اجلاس سران کشورهای ساحلی خزر در حالی برگزار می شود که ایران توانسته در دولت سیزدهم گام های بزرگی را در جهت تقویت همکاری‌های اقتصادی و سیاسی با کشورهای حوزه آسیای میانه و اوراسیا بردارد و اکنون درصدد است تا ضمن بررسی راهکارهای مناسب برای ارتقای وضعیت زیست محیطی خزر در ملاقات با سران این کشورها، امکان مشارکت موثر و فعال کشورهای ساحلی خزر و همچنین شناسایی راهکارهای تضمین امنیت پایدار در این منطقه را فراهم کند.
به گزارش آران نیوز به نقل از ایسنا، ششمین اجلاس سران کشورهای ساحلی خزر در حالی برگزار می شود که جمهوری اسلامی ایران در یک سال گذشته تلاش داشته در راستای تقویت سیاست همسایگی روابط خود را چه به لحاظ اقتصادی و چه سیاسی تحکیم بخشیده و ارتقاء دهد.
اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر یکی از چارچوب‌های مهم همکاری منطقه‌ای است که نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه و تقویت تعاملات و روابط بین پنج کشور ساحلی دریای خزر دارد.
در اجلاس‌های های متعددی که طی این سال ها به میزبانی هر کدام از کشورهای ساحلی خزر برگزار شده، طیف گسترده‌ای از موضوعات در حوزه‌های مختلف از جمله سیاسی، اقتصادی و امنیتی مورد بحث و مذاکره قرارگرفته و توافقات و تفاهمات کلی در زمینه‌های مختلف به دست آمده است. هر کدام از این کشورها فرصت ها و توانمندی هایی از نظر اقتصادی، حمل و نقل، ترانزیت تا مسائل گردشگری دارند که همواره مورد بحث و تبادل نظر قرار داشته است.
علاوه بر این موضوعات نباید از داشتن مزیت نفت و گاز در دریای خزر غافل شد که خود می تواند موجبات توسعه را برای کشورها به ویژه ایران فراهم کند و در همین راستا مسائل مربوط به بهره برداری نفت و اجرای طرح سوآپ نفتی و گازی مورد توجه کشورهای مذکور قرار دارد و در اجلاسیه ششم حتما به این مساله پرداخته می شود.
دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کارش با اولویت قرار دادن تقویت سیاست همسایگی و گسترش همکاری‌های اقتصادی، برنامه های راهبردی خود را پیش برده است؛ از حضور رئیس جمهور در اجلاس شانگهای تا دیدار با رئیس جمهور ترکمنستان و امضای تفاهم نامه انتقال سوآپ گازی از خاک ایران به آذربایجان که همه در همین چارچوب انجام شد.
همچنین رئیس جمهور با حضور در پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) که به میزبانی عشق‌آباد( ترکمنستان) برگزار شد، تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران اولویت ویژه‌ای برای همکاری و مشارکت اقتصادی با کشورهای آسیایی به خصوص همسایگان خود در آسیای جنوبی، آسیای غربی، آسیای میانه و قفقاز قائل است. اجلاس سران مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF) از دیگر نشست هایی است که ایران حضور موثری در آنها داشته است.
طی هفته‌های اخیر شاهد حضور مقامات کشورهایی از جمله ترکمنستان، قزاقستان و تاجیکستان آن هم در سطح رئیس جمهور در تهران بودیم و در جریان این دیدارها تفاهم نامه های متعددی در زمینه اقتصادی و سیاسی به امضاء رسید و به خوبی گویاست که همکاری اقتصادی دولت سیزدهم از زمانی که عهده دار مسئولیت شده به عنوان یک سیاست راهبردی به ویژه با همسایگان دنبال می شود.
در جریان سفرهای دیپلماتیک، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز به تهران سفری داشت و گفت وگوهایی در راستای مسائل دو جانبه و تسهیل حضور در منطقه اوراسیا انجام شد.
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره فعلی با یک روند متعادل در میان غرب و شرق و رویکرد منطقه محور موضوعات را پی‌گیری می کند علاوه بر این که در مساله برجام پی گیری ها از سوی دولت و وزارت امور خارجه دنبال می شود، موضوعات منطقه ای با همسایگان نیز مورد توجه ویژه قرار دارد و این حوزه مغفول نمانده است.
نگاه راهبردی که ایران دنبال می کند با شرکت در چنین اجلاسیه هایی به نفع کشور است و می‌تواند زمینه های توسعه و گسترش سطرح روابط تجاری و اقتصادی را با توجه به ظرفیت های موجود در منطقه آسیای میانه و اوراسیا فراهم کند.
به نظر می رسد تنور روابط تهران با کشورهای آسیای میانه که طی سال های اخیر رو به سردی رفته بود، در دولت سیزدهم در حال گرم شدن است، آن هم در منطقه‌ای که به نوعی تحت نفوذ روسیه قرار دارد. ایران می بایست با یک تحلیل و ارزیابی دقیق از شرایط موجود در منطقه و سطح بین الملل در راستای اهداف خود از فرصت هایی که وجود دارد استفاده کرده و روابط خود را بهبود بخشیده و تقویت کند.
برای مثال اخیرا شاهد سفر امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان به تهران پس از 9 سال بودیم و حتی بالاترین مقام نظامی کشورمان نیز در سال جاری سفری به تاجیکستان داشت. این مساله خود گواه تقویت روابط دو کشور ایران و تاجیکستان است که مورد اهتمام مقامات دو کشور قرار دارد.
سید علی سقائیان دیپلمات پیشین کشورمان در این باره معتقد است؛ در دولت گذشته با توجه به این که در حوزه سیاست خارجی موضوع برجام در دستور کار قرار داشت کمتر به کشورهای همسایه توجه شد و متاسفانه همسایگان مغفول ماندند اما همواره کشور تلاش داشته تا روابط دو جانبه خود را با کشورهای منطقه ای حفظ کند.
یکی دیگر از موضوعاتی که مورد توجه کشورهای ساحلی دریای خزر قردارد اهمیت کریدورهای حمل و نقل میان کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز است که کمتر از دیگر موارد همکاری های میان این کشورها نیست، اجلاس هایی مانند شانگهای، اکو و یا اجلاس سران کشورهای ساحلی خزر و همچنین سفر مقامات این کشورها به تهران نشان می دهد دوران بی توجهی به فرصت ها و ظرفیت های بی بدیل این منطقه سپری شده و رشد و توسعه نیازمند همکاری تمام کشورها به ویژه تعامل با جمهوری اسلامی ایران است و حضور ایران در اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در این چارچوب قابل تبیین است.