ایران و روسیه: در اوضاع بین المللی بسیار دشوار کنونی، تقویت مشارکت ها اهمیت ویژه ای پیدا می کند.
به گزارش آران نیوز به نقل از اسپوتنیک، ولادیمیر ساژین، خاورشناس مطرح روس: روسیه و ایران سابقه روابطی پانصد ساله دارند. در دسامبر 1991، ایران آمادگی خود را برای ادامه روابط با روسیه به عنوان کشور جانشین اتحاد شوروی اعلام کرد.
امروزه مبنای حقوقی تقویت روابط روسیه و ایران، قرارداد مبانی روابط و اصول همکاری بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران در سال 2002 است. در حال حاضر، طرفین در حال آماده سازی توافقنامه جدیدی هستند که به منظور رسمی کردن چشم اندازهای توسعه روابط بین دو کشور با در نظر گرفتن تغییرات اساسی در جهان و منطقه طراحی شده است.
در سال‌های اخیر، روابط فدراسیون روسیه و ایران رو به افزایش بوده است. و این امر قابل درک است، زیرا هم مسکو و هم تهران تحت تحریم های شدید غرب هستند. نیاز به هماهنگی فعالیت های دو کشور در جهان و منطقه مستلزم تماس های مستمر در بالاترین و عالی ترین سطوح است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سال های 2007، 2015، 2017 و 2022 از ایران بازدید کرد، حسن روحانی رئیس جمهور سابق ایران در سال های 2014، 2015 و 2017 از روسیه بازدید کرد.
پس از انتخاب ابراهیم رئیسی بعنوان رئیس جمهور ایران، این روند ادامه یافت. همایش های بین المللی به محل معمول دیدار دو رئیس جمهور تبدیل شده است: در حاشیه فرمت آستانه برای حل و فصل مساله سوریه، شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای، اجلاس سران اتحادیه اوراسیا و اجلاس سران کشورهای دریای خزر.
برای رهبران دو کشور، نشست دسامبر در مسکو اولین دیدار امسال بود. با این حال پوتین و رئیسی مرتب با یکدیگر تماس می گیرند. در سال 2023، آنها هفت بار از طریق تلفن صحبت کردند.
در پایتخت روسیه، سران روسیه و ایران به طور سنتی در مورد مشکلات و چشم اندازهای روابط دوجانبه، موضوعات بین المللی و منطقه ای گفتگو کردند.
همانطور که رئیس جمهور پوتین در این نشست خاطرنشان کرد، روابط بین فدراسیون روسیه و ایران در سال های اخیر "پویایی خوبی" داشته است. در واقع، سال گذشته گردش مالی تجاری نسبت به سال 2021، 20 درصد افزایش یافت و به حدود 5 میلیارد دلار رسید. به گفته کارشناسان، چنین شاخص های رشدی به لطف سفارش های دولت به دست آمده است. در عین حال سطح همکاری های تجاری ایران و روسیه هنوز پایین است. واقعیت این است که هم تجار روسی و هم همکاران ایرانی آنها به اندازه کافی از قوانین تجاری، امکانات و سنت های تجاری کشور شریک آگاه نیستند.
با این وجود، در حال حاضر پیشرفت هایی در همکاری در بخش کشاورزی، انرژی و سایر زمینه ها وجود دارد. رئیس جمهور روسیه خاطرنشان کرد که روسیه و ایران تقریباً در همه زمینه ها با هم همکاری دارند و مسکو و تهران پروژه های زیرساختی بزرگی دارند. یادآور می‌شویم، ساخت دو واحد جدید نیروگاه اتمی بوشهر و نیروگاه حرارتی سیریک در استان هرمزگان ادامه دارد. روابط چندجانبه بین مناطق جداگانه روسیه و ایران نیز در حال توسعه است.
در دیدار ولادیمیر پوتین و ابراهیم رئیسی موضوعات اجرای موثر کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب که مناطق شمال غرب روسیه را به ایران، هند و کشورهای حوزه خلیج فارس متصل می کند، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. روسیه وام 1.3 میلیارد دلاری به ایران تخصیص داده است که به عنوان بخشی از کریدور شمال - جنوب، روسیه و ایران از این پول برای ساخت راه آهن استفاده خواهند کرد (قطعه رشت - آستارا کمی بیش از 160 کیلومتر است). کار هم اینک شروع شده است. در شرایط کنونی بین المللی، این مسیر هم برای روسیه و هم برای ایران بسیار مهم است.
از قرار معلوم در کرملین درباره همکاری نظامی-فنی صحبت شده است. اخیراً قرارداد بزرگی برای فروش جدیدترین جت‌های جنگنده و بالگردهای روسی به تهران منعقد شد. اکنون این رشته همکاری، برای دو کشور اهمیت دارد، زیرا در ماه اکتبر به دلیل پایان تحریم‌های بین‌المللی، تمامی محدودیت‌ها در این زمینه از ایران برداشته شد.
در این دیدار تاکید شد که روابط در رشته فرهنگی و آموزشی در حال توسعه است. روابط دوجانبه بین دانشگاه های روسیه و ایران در حال تقویت است. تبادل استاد و دانشجو انجام می شود. در حال حاضر بیش از 6.5 هزار دانشجوی ایرانی در روسیه مشغول به تحصیل هستند.
در مورد مشکلات بین المللی و منطقه ای، در اینجا، به گفته رئیسی، موضوع اصلی در گفتگوهای کرملین، جنگ بین حماس و اسرائیل بود. باید تاکید کرد که مسکو و تهران در مورد چگونگی حل مشکل فلسطین دیدگاه های متفاوتی دارند. خلاصه اینکه روسیه طرفدار دو کشور (اسرائیل و فلسطین) است، اما ایران کشور اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد. با این وجود، در رابطه با جنگ جاری در غزه، مواضع طرفین نزدیک است: توقف درگیری ها و کمک های بشردوستانه به غیرنظامیان نوار غزه و کل تشکیلات خودگردان فلسطین.
سران دو کشور مشکلات قفقاز جنوبی که مواضع مسکو و تهران در مورد آن نیز نزدیک است و منطقه خزر را نادیده نگرفتند.
این موضوع که امسال ایران به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای درآمد و از اول ژانویه 2024 به عضویت بریکس درمی آید، کشورهای ما را نیز به هم نزدیکتر می کند.
به این ترتیب، در شرایط بین‌المللی بسیار دشوار کنونی، با درگیری‌ها و بحران‌ها در نقاط مختلف کره زمین که تقویت مشارکت‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند، سفر رئیس‌جمهور ایران به مسکو از اهمیت بالایی برخوردار است.
رئیس جمهور پوتین از همتای ایرانی خود خواست بهترین آرزوهای خود را به آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران برساند و دعوت آقای رئیسی برای سفر به ایران را پذیرفت. بنابراین گفتگوی مسکو و تهران ادامه خواهد یافت.