مقاله «پروژههای گاپ و داپ ترکیه از منظر حقوق بینالملل و رسالت رسانهها» / نویسند: احمد کاظمی
دکترای حقوق بینالملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
آران نیوز:
طرحهای گاپ و داپ ترکیه با احداث دهها سد بر روی رودخانههای بینالمللی دجله، فرات و ارس، کشورهای عراق، سوریه، ایران، ارمنستان و جمهوری آذربایجان را با انبوهی از بحرانهای زیستمحیطی و چالش های اقتصادی، اجتماعی و انسانی مواجه میکنند. ایجاد ریزگردها، کاهش حقآبه کشورهای پاییندست، از بین رفتن گونههای بومی آبزیان، خشک شدن تالابها، بیابانزایی، بحران کشاورزی بهداشتی، تشدید بیکاری و مهاجرت از تبعات پروژههای گاپ و داپ است. ترکیه با ادعای اینکه منابع آبی دجله، فرات و ارس بخشی از آبهای داخلی این کشور هستند، علیرغم اعتراضها در حال تکمیل این پروژهها است. مقاله حاضر با هدف بررسی گاپ و داپ از منظر قواعد حقوق بینالملل و با چارچوب نظری «حقوق بینالملل محیطزیست» و «حقوق بشر زیستمحیطی» بهویژه مفهوم «منع استفاده زیانبار از محیطزیست» و با کاربست روش توصیفی- تحلیلی، بهدنبال پاسخ به این سؤال است که ابعاد نقض حقوق بینالملل در گاپ و داپ کدامند؟ یافتهها نشان میدهند که اجرای پروژه گاپ و داپ با قواعد عرفی حقوق بینالملل محیطزیست و «کنوانسیون قانون بهرهبرداریهای غیرکشتیرانی از جریان های آبی بینالمللی»، کنوانسیونهای رامسر، مقابله با بیابانزایی، اسپو، آرهوس و اعلامیه استکهلم مغایرت دارد. همچنین بهدلیل نقض «حق دسترسی به آب و هوای سالم» و تخریب آثار فرهنگی، قواعد حقوق بینالملل بشر و حقوق فرهنگی اقلیتها را بهشدت نقض میکند. رسانههای برونمرزی میتوانند با تبیین ابعاد نقض حقوق بشر و حقوق محیطزیست در پروژههای گاپ و داپ، سیاست رسانهای آنکارا در سانسور و وارونهسازی تبعات این طرحها را خنثی کنند و در عین حال با ایجاد حساسیت و مطالبهگری در افکار عمومی و گروههای مدافع محیطزیست، مانع توسعه اجرا و توقف سرمایهگذاریهای خارجی در آنها شوند.
فایل این مقاله در 41 صفحه با فرمت pdf قابل دریافت می باشد.