آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

به گزارش آران نیوز، روزنامه ترک گرای افراطی ینی مساوات، با تکرار سخنان الهام علی اف در خصوص به اصطلاح از بین رفتن زبان آذری در ایران، تحریکات قومی و زبانی ضدایرانی را از زبان به اصطلاح «فعال جنوبی» و «ناشر باکویی» در دستور کار خود قرار داد.
روزنامه ینی مساوات – 25 فوریه 2023 هشدار فعال جنوبی: “زبان ما در حال از بین رفتن است…” – دولت آذربایجان چه باید بکند “زبان آذربایجانی‌های جنوبی ساکن ایران رو به نابودی است و ما نمی‌توانیم از آن محافظت کنیم. بخش معینی از مردم داوطلبانه زبان را یاد گرفته اند. اما، در بقیه، بیداری تاثیر زیادی ندارد. شاهد افزایش واژه های فارسی در زبان آنها هستیم.
«کورشاد آق دره لی» فعال به اصطلاح جنوبی در گفتگو با خبرنگار Axar.az درباره روز جهانی زبان مادری این مطالب را بیان کرد. وی با بیان اینکه زبان سایر اقوام ترک ساکن ایران نیز در آستانه انقراض است، گفت: ترکان در ایران بیشتر در معرض سیاست «ذوب کردن» (هضم کردن)  در نظام فارس هستند، به ویژه در شهرهای بزرگ. در دوره ظهور فناوری و اینترنت، مقامات فارسی ‌محور از رادیو و تلویزیون استفاده می‌کنند، به‌ویژه «سیاست ذوب کردن» را در مدارس به شکلی بسیار خشونت‌آمیز اجرا می‌کنند. نمی‌توانیم بگوییم که قادریم از زبان مادری خود محافظت کنیم. نه، کافی نیست. اما مقاومت نشان داده می شود. مبارزه به طور داوطلبانه توسط افراد روشنفکر و ترک محور و وفادار به هویت خود انجام می شود. روزنامه ها و مجلات زیادی منتشر شده و کتاب هایی برای مطالعه تاریخ خودمان نوشته شده است. اما، در دوره اخیر وضعیت زبان ما بسیار غم انگیز است. تا 10-15 سال پیش، ترکی آذربایجانی سالم تر و خالص تر در نقاط دوردست صحبت می شد.»آیا واقعاً تهدید زبان ما در جنوب اینقدر جدی است؟ دولت آذربایجان و  نهادهای اجتماعی و سیاسی، رسانه ها و رسانه های جمعی آن چه می توانند بکنند؟ آیا زمان آن نرسیده است که از حرف  به سمت عمل برویم؟لازم به یادآوری است که در نوامبر سال گذشته، الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان در سخنرانی خود در ADA (دانشگاه دیپلماسی آذربایجان) گفت: “ما هر کاری را انجام خواهیم داد تا سبک زندگی خود، توسعه سکولار آذربایجان و آذربایجانی ها از جمله آذربایجانی های ایران را تضمین کنیم. آنها بخشی از ملت ما هستند. می توانم مثال دیگری بزنم. تدریس به زبان روسی در 340 مدرسه در آذربایجان انجام می شود. در آذربایجان 10 مدرسه گرجی وجود دارد. اما، با وجود اینکه 200 تا 300 هزار آذربایجانی در گرجستان زندگی می کنند، 116 مدرسه آذربایجانی در گرجستان وجود دارد. در ایران مدارس ارمنی وجود دارد، اما مدرسه آذربایجانی وجود ندارد. چرا اینگونه است؟ اگر کسی بگوید که این دخالت در امور دیگران است، ما به شدت آن را رد می کنیم. این به معنای دخالت در امور دیگران نیست. سیاست خارجی آذربایجان بسیار روشن است. ما هرگز در امور داخلی هیچ کشوری دخالت نمی کنیم. اما این (آذری های ایران) بخشی از جامعه دارای  منشأ قومی، زبانی و ارزش‌های یکسان با ماست. چگونه می توانیم نسبت به آن بی تفاوت باشیم؟ چرا آنها نمی توانند زبان خود را در مدارس یاد بگیرند؟ می دانید، آنها زبان خود را از دست می دهند. مشکل اینجاست که ما این موضوع را مطرح می کنیم! زیرا زبان آذربایجانی که آذربایجانی ها در ایران به آن تکلم می کنند ترکیب ادبی خود را از دست می دهد و تبدیل به یک زبان خانگی می شود!  این مسائل باید مورد توجه قرار گیرد و این موضوع مطرح شود، چون این  ما را نگران می کند»! آیا در گذشته کاری در این راستا انجام شده است؟ راه اصلی حفاظت از زبان ما در جنوب، باز کردن مدارس است. اما تا آن زمان چه کار دیگری می توانیم انجام دهیم؟ مثلاً چنین پیشنهادی داده شد که تعداد دانش آموزان جنوب در این طرف (در جمهوری آذربایجان)  افزایش یابد و هزینه تحصیل آنها را دولت آذربایجان بر عهده بگیرد.
سيران سخاوت شاعر، نويسنده، مترجم و ناشر سرشناس در اين باره به «ينى مساوات» گفت: «بارها در شوراى مطبوعات، اتحادیه نویسندگان، مؤسسه زبان‌شناسى آکادمی ملی علوم و مرکز نظارتی کمیسیون زبان دولتی گزارش هایی را ارایه کرده ام. عنوان گزارش من این بود: “جمله سازی به اندازه دولت سازی دشوار است”! زبان آذربایجانی در آذربایجان شمالی تحت مراقبت ویژه است. تلویزیون های آذربایجان در راس تخریب کنندگان زبان آذربایجانی هستند. مطبوعات مکتوب، فیلم های ترجمه شده، کتاب های ترجمه شده و غیره خیلی ی تأثیر منفی دارند.»
وی افزود: در قانون اساسی آذربایجان آمده است: «زبان دولتی جمهوری آذربایجان، زبان آذربایجانی است.» اگر اینطور پیش برود، این جمله قانون اساسی باید به «زبان دولتی جمهوری آذربایجان زبان فضای تلویزیون آذربایجان است» تغییر داده شود!… اول از همه، ما باید زبان خود را در کشورمان احیا کنیم.”سیران سخاوات پیشنهاد افزایش تعداد دانش آموزان جنوبی و پرداخت هزینه های تحصیلی آنها توسط دولت آذربایجان (حکومت باکو) را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «این پیشنهاد خوبی برای حفاظت از زبان و توسعه آن است. وقتی آذربایجان جنوبی به آذربایجان شمالی بپیوندد، زبان خودش را سامان و جلا  می دهد و محافظت می کند. بهترین راه برای محافظت از زبان این است که آن را آلوده نکنیم!”نگار حسنلی، ینی مساوات