سرویس ترکیه/خبرگزاری آران
خبرگزاری آران / سرویس ترکیه : آنكارا و ایروان كه سال هاست به دلایل مختلف، روابط سیاسی و دیپلماتیك خود را قطع كرده اند، به نظر می‌رسد كه این روزها و در پی بروز بحران‌های ناگوار در منطقه قفقاز قصد دارند یخ‌های روابط شان را با گرم كردن مناسبات دو جانبه آب كنند.
درهمین راستا سرگی سركیسیان رییس جمهوری ارمنستان به تازگی با اذعان به این كه روند فعلی روابط دو كشور، رهبران تركیه و ارمنستان را در آستانه اتخاذ تصمیمات مهمی قرار داده است، از عبدالله گل رییس جمهوری تركیه برای تماشای مسابقه فوتبال بین تیم‌های تركیه و ارمنستان برای سفر به ایروان به طور رسمی دعوت به عمل آورد.
به گفته برخی ازمنابع غیررسمی ، گل نیز این دعوت را پذیرفته است و به زودی به ایروان خواهد رفت .
آن چه كه در چارچوب مناسبات تیره و یخ زده آنكارا و ایروان در سالیان گذشته وجود داشت ، پیش كشیدن حرف‌ها و گلایه‌های تاریخی از رفتار هر یك از دو طرف نسبت به دیگری بود .
دامنه این ماجرا به حدی گسترده شده بود كه حتی در صحنه‌های بین‌المللی تركیه و ارمنستان هردو برای یافتن عناصر و قدرت‌های تاثیرگذار بر سیاست های طرف مقابل از هیچ كوششی فروگذار نمی‌كردند.
چندی پیش منوچهر متكی وزیر امور خارجه ایران در سفر به آنكارا به صورت تلفنی با ادوار نعلبندیان همتای ارمنستانی خود درباره روابط تركیه و ارمنستان به گفت وگو پرداخت.
وزیر امور خارجه ایران با این اقدام خود مشخص ساخت كه قصد میانجی گری بین آنكارا و ایروان را دارد و به این ترتیب جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یكی از بازیگران مهم منطقه نشان داد كه از سردی روابط تركیه و ارمنستان ناخشنود است .
تماس تلفنی متكی با همتای ارمنی خود از سوی ناظران سیاسی حاوی پیام های مهمی بود كه از جمله آن می‌توان به ثبات سیاسی ایران در منطقه و نیز علاقه مندی آنكارا و ایروان برای نزدیكی به هم اشاره كرد.
شاید موضوع كشتار ارامنه در سال ۱۹۱۵اصلی‌ترین مساله در كدورت‌های دو كشور تركیه و ارمنستان به شمار رود، اما به نظر می‌رسد كه نزدیكی آنكارا به باكو كه به دلایل تاریخی و قومی و منطقه‌ای همواره یكی از رقبای ایروان در منطقه قفقاز به شمار می‌رود، از عوامل پنهان بروز این سردی در روابط تركیه وارمنستان بوده است .
چرا كه اگر این گونه نمی‌بود، تركیه در سال ۱۹۹۲میلادی و پس از اعلام استقلال از سوی ارمنستان، به عنوان اولین كشور ارمنستان را به رسمیت نمی شناخت.
اما این سووال مطرح است كه چه عاملی موجب اتخاذ تصمیمات همگرایی و آشتی میان دو كشور پس از سالیان دراز شده است .
پاسخ به این سووال تا حدودی می‌تواند دیپلماسی دو كشور را در آستانه نزدیكی به یكدیگرو كنار گذاشتن خصومت‌های دیرینه در آینده‌ای نزدیك مشخص سازد.
چندی پیش علی باباجان وزیر امور خارجه تركیه در یك نشست مطبوعاتی علاقه مندی كشورش را برای برقراری روابط دوستانه با ارمنستان اعلام كرد.
وی دراین كنفرانس مطبوعاتی اعلام كرد كه برای برقراری آشتی بین دو كشور گام‌های مثبتی نیز برداشته شده است .
پس از مدتی و در پی تحولات به وجود آمده در منطقه قفقاز و حمله روسیه به گرجستان به عنوان یكی از متحدین قدیمی تركیه، برقراری مناسبات دوستانه بیشتر با كشورهای منطقه قفقاز و نیز تسریع در روند همكرایی منطقه‌ای در دستور كار دولتمردان تركیه قرار گرفت .
شاید به همین دلیل بود كه رجب طیب اردوغان نخست وزیر تركیه پس آغاز بحران در قفقاز طرح پیشنهاد تشكیل پیمان كشورهای قفقاز را میان روسیه ، تركیه ، گرجستان ، آذربایجان و ارمنستان داد .
اگر این پیمان در قالب یك اتحادیه شكل بگیرد، می‌توان پیش بینی كرد كه نوعی پیمان امنیت دسته جمعی نیز بدون دخالت اتحادیه‌ها و سازمان‌های نظامی جهانی مانند سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) در منطقه و با تنها حضور كشورهای یاد شده در منطقه تشكیل شود .
در این صورت از یك سمت تركیه توانسته موقعیت منطقه‌ای خود را با ارایه این پیشنهاد در مرتبه‌ای بالاتر قرار دهد و از طرف دیگر كشورهای غربی نیز به واسطه حضور یكی از متحدین خود یعنی تركیه ، مسایل امنیتی منطقه را از نزدیك دنبال خواهند كرد.
آنكارا به خوبی می‌داند كه در این پیمان منطقه‌ای (در صورت تشكیل ) روسیه به عنوان یك عضو مقتدر حضور خواهد یافت و اگر چهار عضو دیگر نتوانند قوای خود را در مقابل این عضو تقویت كنند و امكانات خود را در یك جهت قرار دهند، هرگز در این پیمان كاری از پیش نخواهند برد .
تفلیس و باكو به همراه آنكارا در صورت نزدیكی به ایراوان می‌توانند یك بلوك نیرومند منطقه‌ای را در مقابل بحران‌ها و تحولات این منطقه بحرانی ایجاد كنند.
برهمین اساس است كه آنكارا منافع كنونی خود را در نزدیكی به ایروان احساس می‌كند و ضرورتا برای این نزدیكی، تركیه و ارمنستان باید روابط تیره و قدیمی خود را كنار گذاشته و با رویكردی نوین فصلی تازه را در مناسبات فی مابین آغاز كنند.
در این راستا یك موضوع محتمل و آن این است كه هم در تركیه و هم در ارمنستان برخی با تصمیماتی كه از سوی رهبران دو كشور برای نزدیكی به هم اتخاذ می‌كنند، مخالفت خواهند كرد.
اما به نظر می‌رسد كه شرایط كنونی و به خصوص تحولاتی كه پس از حمله نظامی روسیه به گرجستان درمنطقه رخ داد ضرورت گرمی روابط آنكارا و ایروان را بیش از پیش به اثبات خواهد رساند و به همین دلیل اكثریت مردم دو كشور حمایت خود را از تصمیمات رهبران خود اعلام خواهند كرد.
به هرحال باید به انتظار نشست و پس از سال‌ها رویداد مهمی را در سطح مناسبات و روابط دوكشور تركیه و ارمنستان شاهد بود و آب شدن یخ‌های كهنه توام با قهر میان تركیه و ارمنستان را در سفر عبدالله گل به ایروان و تماشای مسابقه فوتبال دو تیم تركیه و ارمنستان در چارچوب رقابت‌های جام جهانی فوتبال به تماشا نشست .
پایان پیام.