اعلام کرده در مسیر تحقق اهداف چشمانداز ۲۰۲۳ قدم برمیدارد.
فریز و عقبگرد در سیاست خارجی:
سال ۲۰۲۱ میلادی، سال تثبیت قدرت جو بایدن رئیسجمهور دموکرات آمریکا بود. رئیسجمهوری که در همان دوران کمپین انتخاباتی خود، شمشیر را علیه اردوغان از رو بست و به محض جلوس بر کرسی کاخ سفید، کشتار سال ۱۹۱۵ میلادی ارامنه توسط سپاهیان عثمانی را به عنوان نسلکشی ب رسمیت شناخت.
او فقط به این اقدام بسنده نکرد و با اعمال تحریم نظامیو خارج کردن ترکیه از لیست خریداران و تولیدکنندگان جنگنده اف ۳۵ نشان داد که با ترکیه شوخی ندارد. دولت اردوغان همچنین در برابر اتحادیه اروپا نیز موقعیت خوبی نداشت و عملاً مذاکرات تکمیل روند عضویت این کشور در اتحادیه، متوقف شد. چراکه اختلاف مهمیبه نام قبرس و پافشاری اردوغان بر استقلال ترکهای این جزیره در کنار بیاعتنایی به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا، طرفین را از هم دور کرده است.
سفرهای اردوغان به باکو و شوشا و پافشاری او بر ضرورت اتصال ترکیه و نخجوان به جمهوری آذربایجان، از مهمترین تحولات پس از جنگ قرهباغ بود و این تحول موجب آن شد که شورای کشورهای ترکزبان، نام خود را به سازمان دولتهای ترک تغییر داده و ترکمنستان نیز در آن عضو شود. علاوه بر این، در آخرین روزهای سال ۲۰۲۱ میلادی، تعیین یک نماینده برای مذاکره مستقیم ارمنستان و آغاز روند عادیسازی روابط آنکارا-ایروان، یک اتفاق مهم است.
امنیت و دفاع:
در سال ۲۰۲۱ میلادی، تلاش ترکیه برای خودکفایی در صنایع دفاعی ادامه داشت. با این حال، آنکارا اقدامات اولیه برای خرید دومین محموله اس ۴۰۰ روسی را ادامه داده و با فروش پهپاد به چند کشور، حواشی سیاسی خاصی به وجود آمد.
ترکیه در مبارزه با گروه تروریستی پ.ک.ک، بسیار قدرتمندانه ظاهر شد و با استفاده از پهپاد، حملات زمینی و بمبارانهای مداوم، این گروه را زمینگیر کرد. البته در این مسیر، بارها حاکمیت ملی عراق و سویه را نادیده گرفت و بسیاری از روستاییان و غیرنظامیان اقلیم کردستان عراق و برخی مناطق شمالی سوریه، در شرایط بسیار سخت قرار گرفتند.
تعقیب و دستگیری بسیاری از اعضای شبکه فتحالله گولن، با وجود سپری شدن ۵ سال از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ میلادی ادامه پیدا کرد و بر اساس آخرین آمارها تاکنون ۲۵ هزار نفر از نیروهای مسلح ترکیه اخراج شدهاند که یکصد و پنجاه نفر از آنان ژنرال بودند.
انتقادات از دستگاه قضای ترکیه در سال ۲۰۲۱ نیز بالا گرفت و گفته میشود که دولت به بهانه حفظ امنیت ملی و برخورد با توطئههای تروریستی، در فضای مجازی، محدودیتهای بسیاری به وجود آورده است.
انرژی و فناوری:
ترکیه در سال ۲۰۲۱ میلادی جمعاً ۵۵ میلیارد دلار صرف خرید سوخت و منابع انرژی کرد و این موضوع نشان میدهد که وابستگی به انرژی، هنوز هم یکی از مشکلات جدی ترکیه است. در همین حال، تلاش برای تکمیل پروژه نیروگاه هستهای آککویو هنوز به نتیجه نرسیده و ظاهراً گاز کشف شده در دریای سیاه نیز تا سال ۲۰۲۳ به بهرهبرداری نمیرسد. با این حال، پروژهها و اهداف بلندپروازانه ترکیه همچون تأسیس سازمان فضایی و پرتاب ماهواره جدید به فضا با کمک گرفتن از شرکت ایلان ماسک، ادامه پیدا کرد.
در پایان باید گفت، سال ۲۰۲۲ میلادی نیز برای ترکیه سال مهم و تعیینکنندهای خواهد بود. چراکه قرار است تأثیر بحرانهای سیاسی و اجتماعی سالی که سپری شد، رفتهرفته نمایان تر شود و بعید نیست یکی از پیامدهای این مسائل، برگزاری انتخابات پیش از موعد باشد.
تحلیلگران معتقدند که هماکنون حزب عدالت و توسعه موقعیت خوبی ندارد و همه نظرسنجیهای میدانی اخیر، حاکی از این است که با این وضع، شکست اردوغان و باغچلی، قطعی خواهد بود؛ اما از دیگر سو، آکپارتی امیدوار است که با تغییرات نسبی ایجاد شده در بازار ارز، موقعیت خود را بهبود ببخشد. در نتیجه سال ۲۰۲۲ میلادی از هر جهت برای مردم و دولت ترکیه سال مهم و پر فراز و نشیبی خواهد بود.