معاون هماهنگی دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه که برای شرکت در نخستین نشست نمایندگان کشورهای عضو بریکس در سال ۲۰۲۴ در مسکو حضور دارد، در دیدار با برخی مقامات روسیه، موضوع امضای قرارداد اجرایی موافقت نامه ساخت راه آهن رشت – آستارا را پیگیری کرد.
به گزارش آران نیوز به نقل ازایرنا از سفارت ایران در مسکو، مهدی صفری در دیدارهای جداگانه با ایگور لویتین دستیار رئیس‌جمهوری روسیه و دمیتری ازبروف معاون وزیر حمل و نقل این کشور با اشاره به تأکید روسای جمهوری ایران و روسیه بر شتاب بخشی آغاز عملیات اجرایی ساخت این خط ریلی، بر حل و فصل هر چه سریعتر مسائل باقیمانده در راستای امضای قرارداد اجرایی این موافقت‌نامه تأکید کرد.
در این دیدارها که با حضور کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو برگزار شد، اجرایی شدن این موافقت‌نامه که اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در تهران به امضای وزیران حمل و نقل دو کشور رسید، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
بنا بر این گزارش، مقامات روسی نیز ضمن اشاره به مذاکرات کارشناسی با همتایان ایرانی خود و مشکلات موجود، خواستار رفع موانع موجود شدند که صفری نیز بر پیگیری موضوع از مقامات مسئول ایرانی تا زمان رفع چالش ها تاکید کرد.
موافقت‌نامه ساخت راه‌آهن رشت – آستارا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ و پس از سخنرانی آیت الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری اسلامی ایران و سخنرانی ویدیوکنفرانسی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری فدراسیون روسیه بین نمایندگان دو کشور در تهران به امضا رسید.
مسیر غربی کریدور شمال – جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را شامل می‌شود، در بخش ریلی دارای حلقه مفقوده‌ای به مسافت ۱۶۲ کیلومتر بین رشت و آستارا است که با امضای این توافق و احداث این مسیر ریلی تکمیل و عملاً جنوب آسیا از طریق ارتباط ریلی بین سن پترزبورگ و خلیج فارس به شمال اروپا متصل خواهد شد.
کریدور شمال – جنوب که در آغاز راه، محصول اراده و عزم روسیه، ایران و هند در سال ۲۰۰۰ میلادی برای ایجاد گذرگاه حمل و نقل بار بود، در طول سال های بعد، شاهد پیوستن شمار دیگری از کشورها به این مسیر ترانزیتی بود.
آنچه برای این کشورها در پیوستن به این مسیر ترانزیتی انگیزه بخش است، این است که مسیرهای متداول برای ارسال کالا از هند به سمت سن پترزبورگ روسیه که از کانال سوئز عبور می‌کند، حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر طول دارد اما کریدور ایران در این مسیر تنها هفت هزار و ۲۰۰ کیلومتر است که بهره گیری از این ظرفیت، ۴۰ درصد زمان ترانزیت و ۳۰ درصد هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد.
پیش از این، ازبروف معاون وزیر حمل و نقل فدراسیون روسیه ۲۰ مرداد ۱۴۰۲ در دیدار با سفیر ایران در مسکو ابراز امیدواری کرده بود که عملیات ساخت راه‌آهن رشت-آستارا تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی (اوایل دی ۱۴۰۲) آغاز شود.
الکسی اورچوک معاون نخست وزیر روسیه نیز چهارم آبان ۱۴۰۲ با اشاره به مذاکرات میخائیل میشوستین نخست وزیر روسیه و محمد مخبر معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران درباره تکمیل حلقه مفقوده ریلی کریدور شمال – جنوب گفته بود: اپراتور روسی خط راه آهن رشت - آستارا در ایران، کارهای مقدماتی برای اجرای پروژه را آغاز کرده است .
پس از آن شایعاتی درباره عقب نشینی روس ها از اجرای این پروژه مطرح شد که برخی مقامات دو کشور این موضوع را رد کردند.